'''Gjuha latine''' ose '''latinishtja''' është një gjuhë e lashtë [[Gjuhët indo-evropiane|indo-evropiane]] e cila fillimisht është folur në rajonin [[Roma|romak]] të quajtur [[Latium]]. Kjo gjuhë fitoi rëndësi të madhe si gjuha zyrtare e [[Perandoria Romake|Perandorisë Romake]]. Gjithë gjuhët romake e kanë origjinën tek latinishtja dhe fjalë me prejardhje nga kjo gjuhë gjenden edhe sot në gjuhët moderne si [[Gjuha angleze|anglishtja]], [[italishtja]], [[frëngjishtja]], [[spanjishtja]], [[rumanishtja]], etj. Mendohet se 80% e fjalëve zyrtare të gjuhës angleze rrjedhin nga gjuha latine. Për më tepër që në botën perëndimore latinishtja vazhdon të jetë gjuha ndërkombëtare në shkencë dhe politikë që prej 1000 vjetësh. Gjuha latine mbetet gjuha zyrtare e [[Kisha katolike romake|Kishës Katolike]], çka e bën atë gjuhën zyrtare të [[Vatikani]]t.
Latinishtja bën pjesë në grupin e [[Gjuhët italike|gjuhëve italike]].
Rreshti 7:
== Historia ==
[[Skeda:Forum inscription.jpg |thumb| right|110px|Teksti më i vjetër latin, që është gjetur]]
Para përhapjes së kulturës romake në vendet të tjera të Evropës, Latinishtja ishte folur vetëm në qytetin e Romës dhe në rajonin e saj ([[Latium]]). Më vonë gjuha latine u zgjerua në të gjithë perandorinë romake. Bashkë më [[Greqishtja e lashtë|Greqishten e lashtë]] latinishtja ishte gjuha zyrtare në shtetin e Romës së lashtë. Latinishtja standarde është për tu dalluar nga [[Latinishtja e popullit]]. Kjo formë e gjuhës latine ishte shumë më e lehtë, se standardja. Sidomos ushtarët e Romës ([[Legjionarët]]) e kishin folur këtë ''Latnishten e popullit''. Filologu gjerman [[Wilfried Stroh]] thotë, që Gjuha standarde latine ishte vdekur madje pas disa shekuj pas Lindjen e Krishtit.<ref> Wilfried Stroh: ''Latein ist tot, es lebe Latein! Kleine Geschichte einer großen Sprache'', List Verlag, Berlin 2007, S. 103f</ref>. Fakt është, që konkurrenti më i madh në atë kohë kishte qenë gjuha greke e lashtë. Sidoqoftë Latinishtja ka qene [[Lingua Franca]] e Evropës në atë kohë.
Normalisht gjuha latine ishte shkruar në formën ''scriptio continua'', do më thonë së ndër fjalëve nuk ka pasur donjë largësi. Shkronja të vogla dhe shenja pikësim nuk ka patur. Kështu që tekstet latine janë shumë të vështira për t'i lexuar.
Këtu një shembull nga '''Metarmofosët''' e [[Ovidi]]t (''krijimi'') :
