Imam Maturidiu: Dallime mes rishikimesh
| [redaktim i pashqyrtuar] | [redaktim i pashqyrtuar] |
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Rreshti 35:
Maturidiu ishte i afërt edhe me nxënësit e tij, të cilët me kalimin e kohës u bënë po ashtu dijetarë të famshëm, si Ebu Kasim Is-hak bin Muhamed bin Ismail El-Samerkandi, Ebu Hasen Ali bin Seid El-Rrustegni, Ebu Muhamed Abd El-Kerim bin Musa El-Bezdeviu, Ebu Lejth El-Buhari, etj. <ref>Dr. Ali Abdul Fetah el-Magrebij “Imam Ehli Sunneti vel xhemaah”, Ebu Mensur el Maturidij, ve arauhu el kelamije”, fq. 18-22, Kajro 1985.</ref>
Maturidiu është autor i shumë veprave, ndër to:
# KITABUT-TEVHID, # TE’VILAT EHLI SUNEH, # KITABUL- MEKALAT # KITABURR-RREDI AL- KERAMITA, # REDD USULIL-HAMSE, # REDD EVAIL EL-EDILETi LIL KA’ABI # RED EL-EMAMETU LI BA’DU RREVAFID. Maturidiu sqaroi edhe librin [[FIKHUL EKBER Imam Ebu Hanife|FIKHUL-EKBER]] autorë i të cilit ishte imami i madh [[Ebu Hanife]].<ref>Ibid, fq. 23.</ref>
Imam Ebu Mensur El-Maturidiu vdiq dhe u varros më 333 h. në Samerkand. Allahu e mëshiroftë.
'''Mendimet e maturidinjve'''
Lidhmëria ndërmjet maturidinjve dhe esharinjve në mendime është shumë e afërt, të dy drejtimet përdorin argumente nga Kur’ani,Hadithi dhe logjika e shëndoshë, kështu që me plot të drejtë konsiderohen si themelues të drejtimit “Ehli Sunetu vel xhemaatu”.
Historiani Zubejdi thotë: “Kur të përmendet Ehli-Sunneti, do të thotë [[Eshariu|Esh’ariu]] dhe Maturidiu. Që të dy imamët ishin shumë të afërt në mendime, edhe pse nuk ishin takuar kurrë dhe as që dinin për mendimet e njëri-tjetrit. Në esencë, që të dy kishin një program të njëjtë të drejtimit dhe mendimit, me përjashtim të 12 pikave (mendimeve), të cilat i ka përmbledhur dijetari në zë, Hasen bin Abdul Muhsin, i njohur me pseudonimin Ibn Adhbetu.<ref>Dr. Muhammed Nebil Umeri “El Firek el Islamije”, fq. 96, Aman 1995.</ref>▼
▲Historiani Zubejdi thotë: “Kur të përmendet Ehli-Sunneti, do të thotë Esh’ariu dhe Maturidiu. Që të dy imamët ishin shumë të afërt në mendime, edhe pse nuk ishin takuar kurrë dhe as që dinin për mendimet e njëri-tjetrit. Në esencë, që të dy kishin një program të njëjtë të drejtimit dhe mendimit, me përjashtim të 12 pikave (mendimeve), të cilat i ka përmbledhur dijetari në zë, Hasen bin Abdul Muhsin, i njohur me pseudonimin Ibn Adhbetu.<ref>Dr. Muhammed Nebil Umeri “El Firek el Islamije”, fq. 96, Aman 1995.</ref>
Meqenëse maturidinjtë dhe esharinjtë pajtohen në pjesën dërrmuese të mendimeve të tyre, fillimisht do t’i numërojmë mendimet kryesore të maturidinjve.
'''Çështjet që kanë të bëjnë me Allahun xh.sh.'''
a) Allahu xh.sh. është i pari - pa fillim, dhe i fundit - pa mbarim. Ai nuk përbëhet nga: aksidenti (shfaqja), as nuk është i ndryshueshëm dhe nuk është në një anë të caktuar. Ai është Një, i Vetmi, nuk ka rival dhe Atij nuk i përngjet askush nga krijesat e Tij.
Line 67 ⟶ 72:
f) Njeriu në asnjë mënyrë nuk është krijues i veprave të tij, ai është vetëm përfitues i tyre.<ref>Ibid, fq. 97</ref>
'''Çështjet që kanë të bëjnë me pejgamberët'''
a) Disa nga dijetarët e drejtimit maturidij mendojnë se pejgamberët nuk janë obligim i domosdoshëm i Allahut dhe nuk janë të pamundshëm, mirëpo dërgimi i pejgamberëve është i mundshëm, po jo obligim dhe pamundësi e Allahut xh.sh.
Line 73 ⟶ 78:
b) Vërtetojnë që mrekullitë janë argumente të vërtetësisë së sinqertë të pejgamberëve, ashtu siç vërtetojnë edhe për kerametet (dituri, fisnikëri e veçantë që Allahu ua dhuron disa njerëzve të sinqertë dhe të ndershëm), vërtetojnë për magjinë ekzistuese, dhe që të dyja (kerametet dhe magjia) janë larg mrekullive të pejgamberëve.
'''Çështjet që kanë të bëjnë me botën tjetër (Ahiretin)'''
a) Maturidinjtë vërtetojnë ngritjen (ringjalljen) nga varrezat, Tubimin e madh (Hashër), marrjen në pyetje në varr nga ana e dy meleqve, varri do të jetë ose kopsht nga kopshtet e Xhennetit, ose humnerë nga humnerat e Xhehennemit. Si shpërblimi ashtu edhe ndëshkimi, do të jenë me trup dhe me shpirt.
b) Besojnë në peshojën (Mizan) që është e vërtetë, por mendja e njeriut nuk mund ta përfytyrojë se çfarë forme ka ajo, sepse peshoja e mëkateve ose e shpërblimeve nuk krahasohet me peshojat e kësaj bote.
c) Vërtetojnë se (Sirati- Ura) është e vërtetë, nëpër të do të kalojnë të gjithë njerëzit.
Line 104 ⟶ 107:
Nga ky aspekt maturidinjtë i ndajnë gjërat në tri grupe:
1) Gjëra kur mendja e njeriut është në gjendje të përceptojë të mirat.
2) Gjëra kur mendja e njeriut është në gjendje të përceptojë të këqijat.
3) Gjëra që nuk u dihet mirësia ose ligësia derisa të mos zbresë urdhri i Allahut.<ref>“El Firek el Islamije”, fq. 90.</ref>
| |||