Presidenti i Shqipërisë: Dallime mes rishikimesh

[redaktim i pashqyrtuar][redaktim i pashqyrtuar]
Content deleted Content added
v Robot: Changing Category:Kryetar
vNo edit summary
Rreshti 1:
{{Sistemi shtetëror-Shqipëria}}
'''Presidenti i Shqipërisë''' apo '''Institucioni kushtetues i Presidentit të Republikës''' sipas [[Kushtetuta e Shqiperisë|Kushtetutës së Shqipërisë]] është kryetari i shtetit. Kryetar i Republikës së Shqipërisë është Presidenti [[Alfred Moisiu]].
 
Në Kushtetutën e Republiks së Shqiperisë është përcaktuar mënyra e zgjedhjes, mandatit, shkarkimit ose të zëvendësimit të Presidentit të Republikës.
 
Kushtet për zgjedhjen e Presidentit të [[Shqipëria|Republikës së Shqipërisë]] janë të parapara në nenin 86 të Kushtetutës. Sipas këtij neni Presidenti i Republikës është [[Lista e Kryetarëve të Shqipërisë|kryetar shteti]] dhe përfaqëson unitetin e popullit. Si president mund të zgjidhen vetëm personat me moshë mbi 40 vjeçare me shtetësi shqiptar nga lindja dhe që së paku dhjetë vitet e fundit i kanë kaluar në Shqipëri.
 
==Historia==
:'''''Artikulli kryesor : [[Kryetari i Shqipërisë]]'''''
Që nga krijimi i shtetit shqiptar më [[28 nëntor]] [[1912]], [[Shqipëria]] ka provuar disa modele qeverisjeje, përfshirë protektoratin ndërkombëtar, monarkinë, regjimin e partisë – shtet si dhe republikën parlamentare. Gjatë kësaj periudhe funksioni i Presidentit të Republikës dhe i Kryetarit të Shtetit është ushtruar në forma të ndryshme.
 
Më [[1912]] u krijua qeveria e parë me [[Ismail Qemali]]n në krye, e cila kishte edhe kompetencat e [[Kryetari i Shqipërisë|Kryetarit të Shtetit]]. Më [[6 shkurt]] [[1914]] Konferenca e Ambasadorëve emëroi Princin [[Wilhelm Wied]] si Kryetar të Shtetit shqiptar. Në periudhën [[shtator]] [[1914]] – [[janar]] [[1920]] Shqipëria u bë shesh lufte duke ndërruar disa qeveri, ku detyra e Kryetarit të Shtetit u mbulua nga qeveri-regjenca të ndryshme. Më [[8 janar]] [[1920]] Kongresi i Lushnjës, zgjodhi Këshillin e Lartë prej 4 vetash, i cili do të kryente funksionet e Kryetarit të Shtetit duke rikthyer parlamentarizmin Në vitin [[1924]] [[Fan Noli]] u zgjodh kryetar i qeverisë, duke ushtruar edhe funksionet e Kryetarit të Shtetit. Pas ndryshimeve të shpeshta në qeverisje, më [[31 janar]] [[1925]] Asambleja Kombëtare miratoi formën republikane të regjimit dhe votoi Ahmet Zogun si President të Republikës. Më [[1 shtator]] [[1928]] Shqipëria u shpall Monarki dhe [[Ahmet Zogu]] u shpall Mbret i Shqipëtarëve. Pas pushtimit të Shqipërisë nga [[Italia]] në [[prill]] [[1939]] dhe bashkimit të dy vendeve, [[Viktor Emanueli III]] u bë Mbret i Shqipërisë. Vitet 1943-‘44 nën pushtimin gjerman rikthejnë qeverisjet – regjenca.
 
Përfundimi i luftës së Dytë Botërore dhe çlirimi i Shqipërisë më 1944 u shoqërua me zgjedhjet e para parlamentare të dhjetorit vitit 1945 dhe me kalimin e funksionit të Kryetarit të Shtetit në organ kolegjial, si Presidium i Kuvendit Popullor. Në periudhën 11 janar 1946 – 12 dhjetor 1990, gjatë të cilës Shqipëria përjetoiudhëhiqej diktaturënnga komunistekomunistët, funksionet e Kryetarit të Shtetit u kryen nga [[Omer Nishani]] (10 janar 1946 - 1 gusht 1953), [[Haxhi Lleshi]] (1 gusht 1953 - 22 nëntor 1982) dhe [[Ramiz Alia]] (22 nëntor 1982 – 22 shkurt 1991). Më 22 shkurt 1991 u krijua Këshilli Presidencial i drejtuar nga Ramiz Alia, i cili i ushtroi funksionet deri më 30 prill 1991.
 
Më [[30 prill]] [[1991]] me zgjedhjen e Presidentit të parë të Republikës parlamentare nga ana e një parlamenti shumëpartiak, krijohet Institucioni kushtetues i Presidentit të Republikës. Që nga kjo datë dhe deri më sot Presidentët dhe periudhat e drejtimit të tyre janë si më poshtë:
 
==Procedura e zgjedhjes së Presidentit==
== Zgjedhje ==
Procedura e zgjedhjes së Presidentit është paraparë në nenin 87 i cili ka nëntë pika dhe sipas tij kandidati për President duhet të i propozohet Kuvendit nga një grup prej jo më pak se 20 deputetësh dhe pjesë marrja e një deputeti në dy grupe propozuesish është e ndaluar. Me paraqitjen e kandidatëve Kuvendi vendosë me vota të fshehta pa debat për kandidatët e paraqitur. Kandidati për të cilin votojnë tri të pestat e gjithë anëtarëve të Kuvendit zgjidhet President i Republikës.
*30 prill 1991: Parlamenti zgjedh President të Republikës, zotin [[Ramiz Alia]]
 
Në rast se në votim asnjë kandidat nuk ja arrin që të fitojë shumicën (3/5) e votave, brenda shtatë ditëve organizohet një votim i dytë. Po që se edhe në këtë votim nuk ka kandidat me shumicë të votave brenda shtatë ditëve organizohet një votim i tretë.
*9 prill 1992: Parlamenti zgjedh President të Republikës, zotin [[Sali Berisha]]
 
Në rast se nuk ka më shumë se dy kandidatë dhe asnjëri prej tyre nuk ka marrë shumicën e kërkuar, brenda 7 ditëve bëhet një votim i katërt ndërmjet dy kandidatëve që kanë marrë numrin më të madh të votave.
*3 mars 1997: Parlamenti rizgjedh President të Republikës, zotin [[Sali Berisha]]
 
Në rast se edhe në votimin e katërt asnjëri prej dy kandidatëve nuk ka marrë shumicën e kërkuar, bëhet një votim i pestë.
*24 korrik 1997: Parlamenti zgjedh President të Republikës, zotin [[Rexhep Meidani]]
 
Në rast se edhe pas votimit të pestë asnjëri prej dy kandidatëve nuk ka marrë shumicën e kërkuar, Kuvendi shpërndahet dhe brenda 60 ditëve bëhen zgjedhjet e reja të përgjithshme.
*24 korrik 2002: Parlamenti zgjedh President të Republikës, zotin [[Alfred Moisiu]]
 
Kuvendi i ri zgjedh Presidentin sipas procedurës së parashikuar nga paragrafët 1 deri në 7 të këtij neni. Në rast se edhe Kuvendi i ri nuk e zgjedh Presidentin, ai shpërndahet dhe brenda 60 ditëve bëhen zgjedhje të reja të përgjithshme.
 
Kuvendi pasardhës zgjedh Presidentin e Republikës me shumicën e të gjithë anëtarëve të tij.
{{Kryetarë të Shqipërisë}}
 
==Mandati i Presidentit==
[[Category:Kryetarë]]
Manati i Presidentit të Republikës së Shqipërisë është paraparë në nenin 88 të kushtetutës. Ky nenë ka katër pika dhe sipas tij Presidenti i Republikës zgjidhet, në çdo rast, zgjidhet për 5 vjet, me të drejtë rizgjedhjeje vetëm një herë. Ndërsa procedura për zgjedhjen e Presidentit fillon jo më vonë se 30 ditë para mbarimit të mandatit presidencial paraardhës. Në pikën e tretë të nenit 88 thuhet se Presidenti fillon në detyrë pasi bën betimin para Kuvendit, por jo më parë se të ketë mbaruar mandati i Presidentit që largohet. Presidenti bën këtë betim: "Betohem se do ti bindem Kushtetutës dhe ligjeve të vendit, do të respektoj të drejtat dhe liritë e shtetasve, do të mbroj pavarësinë e Republikës së Shqipërisë dhe do ti shërbej interesit të Përgjithshëm dhe përparimit të Popullit Shqiptar. Presidenti mund të shtojë edhe: Zoti me ndihmoftë!"
Neni 88. (Mandati i Presidentit). Për rastet e dorëheqjes në këtë nen është caktuar pika e katërt dhe e fundit e cila thotë se Presidenti që jep dorëheqjen para mbarimit të mandatit të vet, nuk mund të kandidohoj në zgjedhjen presidenciale që behet pas dorëheqjes së tij.
 
==Veprimtarit private==
Rreth veprimtarive private dhe anëtarësimit në partitë e organizata politike, fletë ligji i 89-të i kushtetutës mbi Papajtueshmërinë, i cili thotë se Presidenti i Republikës nuk mund të mbajë asnjë detyrë tjetër publike, nuk mund të jetë anëtar partie dhe as të kryejë veprimtari tjetër private.
 
==Shkarkimi i presidentit==
Në nenin 90-të të kushtetutës së Republikës së Shqipërisë flitet mbi procedurën e shkarkimit të Presidentit të Republikës në tri pika të këtij neni. Në pikën e parë bëhet fjalë mbi përgjegjësitë dhe thuhet se Presidenti i Republikës nuk ka përgjegjësi për aktet e kryera në ushtrim të detyrës së tij. Ndërsa pika e dytë jep shpjegime për veprim ndaj shkeljeve të rënda kushtetuese nga ana e Presidentit dhe thuhet se Presidenti i Republikës mund të shkarkohet për shkelje të rëndë të Kushtetutës dhe për kryerjen e një krimi të rëndë. Propozimi për shkarkimin e Presidentit në këto raste mund të bëhet nga jo më pak se një e katërta e anëtarëve të Kuvendit dhe duhet të mbështetet nga jo më pak se dy të tretat e të gjithë anëtarëve të tij.
 
Vendimi i kuvendit në bazë të pikës 2. të nenit 90 të kushtetutës së Republikës së Shqipërisë, sipas pikës 3. të po këtij neni, i dërgohet Gjykatës Kushtetuese, e cila, kur vërteton fajësinë e Presidentit të Republikës, deklaron shkarkimin e tij nga detyra.
 
==Zëvendësimi në rast pamundësie==
Për rastet në të cilat Presidenti përkohësisht nuk është në gjendje të kryej detyrat e tij fletë neni 91 i kushtetutës së Republikës së Shqipërisë që ka një pikë. Ky nenë thotë se Kur Presidenti i Republikës është në pamundësi të përkohshme për të ushtruar funksionet e tij ose kur vendi i tij mbetet vakant, Kryetari i Kuvendit zë vendin dhe ushtron kompetencat e tij.
 
Në rast se Presidenti nuk mund të ushtrojë detyrën për më shumë se 60 ditë, Kuvendi, me dy të tretat e të gjithë anëtarëve, vendos dërgimin e çështjes në Gjykatën Kushtetuese, e cila vërteton përfundimisht faktin e pamundësisë. Në rast të vërtetimit të pamundësisë, vendi i Presidentit mbetet vakant dhe zgjedhja e Presidentit të ri fillon brenda 10 ditëve nga dita e vërtetimit të pamundësisë.
== Lista e kryetarëve me titullin President ==
*[[30 prill]] [[1991]] : Parlamenti zgjedh President të Republikës, zotin [[Ramiz Alia]]
*[[9 prill]] [[1992]] : Parlamenti zgjedh President të Republikës, zotin [[Sali Berisha]]
*[[3 mars]] [[1997]] : Parlamenti rizgjedh President të Republikës, zotin [[Sali Berisha]]
*[[24 korrik]] [[1997]] : Parlamenti zgjedh President të Republikës, zotin [[Rexhep Meidani]]
*[[24 korrik]] [[2002]] : Parlamenti zgjedh President të Republikës, zotin [[Alfred Moisiu]]
{{Kryetarë të Shqipërisë}}
[[Category:Sistemi shtetëror në Shqipëri]][[Category:Kryetarë]]