Si qendёrqendër e banuar [[Lushnja]] u krijua nenë shek. XV dhe quhej “Lusme”. I pari regjistrim dokumentar i popullsisёpopullsisë sёsë MyzeqesёMyzeqesë gjendet nёnë defterin turk te vitit 1431, ku Myzeqeja kishte 33 fshatra dhe 58 familje kurse Lushnja qёqë nёnë kёtёkëtë periudhёperiudhe ishte njёnjë katund na paraqitet me 15 shtёpishtëpi dhe 100 banorёbanorë.
NёNë vitin 1850 Lushnja na paraqitet pёrsёripërsëri si katund dhe nёnë kёtёkëtë periudhёperiudhë mori emrin Lushnje nga emri i njёrёsnjërës prej grave tёtë Pashait tёtë Beratit, Salushes tёtë cilёscilës kёtёkëtë territor ia bёribëri si dhuratёdhuratë.
Lushnja filloi te dallohet si qendёrqendër dhe tёtë marrёmarrë njёnjë rёndёsirëndësi tёtë veçantёveçantë nёnë vitin 1970 duke u bёrёbërë qendёrqendër kёmbimikëmbimi midis tregjeve te Beratit, jugut dhe veriut. Lushnja u bёbë qendra e tёtë gjithёgjithë krahinёskrahinës pёrrethpërreth.Rregjistrimet zyrtare pёrpër herёherë tёtë parёparë i gjejmёgjejmë nёnë vitin 1923 ku duke pёrfshirёpërfshirë dhe zonёnzonën e LibofshёsLibofshës, Lushnja ka 28.348 banorёbanorë kurse nёnë vitin 1937 territori i Lushnjes ka njenjë siperfaqe 834 km² dhe nje popullsi prej 46.420 banorёbanorë.
Nga viti 1924-1939 Lushnja pati njёnjë shtesёshtesë vetёmvetëm prej 18.000 banorёbanorë.GjatёGjatë kёtijkëtij 15 vjecari ne territorin e Lushnjes erdhёnerdhën rreth 500 familje kosovare qёqë u shpёrndanёshpërndanë nёnë 30 fshatra, por edhe nga rrethi i Skraparit, pak familje çamёshçamësh e çobanёshçobanësh. Ardhje qёqë vazhduan edhe nёnë vitet ne vazhdim. Rrethi i Lushnjes kishte 63 çifligje me 11.157ha tokёtokë.
BanorёtBanorët e kёtyrekëtyre viteve mbajnёmbajnë emrin “Myzeqar”qё“Myzeqar”që do tёtë thotёthotë njerёznjerëz me prirje pёrpër muzikёmuzikë, fakt i cili vёrtetohetvërtetohet edhe sot kur kёngёtkëngët myzeqare janёjanë mёmë tёtë mirat dhe mёmë tёtë kёrkuaratkërkuarat e kёtijkëtij kombi.
Qyteti i Lushnjes mori pjesёpjesë aktive ne Shpalljen e PavarsisёPavarsisë mёmë 1912.Nje moment historik tepёrtepër i rёndёsishёmrëndësishëm ёshtёështë “Kongresi i Lushnjes” qёqë u mbajt nёnë 21-31 Janar tёtë vitit 1920 nёnë tёtë cilin Tirana shpallet Kryeqyteti i ShqipёrisёShqipërisë. NёNë 14 gusht 1920 nёnë kёtёkëtë qytet u mbajt Kongresi i Arsimit.
Mori pjesёpjesë aktive ne LuftёnLuftën Antifashiste –Nacionalçlirimtare dhe nёnë luftёnluftën pёrpër pёrmbysjenpërmbysjen e sistemit Komunist.
