Robert Shumann: Dallime mes rishikimesh

[redaktim i pashqyrtuar][redaktim i pashqyrtuar]
Content deleted Content added
v Robert Shuman u zhvendos tek Robert Shumann. Arsyja
v roboti ndryshoj: th:โรเบิร์ต ชูมันน์; cosmetic changes
Rreshti 4:
 
<div style="background:#f9f9f9; border:1px solid #aaaaaa; clear:right; float:right; font-size:90%; margin:1em 0 1em 1em; padding:1em; text-align:center; width:20em;">
[[figuraSkeda:Robert Schumann 1839.jpg|200px]]<br /><br />
<big>'''Robert Shuman'''</big><br />
 
Rreshti 12:
 
----
'''Firma''' <br />
[[figuraSkeda:Signature Robert Schumann.jpg|180px]]
 
----
Rreshti 22:
----
 
'''Vepra të rëndësishme'''<br /><br />
[[figuraSkeda:Schumann-3m1-theme.png|180px]]<br />
''Kinderszenen op. 15''<br /><br />''Klavierkonsert op. 54''<br />''Sinfonie Nr. 3 ("Die Rheinische")''<br />
----
 
'''Muzeume'''<br />
[[figuraSkeda:Zwickau Robert Schumann Birth House.jpg|160px]]
* Shtëpia e Shumanit në Civikau
* Shtëpia e Shumanit në Lajpcig
* Shtëpia e Shumanit në Bon
 
</div>
 
 
'''Robert Shuman''' (* [[8 Qershor]] [[1810]] në Zwickau; † [[29 Korrik]] [[1856]] në [[Bonn]]) [[Kompozitori|Kompozitor]] [[gjerman]],shkrimtar dhe kritik i muzikes dhe një nga perfaqsuesit tipik te muzikes ne [[romanticizmi|romantizëm]] qe si femijë shfaqi talentin per muziken duke luajtur dhe duke improvizuar ne instrumentin e [[piano|pijanos]].
Me deshiren e prinderve regjistrohet ne fakultetin e drejtsisë nga i cili për një periudhë të shkurtër largohet dhe vazhdon te meret me artin [[muzika|muzikor]].Duke realizuar nje eksperiment lëndon doren duke u paralizuar.Nga kjo periudhë ai fillon të meret me teorine e muzikes,me kompozim si dhe me kritiken muzikore.
Ne moshen 25 vjecare fillon te botoj revisten e tij personale "Revista e re muzikore".
Rreshti 45:
Robert Schumann u mendua gjatë që të bëhej muzikant apo [[poet]]. Që fëmijë ai shkroi shumë dhe mbajti një ditar. Nga i ati ai trashëgoi dashurinë për [[letërsia|letërsinë]]. [[August Schumann]] e karakterizonte veten si "homme de lettre", ai shkroi romane, gëzonte një emër të vlerësuar lart si përkthyes dhe zotëronte një bibliotekë të pasur.
 
== Rinia dhe arsimimi ==
 
Nëna e Robertit konsiderohej se kishte prirje të forta muzikore. Në moshën shtatëvjeçare, Roberti mori orën e parë të mësimit për [[piano]], shkroi kompozime të shkurtra, por edhe hartime, poezi dhe fragmente romanesh. Në atë masë që ishte rrënjësor shkollimi bazë i Schumann - ai mësoi [[latinishtja|latinisht]], [[greqishtja|greqisht]], [[frëngjishtja|frëngjisht]] dhe konsiderohej si talent i veçantë për gjuhët - në atë masë mbeti amatoresk shkollimi i tij muzikor. Shpejt ai arriti të luajë piano më mirë se mësuesi i tij dhe prandaj e vazhdoi si autodidakt mësimin e pianos.
 
Përsa i përket zgjedhjes së profesionit: ai kërkonte një punë me taban, me të cilën ta kishte të ardhmen e siguruar. Babai i Schumann-it pati vdekur herët, e ëma dhe kujdestari i caktuar për të vendosën që ai të bëhej jurist. Schumann-i u largua nga qyteti i tij i lindjes [[Zwickau|Cvikau]] (Zwickau) dhe filloi studimet në [[Lajpcig]] (Leipzig). Por jeta në këtë qytet kishte një efekt krejt tjetër nga ai i synuari. Qyteti i panairit dhe i librave, me shtëpitë botuese me emër [[Brockhaus]], [[Reclam]] dhe [[Breitkopf]] e mrekullonte Schumann-in e ri gjithnjë e më shumë. Ai vizitonte rregullisht koncertet në sallën e koncerteve të qytetit dhe së fundi - në vend të mësimeve të fakultetit juridik nisi të marrë sërish mësime për [[pian]]o: te [[Friedrich Vieck]], vjehrri i tij i mëvonshëm.
 
== Vajtja në Lajpcig dhe njojtja me Klarën ==
 
 
Tani ai u përqendrua në mësimin e teknikave të reja të [[kompozim|kompozimit]]it dhe themeloi së bashku me Friedrich Wieck-un "[[Revistën e re për muzikën]]", e cila ekziston edhe sot. Që Roberti dhe e bija e Wieck-ut, Clara u miqësuan në këtë kohë me njëri-tjetrin, kjo i pëlqeu më pak babait ambicioz. Ai u përpoq me të gjitha mjetet që ta pengonte këtë lidhje. Me rezultatin, që të dyve iu desh ta fitonin më [[1840]] me vendim gjyqi lejen për t'u martuar.
 
[[FiguraSkeda:Clara Schumann (Andreas Staub) freigestellt.png|thumb| Klara Wieck në 1838]]
Katër vjet çifti jetoi në [[Lajpcig]]. Martesa me Klarën i dha krahë Robertit. Shpejt ai shkroi cikle me këngë, pjesë për kuartete harqesh, vepra për piano dhe [[sinfoni|sinfonitë]] e para, [[koncert|koncertin]]in për piano në a-moll, oratoriumin '''"Parajsa dhe zana"''', ciklet '''"Dashuri poeti"''' dhe '''"Qarku i këngëve"''', '''"Skenat për fëmijë"''' dhe albumin për rininë. Robert Shumanin e emëruan doktor nderi të universitetit të Jenës, më në fund ai kishte arritur të triumfonte si kompozitor.
 
Çifti Schumann mbante në Lajpcig kontakt të ngushtë me [[Felix Mendelssohn Bartholdy]]-n, të cilin Schumanni e emëroi mësues në [[Konservatori i Lajpcigut|Konservatorin e Lajpcigut]]. Por pjesët e vetë Shuman-it në këtë periudhë nuk kishin më edhe kaq sukses - [[Ludvig van Beethoven|Ludvig van Beethoveni]]i, [[Felix Mendelssohn Bartholdy]] dhe [[Frederic Chopin]]-i përshtateshin më mirë me frymën e kohës. Edhe Klara e luante në koncertet e saj muzikën e tij e shumta si pjesë për biz (në fund të koncerteve).
 
== Në Dyseldorf ==
 
Kjo ishte një ulje dinjiteti për Robert Shuman, e cila përkeqësohej edhe më tej nga fakti që në udhëtimet koncertale atë e perceptonin vetëm si bashkëshort të pianistes së njohur në të gjithë Evropën. Si një rreze drite u duk këtu thirrja për të shkuar në [[Dyseldorf]] (Düsseldorf), si Drejtor Muzikor i Qytetit.
Rreshti 75:
Pas kësaj edhe një rreze tjetër drite. [[Johannes Brahms]]-i i viziton Shuman-ët në Dyseldorf. Roberti entuziazmohet nga pianisti dhe kompozitori i ri dhe i shtron atij rrugën për karrierën muzikore.
 
Por Shuman kalon gjithnjë e më tepër në një gjendje problemesh mendore. Më [[27 shkurt]] [[1854]], në një moment kur nuk e pa njeri, ai doli nga shtëpia. Është e Hëna e Karnavaleve, gjithë Rajoni i Rinit feston [[karnavale|karnavalet]]t. Askujt nuk i bie në sy burri, i cili ecën drejt Rinit, ngjitet mbi kangjella dhe hidhet në lumë.
 
Shuman e shpëtojnë, por dy vitet e mëpasme të fundit të jetës ai i kalon në një spital në [[Bon]].
 
== Përkujtimore ==
[[FiguraSkeda:Robertschumann.jpg|thumb|200px| Monumenti i Robert Shuman në Cvikau]]
Tani, me rastin e 200-vjetorit, janë organizuar shumë aktivitete përkujtimore për jetën e tij. Në qytetin e tij të lindjes në Cvikau një seri koncertale dhe një konkurs për piano kujtojnë veprën e Schumann, në [[Dresden]], në [[Lajpcig]] dhe në [[Dyseldorf]], në qytetet ku Shumani jetoi, një numër i madh koncertesh dhe disa ekspozita kujtojnë krijimtarinë e tij.
 
== Lidhje të jashme ==
=== Jeta dhe vepra ===
* [http://robertschumann.es Robert Schumann - Jeta dhe vepra e kompozitorit më të madh] Vlerësim personal
* [http://www.classical.net/music/composer/works/schumann Lista e plotë e veprave]
* [http://www.everything2.com/index.pl?node_id=1368793 Rregullat e muzikës në shtëpi dhe në jetë] - Tekst nga Robert Shuman
* [http://www.troubadisc.de/templates/tyBA_standard.php?topic=Komponisten_Robert_Schumann German Biografia e Robert Shuman]
* [http://www.robert-schumann.eu/redirect.html Portali Shuman]
* [http://www.saw-leipzig.de/forschung/projekte/edition-der-briefe-robert-und-clara-schumanns-mit-freunden-und-kuenstlerkollegen.html Sächsische Akademie der Wissenschaften zu Leipzig]: Botim i të gjithë shkrimeve të Robert and Klara Shuman
* [http://www.recmusic.org/lieder/s/schumann.html The Lied and Art Song Texts Page - Created and mantained from Emily Ezust] Tekste të këngëve të Shumanit me përkthim në disa gjuhë
* [http://www.schumannzwickau.de/en/default.asp Qyteti Robert Shuman]
* [http://www.schillerinstitut.dk/drupal/schumann Robert dhe Klara Shuman me mësuesin e tyre, Johann Sebastian Bach]
 
=== Muzika ===
* [http://www.load.cd/sheetmusic/282_robert_schumann/ Printable Schumann's piano score in PDF]
* [http://www.mutopiaproject.org/cgibin/make-table.cgi?Composer=SchumannR&preview=1 Schumann's Scores]
 
=== Regjistrime ===
* [http://cylinders.library.ucsb.edu/search.php?query=schumann%2C+robert&queryType=%40attr+1%3D1 Schumann cylinder recordings]
* [http://innig.net/music/betts-innervoice/ Recording of ''Kinderszenen'' (''Scenes from Childhood'')]
* [http://www.phantorg.net/schumann.htm Works for organ or pedal piano by Schumann played on a virtual organ]
* [http://www.impresario.ch/karaoke/index.php?query=Schumann Selected Lieder (MIDI)]
* Kunst der Fuge [http://www.kunstderfuge.com/schumann.htm Robert Schumann - MIDI files]
* [http://www.youtube.com/watch?v=Shc-4AZVaNk&feature=related Herbert von Karajan / Vienna Philharmonic rehearse the 4th Symphony]
* [http://www.amazon.com/gp/product/B003ANGXRI/ref=dm_dp_trk7 Live Performance of Robert Schumann]: [[Papillons| Papillons Op. 2]]
 
[[Kategoria:Kompozitorë]]
Rreshti 170:
[[sw:Robert Schumann]]
[[ta:ராபர்ட் சூமான்]]
[[th:โรเบิร์ต อเล็กซานเดอร์ ชูมันน์]]
[[tr:Robert Schumann]]
[[uk:Роберт Шуман]]