Kanadaja: Dallime mes rishikimesh

'''Kanada''' është shtet në [[kontinenti]]nkontinentin e [[Amerika Veriore|Amerikës Veriore]]. Kryeqyteti i saj është [[Ottawa]]Otava.

NdersaNdërsa traditat e aborigjenëve ishte që banorët e hershëm kishin trasheguartrashëguar pjesë te Kanada-së qeqë nga agu i kohës, studimet e arkeologjistëve tregojnë prezencenndodhinë njerëzore nenë veri [[Yukon]]Jukon rreth 26,000 vjet më parë, dhe ne jug të [[Ontario]]Ontarios rreth 9,500 vjet më paraparë. EvropianetEvropianët e pareparë erdhën kur [[Vikingët]] u vendosën përkohësisht nenë [[L'Anse aux Meadows]] pas vdekjes sesë Krishtit. Evropianët e ardhshëm që eksploruan bregdetin e Kanada-sëKanadasë Atlantike ishin [[John Cabot]] nenë 1497 dhe [[Martin Frobisher]] nenë 1576 nga Anglia, dhe [[Jacques Cartier]] nenë 1534 dhe [[Samuel de Champlain]] në 1603 nga Franca. Ligjet e para tetë perhershmepërhershme europiane u themeluan nga francezetfrancezët nenë [[PortPortin Royal]]Mbretëror nenë 1605 dhe [[Quebecnë City]]qytetin neKebek në 1608, dhe nga britaniketbritanikët nenë [[Newfoundland]]Tokën e Re rreth 1610-ës. Eksploruesit europian sollensollën semuendjetsëmundjet europiane, tetë cilat u perhapenpërhapën nenë menyremënyrë tetë shpejteshpejtë midis aborigjeneveaborigjenëve, gjë e cila solli uljen e popullsisë aborigjene.

KanadajaShteti i Kanadasë, së bashku me Alaskën, zë pjesën veriore të Amerikës së Veriut, pas Rusisë, është vendi më i madh në botë për nga sipërfaqja. Në jug dhe në veriperëndim kufizohet me SHBA dhe në tri anë laget nga deti: oqeani Paqësor në perëndim, oqeani i Ngrirë Arktik në veri dhe oqeani Atlantik në lindje.

Territori i Kanadasë mund të ndahet në tri zona. Në verilindje gjejmë zonën me malemalore të vjetër, të sheshuar nga erozioni, e cila quhet Mburojë Kanadeze. Në zonën qendrore, përreth gjirit të Hudsonit, shtrihet zona e sheshtë e Ultësirave Qendrore. Në perëndim ngrihen vargmalet e Brigjeve dhe malet Shkëmborë.

Në Kanada në veri ndodhen plot 250 mijë liqene. Më kryesorët janë: Liqeni i Sipërm, Huron, Eire, MiçiganMiçingan dhe Ontario, që përbëjnë, në jug, një pjesë të kufirit me SHBA.

Sektori industrial i teknologjisë së lartë (informatika, elektronika, bioteknologjitë, telekomunikacionitelekomunikimi) dhe përpunimi i drurit ka bërë përparime të mëdha. Kanadaja prodhon 30% të letrës që përdorin gazetat në të gjithë botën. Vetëm një pjesë fare e vogël e tokës (rreth 10%) përdoret nga bujqësia. Mbillet gruri (prodhues kryesor në botë), elbi dhe tërshëra.

Kanadaja banohet thuajse tërësisht nga popullsia e bardhë, e formuar nga pasardhësit e kolonizatorëve evropianë. Sot, mbi 60 % e popullsisë flet anglisht, rreth 24% frëngjisht (KubekKebek). Grupe të tjera përbëhen nga italianëgjermanë, gjermanëholandezë dhe holandezëitalianë. Kohët e fundit janë shpërngulur edhe shumë shqiptarë.

Niveli i jetesës së kanadezëve është shumë i lartë dhe janë mjaft të zhvilluara shërbimet socialeshoqërore. Popullsia e dikurshme vendase, lëkurëkuqtë dhe eskimezët, jetojnë të mënjanuar dhe përbëjnë 0.5 milionë banorë.

Kanada është një vend mërgimtarësh (emigrantëve) dhe kultura e sajë është një mikro mozaik i kulturës botërore. Në këtë mozaik kanadezë edhe kultura e krijuar mbi themelet shqiptare ka arritur të zhvillohet në një shkallë organizimi shoqërorë në bashkësi kulturore. Për zhvillimin e më tutjeshëm të kësaj kultrekulture përkujdesen organizata e bashkësi të ndryshme shoqërore shqiptare dhe kandeze që në gjirin e vetëvet kanë shqiptarë dhe fëmijtfëmijët e tyre me shtetësi kanadeze dhe pjestarë tjerë të kësaj shtetësie.

Si elemente të kësaj kulture është edhe shkolla shqipe "NeneNënë Tereza" në Montreal, themelar më [[19 Janar]] [[2002]] nga [[Bashkësia Shqiptare e KubekutKebekut ne Montreal]]

Kanadaja ka dy gjuhegjuhë zyrtare, anglishten dhe frengjishten, prej 59.7% dhe 23.2% e popullsisepopullsisë perkatesishtpërkatësisht. Kjo e benbën KanadaneKanadanë njenjë shtet bilingualdygjuhësor.