J. R. R. Tolkien: Dallime mes rishikimesh
[redaktim i pashqyrtuar] | [redaktim i pashqyrtuar] |
Content deleted Content added
v r2.7.1) (roboti ndryshoj: tr:J. R. R. Tolkien |
Xqbot (diskuto | kontribute) v roboti ndryshoj: cu:Джонъ Роналдъ Роуєлъ Толкинъ; cosmetic changes |
||
Rreshti 2:
'''John Ronald Reuel Tolkien''' lindi më [[3 janar]] [[1892]] në [[Bloemfontein]], sot [[Republika Jugafrikane|Afrika Jugore]]; dhe vdiq më [[2 shtator]] [[1973]] [[Bournemouth]], [[Britania e Madhe]]. Ishte [[shkrimtar]] dhe [[filolog]].
John Ronald Roёell Tolkien u lind mё 3 Janar te vitit 1892, ne Blumfonteinte Qytetit tё Lirё tё Orangit (pjesё e Afrikёs sё Jugut tё sotme). Pas vekjes sё parakohshme tё tё Atit, kur ai ishte vetёm 4 vjeç u kthye
Ronaldi i influencuar nga e jёma, qё ishte kaligrafe, filloi tё krijonte dalё ngadalё mёnyrёn e hijshme tё tё shkruarit qё nё moshёn fёminore tё tij.
Vajti nё shkollё nё moshёn 8 vjeçare dhe filloi tё mёsonte greqisht, njё gjuhё qё i pёlqente shumё. Atёherё erdhi nё kontakt me Chauser, gjuha e tё cilit i tёrhoqi vёmёndjen jashtё mase.
E jёma vdiq , kur Tolkin ishte vetёm dymbёdhjetё vjeç. Humbja e saj i kushtoi shumё
Tolkin vazhdoi studjimet e tij nё shkollё dhe filloi tё tregonte interesim tё madh
Nё verёn e vitit 1911 do tё udhёtoje nё Europё. Aty do tё bleje disa kartolina, midis sё cilave ndodhej dhe njё pikture e Madelener, me titull, Shpirti i Malit. Nё kёtё kartolinё
Nё vazhdim vajti tё studjonte nё Oksford, atje ku dhe do tё mёsojё dhe gjuhёn Kelte dhe atё Finlandeze. Nga gjuha e vjetёr Finlandeze mё vonё do tё lindte dhe gjuha ‘’Quenya’’, gjuha superiore e elfeve. Nё vitin 1913 u fejua me Edithin, e cila do tё ishte modeli i saj pёr Luthienёn e ‘’Simarrilion’’. Nё tё njёjtin vit filloi tё studjonte gjuhёn Angleze tё Mesjetёs. Atёherё do tё binte nё duart e tij
‘’Eala Earendel engla beorthtast
Rreshti 25:
Mё vonё do tё merret me studjimin e Norvegjishtes sё lashtё , qё sollёn Norvegjezёt nё Islandё. Aty lexoi oluvspa, Profecinё e Proftides, qё tregon historinё e botёs qe nga krijimi i saj, e deri nё fatin e saj pёrfundimtar. Ky tekst e influencoi thelle imagjinatёn e Tolkin.
Fillimi i mitologjisё sё tij, filloi me ‘’Udhёtimin e Earendel, yllit tё mbrёmjes’’, me njё poezi qё shkruajti. Ishte udhetimi
Nё vitin 1915 , u rimor me poezinё e Earendel duke e ripёrpunuar dhe duke e zgjeruar . Gjuhёn ‘’Quenya’’ qё kishte krijuar fillimisht e quante si njё ‘’hobi tё çmendur’’, por mё vonё konkludoi se nё kёtё gjuhё i flisnin Earendelit elfet dhe zanat qё takonte nё udhёtimin e tij tё çuditshёm. Nё kёtё poezi ndodhen shumё elemente qё mё vonё do tё shohim tek Silmarrilion.
Rreshti 31:
Kur shkruajti Silmarrilion, ai vetё besonte se po shkruante tё vёrtetёn. Nuk besonte se qёniet qё ai pёrshkruante , elfet, xhuxhat, Orket, ekzistonin ndonjёherё, por ndjente se historitё e tij nё njё farё mёnyre ishin mishёrimi i njё tё vёrtete tё thellё. Pёrsa u pёrket emrave tё personazheve dhe tё vendeve, ato erdhёn nga gjuhёt qё kishte shpikur Tolkin. Gjuhёt qё kishte krijuar, mё fillimtare ‘’Quenya’’ pёrmbanin qindra fjalё.
Disa probleme shёndeti e larguan nga vija e parё e luftёs nё Angli, ku edhe ndenjti deri nё fund tё luftёs. Nё spital shkruajti historinё e fёmijёve te Hurin. Gjirot e tij me Edithin, nё njё pyll te vogёl, i frymezuan historine e Berenit dhe tё Luthienes. Edithi ishte Luthiena dhe pёr kёtё arsye
Tolkin la frymёn e tij tё fundit nё moshёn 81 vjeçare, mё 2 Shtator tё vitit 1973. U varros pёrkrah gruas sё tij, nё varrezat e Oksfordit.
Pёr shumё vite me radhe punonte mbi Silmarrilion, tё cilin kurrё nuk arriti tё mbaronte
Shumё njerёz e akuzuan Tolkin se pёrse nuk ekzistonte Zoti nё veprat e tij. Por duhet tё mos harrojmё se bota e pёrrallave nuk ёshtё
Hobit fillon si njё pёrralle pёr fёmijё tё vegjёl dhe arrin nё histori pёr te rritur. Zoti i Unazave pёrfundon si diçka shumё mё e thellё dhe mё madhёshtore. Silmarrilion vjen pёr tё na dhёnё prehistorinё e Zotit tё Unazave, por edhe Mitologjinё e mes-tokёs.
Sensacionale ёshtё mёnyra e vёnies sё datave tё fakteve qё ndodhin nё veprat e profesor Tolkin, qё kanё tё bёjnё me Mes-Tokёn.
Karakteristika
Por mё e rёndёsishmja ёshtё dashuria e tij pёr botёn imagjinare qё ai pёrshkruan, tё cilёn arrin tё transmetojё tek lexuesit e tij.
Pёrdor enkas kombinime tё pazakonshme fjalёsh dhe shprehjesh dhe, sigurisht, kjo gjё ka krijuar probleme tё mёdha tek pёrkthyesit, pasi fjala e tij fillimisht duket e e ngurtё, nёsё vetё lexuesi nuk koncepton
Tolkin nuk priste kurrё qё librat e tij do tё bёheshin kaq tё famshёm, pёrkundrazi besonte se do tё lexoheshin nga njё pjesё shumё e vogёl e lexuesve tё kёtij lloji. Dhe megjithatё, vizioni i Mes-tokёs, duke pasur rrёnjёt e tij tek dashuria e tij pёr bukurinё ёngjёllore tё pyjeve tё gjelbёrta tё Oksfordit e deri tek kodrat e lulёzuara tё Jorkshairit, kapi frymёn e kohёs dhe u bё njё burim frymёzimi pёr shumё shkrimtarё , artistё dhe filmbёrёs bashkёkohorё.
Rreshti 81:
[[ca:John R.R. Tolkien]]
[[cs:John Ronald Reuel Tolkien]]
[[cu:Джонъ Роналдъ Роуєлъ Толкинъ]]
[[cv:Джон Рональд Руэл Толкин]]
[[cy:J. R. R. Tolkien]]
|