Surrealizmi: Dallime mes rishikimesh
| [redaktim i pashqyrtuar] | [redaktim i pashqyrtuar] |
Content deleted Content added
v r2.4.3) (roboti shtoj: zh-min-nan:Chhiau-hiān-si̍t-chú-gī |
Callas' (diskuto | kontribute) No edit summary |
||
Rreshti 112:
[[zh:超现实主义]]
[[zh-min-nan:Chhiau-hiān-si̍t-chú-gī]]
'''Zgjerimi'''
Levizja e mesit te viteve 1920 ishte e karakterizuar nga takimet ne kafene, ku Surrealistet zhvillonin lojta artistike, diskutonin mbi teorite Surrealiste, dhe zhvillonin teknika te ndryshme te piktures automatike. Bretoni fillimisht dyshoi nese artet figurative do ti sherbenin Surrealizmit, sa kohe qe ato dukeshin te ishin pak te lakueshme dhe fleksibel ndaj ndryshimeve dhe automatizmit. Ky dyshim u kapercye me zbulimin e teknikave te reja ne artet figurative.
Shume shpejt artistet visual u pershine ne levizje, permendim Giorgio de Chirio, Max Ernst, Joan Miro, Francis Picabia, Yves Tanguy, Salvador Dali, Luis Bunuel, Alberto Giacometti, Valentine Hugo, Meret Oppenheim, Toyen, dhe pas luftes se dyte boterore: Enrico Donati. Meqenese. Breton admironte Pablo Picasson dhe Marcel Duchampin dhe i ftoi ata te merrnin pjese ne levizje, por aktiviteti i tyre mbeti vetem periferik. Shume shkrimtare te tjere u perfshine ne levizje Dadaisti Tristan Tzara, René Char, and Georges Sadoul.
Ne 1925 ne Bruksel u formua nje grup autonom surrealistesh. Grupi perfshinte muzikante, poet artistin E.L.T Mesens, piktorin dhe shkrimtarin Rene Magritte, Paul Nouge, Marcel Lacomte, dhe Andre Souris. Ne 1927 ata pershine ne grup dhe Louis Scutainare. Ata mbanin lidhje korrespondence me grupin e Parisit, dhe ne 1927 Gemans dhe Magritte u zhvendosen ne Paris per tu bere pjese e rrethit te Bretonit. Artistet, kishin rrenjet e tyre ne Dadaizem dhe Kubizem, ne Abstraksionizmin e Kandinskyt, Ekspresionizem dhe Post-Impresionizem, ne te ashtequajturat arte primitive dhe naive.
Pikturat automatike te Andre Massonit ne 1923, shpesh jane pranuar si pika e shkeputjes se arteve figurative nga Dadaizmi, sepse fillojne te reflektojne ndikime te ideve te pandergjegjshme. Nje tjeter shembull eshte Torso i Giacomettit ne 1925, i cili e vulosi artin e periudhes me thjeshtesine e formave dhe me frymezimin nga skulptura paraklasike.
Gjithesesi, nje shembull i shkelqyer per te ndare linjen Surrealiste nga Dadaizmi perdorur shpesh nga ekspertet eshte dhe “Makina e Vogel” e ndertuar ne 1925 nga Minimaks Dadamaks, apo “The Kiss” nga Max Ernst . E para pergjithesisht ka nje nentekst erotik, ndersa e dyta aktin erotik e shfaq hapur dhe ne menyre te drejteperdrejte. Ne te dyten duket qarte ndikimi i Miros dhe stili i Picassos ne linjat fluide dhe mbivendosja e ngjyrave, nderkohe qe e para do te konsiderohet me vone si ndikimi rrymes Pop Art.
Giorgio de Chirico, me artin i tij metafizik, ishte nje nder figurat me te rendesishme ndermjet filozofise dhe aspekteve te vacanta te surrealizmit. Ndermjet 1911 dhe 1917, ai adaptoi nje stil ornamental te pikturuari, i cili do te perdorej dhe nga pasardhesit e tij. Kulla e kuqe e 1913 shfaq nje kontrast te zymte ngjyrash dhe nje stil ilustrues i perdorur dhe nga shume piktore te tjere. “Nostalgjia e Poetit” paraqet nje figure te larguar nga vezhguesi, dhe jep ballafaqimin e bustit te nje njeriu me syze dhe nje peshku .
Ai gjithashtu ishte nje shkrimtar romani Hebdomeros it e cilit prezanton, nje seri te arratisjes ne endrra me nje perdorim te pazakonte te piksimit, sintakses, dhe gramatikes dizenjuar per te krijuar atmosfere dhe nje kornize per imazhin e paraqitur. Imazh i cili do te krijonte nje forme dekorative per surrealizmin, dhe qe do te influenconte dy artistet qe do te ishin lidhur me ngushte me Surrealizmin ne syte e opinionit publik: Dali dhe Magritte. Gjithesesi ai e la grupin Surrealist ne 1928.
Ne 1924 Miro dhe Masson aplikuan surrealizmin ne pikture, duke e paraqitur ate ne ekspoziten La Peinture Surrealiste ne 1925, ne Galerine Pierre ne Paris, dhe duke paraqitur piktura te Masson, Man Ray, Paul Klee, Miro, dhe te tjere. Shfaqja konfirmoi se Surrealizmi mund te ishte pjese dhe e arteve figurative (megjithese fillimisht ishte debatuar ne mund te ishte apo jo), dhe teknikat nga Dadaizmi, sic ishte fotomontazhi, filluan te perdoren. Ne vitin pasardhes, ne 26 Mars te 1926 Galeria Surrealiste u hap me nje ekspozite nga Man Ray. Breton publikoi “Surrealizmi dhe Piktura” ne 1928 e cila permblodhi gjithe levizjen e deri asokohe, megjithese ai vazhdoi ta perditesoje punen e tij deri ne vitin 1960.
| |||