Zhvendosja virtuale: Dallime mes rishikimesh

[Redaktim i kontrolluar][Redaktim i kontrolluar]
Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Rreshti 3:
Në terminologjinë moderne zhvendosje virtuale është një vektor tangjent me manifoldin që përfaqëson kufirin në një kohë të caktuar. Ndryshe nga zhvendosja e rregullt e cila lind nga diferencimi në lidhje me parametrin kohor <math>t </math> gjatë trajektores së lëvizjes (në drejtimin e lëvizjes), zhvendosje virtuale lind nga diferencimi në lidhje me parametrin <math> \epsilon </math> që numëron shtigjet e lëvizjes që ndryshojnë ne një mënyrë konsistente me kufizimet (pra duke treguar në një kohë të caktuar në drejtimin tangjent me manifoldin e kufirit). Simboli <math>\delta</math> është përdorur për të treguar tradicionalisht derivati përkatës <math>\textstyle{\partial\over{\partial\epsilon}}\big|_{\epsilon=0}</math>.
 
[[Diferenciali total]] i çdo grupi vektorësh pozicioni të një sistemi, <math>\mathbf {r}_i</math>, të cilat janë funksionet te variablave të tjera, <math>\lbrace q_1, q_2, ..., q_m\rbrace</math>, dhe kohës, <math>t</math> mund të shprehet si vijon :<ref name="Torby1984"/>{{rp|264}}
 
:<math>d \mathbf{r}_i = \frac {\partial \mathbf {r}_i}{\partial t} d t + \sum_{j=1}^m \frac {\partial \mathbf {r}_i} {\partial q_j} d q_j</math>
 
Line 13 ⟶ 14:
Në [[Mekanika analitike|mekanikën analitike]] konceptin i një zhvendosje virtuale, lidhet nushtë me konceptin e [[Puna virtuale|punës virtuale]],dhe është kuptimplotë vetëm kur diskutojmë për kufizimet në lëvizjen e një trupi në një sistem fizik. Një rast i veçantë i një zhvendosje [[infinitesimale]] delta (e dhënë zakonishtnga <math>d\mathbf{r}</math>), një zhvendosje virtuale (jepet nga <math>\delta \mathbf{r}</math> dhe i referohet një ndryshimi te vogël në koordinatat e një sistemi të tillë që kufizimet të plotësohen.
 
Për shembull, nëse një sferë e cila është e detyruar të lëvizë në një të rreth vertikal, pozicioni i së cilit mund të përfaqësohet nga pozicioni i koordinatave <math>\theta</math>, i cili jep [[Këndi|këndin]] në të cilën sfera është e vendosur. Zere se sferë është në krye. Po te lëvizim sferën lart e cila është kalon drejtpërdrejt nga lartësia e tij <math> z </math> në një lartësi <math> z + dz </math> do të përbënte një [[zhvendosja (vektor) | zhvendosje]] [[infinitesimale]], por do të shkelte kufizimin. Zhvendosja e vetëme e mundur virtuale do të jetë një zhvendosje nga pozicioni i sferës e cila është <math> \theta </math> në një pozicion të ri <math> \theta + \delta\theta </math> (ku <math> \delta\theta </math> mund të jetë [[Numra negativë|pozitive]] ose [[Numra negativë|negative]]).
 
Gjithashtu vlen të theksohet se zhvendosjet virtuale janë vetëm zhvendosje hapësinore - [[koha]] është e caktuar, ndërsa ato ndodhin. Kur llogarisim diferencialet virtuale të madhësive që janë [[funksioni (matematikë)|funksione]] të koordinatave te [[Hapësira|hapësirë]]s dhe [[Koha|kohës]], asnjë varësi mbi [[Koha|kohën]] nuk konsiderohet (kjo është formalisht ekuivalent me pohimin <math>\delta t = 0</math>).