[redaktim i pashqyrtuar][redaktim i pashqyrtuar]
Content deleted Content added
v roboti shtoj: sc:Lagos
v roboti shtoj: pnb:لاگوس; cosmetic changes
Rreshti 1:
[[FileSkeda:Lagos Map.PNG|thumb|250px|Gjeografia e Lagos]]
[[Skeda:Lagos-nigeria-1-.jpg|thumb|250px|Qendra e Lagosit]]
'''Lagos''' (pronounced / leɪɡɒs /, ose / lɑ ː ɡoʊs / jashtë ose Eko në gjuhën Yoruba) është një port dhe qyteti më i populluar në [[Nigeri]]. Ajo është aktualisht nje nga 2 qytetet më të populluara në [[Afrikë]], pas [[Kairo]], dhe aktualisht është vlerësuar të jetë qyteti i dytë rritje më të shpejtë në [[Afrikë]] (UN-HABITAT-it, 2008) dhe 7 të shpejtë në botë.
 
Më parë në kryeqytetin e [[Nigerisë]], Lagos është një metropol i madh që filloi në ishujt të ndarë nga creeks, të tilla si Lagos Island, se thekë goja jugperëndim të Lagos Laguna, mbrojtur nga [[Oqeani Atlantik]] nga spits rërës, të tilla si Bar Beach që shtrihet deri në 100 km në lindje dhe në perëndim të gojës. Nga Lagos fillim e ka përhapur në perëndim kontinent e lagunes dhe conurbation, duke përfshirë Ikeja dhe Agege, tani arrin më shumë se 40 km në veri-perëndim të Lagos Island. Ka Lagos rrethinat si Ikorodu, Epe dhe Badagry dhe kohët e fundit më shumë këshillat lokale janë krijuar për të sjellë një numër i përgjithshëm i pushtetit lokal të 57. Qyteti është kryeqyteti ekonomike dhe financiare e Nigerisë.
Rreshti 7:
== Historia ==
 
[[ImageSkeda:Victoria Island-Lagos2.jpg|thumb|left|250px|Rruga Victoria Island Scene.]]
 
Lagos ishte një zgjidhje Yoruba e njerëzve Awori quajtur fillimisht Eko. Yoruba ende përdorin Eko emrin kur flasin për 'Lagos, një emër i cili kurrë nuk ka ekzistuar në gjuhën Yoruba. Lagos sotme shtetërore ka një për qind më të lartë të Awori, që kanë emigruar në këtë zonë nga Isheri përgjatë lumit Ogun. Gjatë gjithë historisë, ai ishte në shtëpi në një numër të grupeve etnike ndërluftuese të cilët kishin vendosur në këtë zonë. Gjatë zgjidhjes së saj të hershme, ajo gjithashtu pa periudha e sundimit nga Mbretëria e Beninit.
Rreshti 25:
== Gjeografia ==
 
=== Lagos kontinent ===
 
[[FileSkeda:Lagos 1 galleryfull.jpg|thumb|right|250px|[[Ikoyi]] lagje dhe ura të [[Victoria Island (Nigeria)|Victoria Island]]]]
Shumica e popullsisë jeton në kontinent, dhe industritë më të janë të vendosura atje. Lagos është i njohur për muzikën e saj dhe jetën e natës që përdoret për të vendosur në zonat përreth Yaba dhe Surulere, por në vitet e fundit shumë klube të natës kanë çarë në ishull duke e bërë të ishullit sidomos Victoria Island, tërheqjen kryesore natës. Lagos rrethet kontinentale përfshijnë Ebute-Meta, Surulere, Yaba (lokacioni i Universitetit të Lagos) dhe Ikeja, vendin e Murtala Aeroportit Ndërkombëtar Muhammed dhe kryeqyteti i Shtetit Lagos.
 
=== Ishujt e Lagos ===
 
Ishujt Lagos përbën një qark qendror të biznesit. Ky rreth karakterizohet nga ndërtesa shumëkatësh. Ishulli gjithashtu përmban shumë e sheshe me shumicë më të madhe të qytetit (të tilla si Idumota popullore dhe tregjet Balogun). Ai ka gjithashtu edhe Muzeu Kombëtar i Nigerisë, një xhami qendrore, Glover Memorial Hall, Katedralja e Krishtit (CMS), dhe pallati Oba. Edhe pse më parë në gjendje të braktisur, Sheshi Tinubu në ishull është një vend me rëndësi historike, ai ishte këtu se ceremonia shkrirje se bashkuar Veriut dhe e Jugut protektorat të formuar Nigeri u zhvillua në 1914.
Rreshti 38:
== Ekonomia ==
 
[[FileSkeda:Market in Lagos, Nigeria.jpg|thumb|right|250px|Tregu në Lagos]]
Lagos është qyteti më i begatë të Nigerisë, dhe shumë e pasurisë të vendit dhe të aktivitetit ekonomik janë përqëndruar këtu. Pjesa më e madhe tregtare dhe financiare të biznesit janë transacted në lagjen qendrore të biznesit të ndodhet në ishull. Kjo është edhe ku shumica e bankave komerciale të vendit dhe të institucioneve financiare dhe korporatat e mëdha janë seli. Lagos është një nga standardet më të larta të jetesës në krahasim me qytetet e tjera në Nigeri, si dhe në Afrikë.
 
 
Porti i Lagos është porti kryesor të Nigerisë dhe një nga më të madhe dhe të ngarkuar në Afrikë. Ajo administrohet nga Autoriteti Portet nigerian dhe është e ndarë në tre seksione kryesore: Lagos portit, në kanalin kryesor të ardhshëm në Lagos Island, Apapa Portit (faqen e terminalit të kontenierëve) dhe kutie mund Porti, të dyja të vendosura në Badagry mëngë, i cili derdhet në Lagos Portit nga perëndimi.Porti përmban një fund i shinave.
Porti ka parë sasi në rritje të naftës së papërpunuar eksportohet, me shifrat e eksportit në rritje midis 1997 dhe 2000. i naftës dhe produkteve të naftës të sigurojë 20% të GDP dhe 90% të të ardhurave valutore në Nigeri si një e tërë.
 
== Transporti ==
[[ImageSkeda:Third Mainland Bridge2.jpg|thumb|right|250px|[[Ura e tretë kontinent]]]]
 
=== Autostrada ===
Lagos është një nga rrjetet e rrugëve më të mëdha dhe më të gjera në Afrikën Perëndimore.
 
Rreshti 57:
 
 
=== BRT Lagos ===
 
Agjensia 17 Metropolitane Lagos Transport Authority (LAMATA) ishte krijuar kohët e fundit për të zgjidhur çështjet e transportit në shtet. Rapid Transit Biznes skemë u nis më 4 qershor 2006.
Rreshti 65:
Ajo është vlerësuar se sistemi do të transportojë rreth 10.000 pasagjerë në çdo drejtim në orë gjatë udhëtimit herë kulmin. Korridori BRT LAMATA mbulon një distancë prej rreth 22 km në gjatësi. Sistemi është i drejtuar nga dy operatorët, NURTW Kooperativa (nigerian Bashkimit të Punëtorëve të Transportit Rrugor) dhe Lagbus, një Lagos Qeveria e Shtetit në pronësi të aseteve kompanisë Menaxhimi i cili kontribuon për 180 autobusë të lartë e kapaciteteve për implementimin e fazës së parë Mile 12 të sistemit CMS BRT Lite .
 
=== Autostrada Ndërkombëtare ===
 
 
Rreshti 72:
Highway Trans-Sahara në Algjer, e cila është pranë përfundimit, lë të qytetit si autostradë Lagos-Ibadan.
 
=== Hekurudha Lagos ===
Një linjë e planifikuar hekurudhore që kalon nëpër metropolet Lagos është duke u ndërtuar me planet e përfundimit që në 2012.
 
=== Tragete ===
Lagos Shtetit Trageteve Shërbimet Corporation shkon të disa rrugëve të rregullt, për shembull midis Lagos Island dhe në kontinent, tragete moderne dhe wharves. anijet private të drejtuar shërbimet e parregullt të pasagjerëve në lagunë dhe në disa creeks. Shumë rrugë pritet të marrë në bord-në 1Q.
 
=== Aeroportet ===
Lagos është shërbyer nga Murtala Aeroportit Ndërkombëtar Mohammed, një nga aeroportet më të mëdha në Afrikë dhe një pasagjer i lartë ndërkombëtar ajror portë në Nigeri. Aeroporti ndodhet në rrethinat veriore të Ikeja dhe ka Terminalet vendore dhe ndërkombëtare. Me 5.100.000 pasagjerë në 2008, llogaritë e aeroportit për gati pesëdhjetë për qind e të gjithë trafikut ajror në Nigeri. udhëtimit jashtëm ndërkombëtar nga llogaritë Murtala Mohammed Aeroportit për shumicën e të gjithë pasagjerëve që udhëtojnë në ajër dhe nga Nigeria. [19] aeroportit ka pësuar përmirësime kohët e fundit së bashku me shtimin e një terminali të ri
 
== Kultura ==
 
=== Muzika & Filmi industrisë ===
Lagos është i famshëm në të gjithë Afrikën për skenën e muzikës. Lagos i ka lindur në stile të ndryshme të tilla si hiphop-organizuar nigerian (Naija hiphop),, highlife ndalim, Fuji, dhe Afrobeat.
Rreshti 91:
Iganmu është shtëpia e të Teatri Kombëtar - qendra kryesore për kryerjen e arteve në Nigeri.
 
=== Sporti ===
Ashtu si në qytete të tjera kryesore të botës, futbolli është sporti më popullor Lagos. I shquar i futbollit klube Lagos përfshijnë Julius Berger FC, Banka e parë dhe dyqane Stationery.
Ekipi kombëtar Nigeri futbollit, gjithashtu e njohur si Eagles Super, përdoren për të luajtur pothuajse të gjitha lojrat e tyre në shtëpi në Lagos në stadiumin Kombëtar në Surulere, megjithatë, lojra tani janë luajtur më së shumti në të mëdha dhe më të reja Abuja Stadiumin Kombëtar në Abuja, të cilat është shtëpi e prezgjedhur e Shqiponjave Super.
 
[[ImageSkeda:lagbeach.jpg|thumb|right|250px|[[Lekki Beach]] in Lagos]]
 
[[ImageSkeda:lagdinner.jpg|thumb|right|250px|Dinner on the [[Lagos Lagoon]].]]
 
=== Turizmi ===
Lagos, më pas me projektin e ri-modernizimin e arritura nga administrata aktuale e Guvernatorit Fashola Raji Babatunde, po bëhet gradualisht një destinacion i madh turistik, duke qenë një nga qytetet më të mëdha në Afrikë dhe në botë. Lagos është aktualisht merr hapa që të bëhet një qytet global. 2009 karnaval Eyo që u zhvillua më 25 prill, ishte një hap në drejtim të qytetit të statusit të botës. Aktualisht, Lagos është i njohur kryesisht si një biznes i orientuar dhe një komunitet fast paced. Lagos ka një numër të plazhe me rërë deri në Oqeanin Atlantik. Dy nga plazhet popullore përfshijnë Bar Beach dhe Lekki Beach. Megjithatë në janar 2009, një kopsht zoologjik në pronësi private është autorizuar në zonën epe e Lagos si ajo shërben si një shtëpi për shumë kafshëve që dalin nga Africa.It është një projekt i miratuar plotësisht nga Qeveria e Shtetit Lagos. Lagos ka një shumëllojshmëri të hoteleve duke filluar nga tre yje të pesë yje hotele. Disa nga hotelet më të njohura përfshijnë Hotel Sheraton dhe Kullat, Federale Palace Hotel, Hotel Ikoyi, Sofitel Lagos Moorhouse Ikoyi, Eko Hotele Dhe Suites, Rezidenca Ahi dhe Manor Palmview. Vizitorët janë tërhequr më së shumti në kulturën e pasur të Nigerisë, skenat argëtuese dhe vitalitetin e cila ofron qytetin Lagos. Gjeografia përfshijnë Pallati Oba-së, Muzeu Kombëtar, tempullin e Shqiperia Nana Ime dhe plazhit vendpushimet
 
Rreshti 166:
[[pl:Lagos]]
[[pms:Lagos]]
[[pnb:لاگوس]]
[[pt:Lagos (Nigéria)]]
[[ro:Lagos]]