Matematika: Dallime mes rishikimesh

Fillimet e matematikës humbenhumbin në thellësitë e shekujve. Matematika u shfaq si rezultat i vështrimeve dhe përvojësnevojës së njerëzve në përballje me problemet dhe nevojat praktike. Sistematizimi dhe përmbledhja e njohurive matematikore ka filluar relativisht vonë. Kinezët e lashtë, civilizimi i InkëveInkasve, pastaj në [[Indi]] kishtekishin një zhvillim të konsiderueshëm të matematikës.

Në [[Greqi]]në antike matematika përjetoi një zhvillim të paparë nga një plejadë e tërë matematikanësh siç janë : [[Pitagora]], [[Talesi]], [[Platoni]], [[Eudoksi]], [[Euklidi]], [[Arkimedi]], etj. Grekët e vjetër matematikën e kuptonin në sensin e [[gjeometri]]së dhe.Ishin tëata te parët ishin ata që të vërtetat matematikore të cilat ato i quanin [[teorema]], i vërtetonin. Njohuritë matematikore të grekëve të vjetër më vonë i përvetësuan dhe i pasuruan arabët të cilët quhen edhe themelues të algjebrës. Përkthimet arabe të veprave të matematikanëve grekë në mesjetë depërtuan në [[Evropë]].

Pastaj shtytjen dhe zhvillimin e matematikës e morën në dorë EvropianëtEuropianët. Në këtë periudhë mund të përmendim [[Vietin]], [[Cardanon]], [[Fibonaccin]], etj. Më vonë dolën në skenë [[Rene Descartes]], [[Blaise Pascal|Pascali]], [[Leibnitzi]], [[Bernoulli]], [[Carl Friedrich Gauss|Gaussi]], [[Leonard Euler|Euleri]], etj. Në fund të [[Shekulli XIX|shekullit XIX]] [[David Hilbert]] i një matematikan i shkëlqyer gjerman në [[Kongresi ndërkombëtar i matematikanëve|kongresin ndërkombëtar të matematikanëve]] të mbajtur në [[Paris]] në vitin [[1900]] propozoi dhe i formuloi njëzetetre (23) probleme matematikore të cilat shekulli XIX ia le në trashëgimi [[Shekulli XX|shekullit XX]]. Shumë prej këtyre problemeve i preokupuan matematikanët nga gjithë bota një kohë të gjatë dhe shumica e tyre u zgjidhën pas një pune të palodhshme ku participuan një numër i madh matematikanësh nga gjithë bota.

Matematika në ditët e sotme përjeton një zhvillim marramendës dhe është e shpërndarë në shumë degë të specializuara të cilat janë mjaft abstrakte. Sot është e pamundur të gjendët një autoritet si Hilberti i cili të ketë një pasqyrë të përgjithshme për të gjithë degët e matematikës. PoashtuPo ashtu nuk u gjet një matematikan i cili në fund të shekullit XX të propozonte probleme për [[Shekulli XXI|shekullin XXI]]. Kjo është e kuptueshme sepse matematika si edhe të gjitha shkencat tjera kanë përjetuar një zhvillim të paparë. Por një analogji e përafërt me Hilbertin [[Clay Mathematical Institute]], në fund të {{shek-|XX}}, ofron një çmim prej një milion [[Dollar]] atij i cili jep një zgjidhje të pranueshme njërit prej shtatë problemeve të shekullit XX. Deri më sot zyrtarisht nuk është ndarë asnjë çmim. Problemi i vetëm i zgjidhur është hipoteza Poincaré të cilën e zgjodhi [[Grigori Perelman]] por ky i fundit e refuzoi atë. Gjashtë problemet tjera janë të hapura. {{Citim i duhur|18 Janar 2008}}

Matematika në interaksionndërveprim me shkencat tjera e ndihmon zhvillimin e tyre por në të njëjtën kohë ajo edhe vetë pasurohet. Sot matematika ka depërtuar edhe në ato degë të shkencës në të cilat deri para pak kohe as që ishte e imagjinueshmeimagjinohej. Matematika në përgjithësi e mban karakterin e njerëzve të cilët e zhvillojnë atë. Është i gabueshëm mendimi i njerëzve për të cilët matematika është e pakuptueshme sesepse në matematikë nuk ka konteste dhe ç'do gjë është e qartë. Ndërmjet matematikanëve ka pikëpamje të ndryshme për matematikën. Fatmirësisht kjo nuk do të thotë se matematika nuk ka perspektiva të ndritshme.