Elektriciteti: Dallime mes rishikimesh

[redaktim i pashqyrtuar][redaktim i pashqyrtuar]
Content deleted Content added
Rreshti 9:
* [[Ngarkesa elektrike]] - është një lidhje e vetive të ruajtura të disa [[Pjesëza nënatomike|pjesëzave nënatomike]], të cilat përcaktojnë [[Ndërveprimi elektromagnetik|ndërveprimin]] e tyre elektromagnetik. Lënda e ngarkuar elektrikisht ndikohet dhe krijohet nga fushat elektromagnetike.
* [[Elektromagnetizmi]]- është një [[ndërveprim themeltar]].
 
== Historia e elektricitetit==
Gjatë para ndonjë njohuri të energjisë elektrike kanë ekzistuar njerëz ishin në dijeni të goditjeve nga peshku elektrik. Tekstet e lashta egjiptiane që datojnë nga 2750 pes të përmendura në këto peshkut si "Zeusi e Nilit", dhe i përshkroi ato si "mbrojtës" i të gjithë peshqit e tjerë. peshk elektrike u njoftuan përsëri më vonë mijëvjeçarë nga grekë të lashtë, romake dhe natyralistët arabe dhe mjekët. [2] Disa shkrimtarë të lashtë, të tilla si Plini Plaku dhe Scribonius Largus, dëshmohet për efekt numbing e goditjeve elektrike dorëzuar nga mustak dhe silur rrezet, dhe e dinte se goditjeve të tilla mund të udhëtojnë së bashku objekte kryerjen. [3] Pacientët që vuajnë nga sëmundje të tilla si dhimbje koke përdhes ose kanë qenë të drejtuara për të prekur peshk elektrik me shpresën se goditje të fuqishme mund të kuruar ato. [4] Ndoshta qasje më të hershme dhe më të afërt të zbulimin e identitetit të dritës, dhe të energjisë elektrike nga çdo burim tjetër, është që do t'i atribuohen arabët, të cilët para të shekullit të 15 kishte fjala arabe për rrufeja (Raad) aplikohet në rreze elektrike. [5]
kultura e lashtë rreth Mesdheut e dinte se objektet e caktuara, të tilla si shufra e qelibar, mund të rubbed me lesh mace për të tërhequr objekteve të lehta si pendët. Thales e Miletos bërë një seri e vrojtimeve ne elektricitetit statik rreth 600 pes, nga e cila ai besonte se fërkimi dhënë qelibar magnetike, në kontrast me minerale si magnetit, e cila nuk kishte nevojë për fërkim. [6] [7] Thales ishte i gabuar në të besuarit në tërheqje ishte për shkak të një efekt magnetike, por më vonë shkenca do të ishte një lidhje në mes të magnetizmi dhe energjia elektrike. Sipas një teori të diskutueshme, Parthians mund të ketë pasur njohuri të electroplating, të bazuar në zbulimin 1936 e Battery Bagdadit, i cili i ngjan një qelizë panatyrshëm, edhe pse ajo është e pasigurt nëse Objekti u elektrike në natyrë. [8]
 
 
Benjamin Franklin kryer kërkime të gjera në të energjisë elektrike në shekullin e 18
Energjisë elektrike do të mbeten pak më shumë se një kuriozitet intelektual për mijëvjeçarë deri në 1600, kur anglisht shkencëtar William Gilbert bërë një studim të kujdesshëm të energjisë elektrike dhe magnetizëm, dalluar efekti i magnetit nga elektriciteti statik të prodhuar nga qelibar fërkim. [6] Ai solli fjala latinisht New electricus ("i qelibartë", apo "si qelibar", nga ήλεκτρον [elektron], fjala greke për "qelibar") për të referuar në pronë për tërheqjen e objekteve të vogla, pasi u rubbed. [9] Kjo shoqatë dha të rritet në fjalët anglisht "elektrike" dhe të "energjisë elektrike", i cili bëri paraqitjen e tyre të parë në shtyp në Epidemica Pseudodoxia Thomas Browne e 1646. [10]
punën e mëtejshme u krye nga Otto von Guericke, Robert Boyle, Stephen Gray dhe CF du Fay. Në shekullin e 18, Benjamin Franklin kryer hulumtime të gjera në të energjisë elektrike, duke shitur pasurinë e tij për të financuar punën e tij. Në qershor 1752 ai është menduar të ketë një çelës metalik bashkangjitur në fund të një varg shuar qift dhe fluturuar qift në një qiell stuhi-kërcënuar. [11] Një varg i ndez hedhur nga kyç në pjesën e prapme të dorës tregoi se rrufeja ishte me të vërtetë elektrike në natyrë. [12]
 
 
Michael Faraday formuan themelin e teknologjisë motor elektrik
Në 1791, Luigi Galvani botuar zbulimin e tij të bioelectricity, duke demonstruar se energjia elektrike ishte e mesme me të cilën qelizat nervore kaluar sinjale për muskujt. [13] bateri Alessandro Volta, apo grumbull voltës, e 1800, të bëra nga rotacion shtresa të zinkut dhe të bakrit, shkencëtarët siguruar me një burim më të besueshëm të energjisë elektrike se sa makina elektrostatike të përdorura më parë [13] Njohja e elektromagnetizmin, unitetin e dukurive elektrike dhe magnetike, është për shkak të Hans Kristian Orsted dhe André-Marie Amperi në 1819-1820;. Michael Faraday shpiku motor elektrik në 1821, dhe Georg om matematikisht analizuar qark elektrik në 1827. [13] Energjinë Elektrike dhe magnetizmi (dhe të lehta) ishin të lidhura përfundimisht nga James Clerk Maxwell, në veçanti në e tij "Për Lines fizike e Force" në 1861 dhe 1862. [14]
Ndërsa ajo kishte qenë në fillim të shekullit 19 që kishte parë përparim të shpejtë në shkencë elektrike, në fund të shekullit të 19 do të shohin përparim të madh në inxhinieri elektrike. Përmes njerëzve të tillë si Nikola Tesla, Thomas Edison, Otto Bláthy, Ányos Jedlik, Sir Charles Parsons, Swan Joseph, George Westinghouse, Ernst Werner von Siemens, Alexander Graham Bell dhe Lordi Kelvin, të energjisë elektrike ishte kthyer nga një kuriozitet shkencor në një mjet thelbësor për jetës moderne, duke u bërë një forcë shtytëse për të revolucionit industrial e dytë. [15]
 
== Shiko edhe ==