Zenoni: Dallime mes rishikimesh

Pak dihet me siguri per jeten e Zenonit. Edhe pse eshte shkruar thuajse nje shekull pas vdekjes se Zenonit, burimi i pare i informacionit mbi te eshte dialogu i Platonit i quajtur Parmenide.Ne dialog, Platoni pershkruan nje vizite te Zenonit dhe Parminedes ne Athine, ne nje kohe kur ky i fundit eshte rreth 65 vjec. Zenoni eshte afersisht 40 dhe Sokrati eshte nje djal shume i ri. Duke supozuar nje moshe rreth te njezetave per Sokratin,duke marre si vit lindjeje te Sokratit 469 p.e.s na jep 490 p.e.s si vit lindjeje te Zenonit.Platoni thote se Zenoni ishte “i gjate dhe i pashem” dhe ishte ne “ditet e rinise se tij” ,madje mendohet se mund te kete qene i dashur per Pamenidesin. Detaje te tjera ndoshta me pak te besueshme mbi jeten e Zenonit jepen nga Diogenes Laertius ne librin e tij “Jeta dhe mendimet e filozofeve te shquar”, ku thuehet se sihte djali i Teleutagoras, por djali i adoptuar i Parmennidesit, ishte ishte “i afte te argumentonte te anet e cfaredo pyetjeje,kritiku universal” dhe qe u arrestua dhe ndoshta u vra nga duart e nje tiran te Elese.Sipas Plutarkut, Zenoni tentoi te vriste tiranin Demylus dhe pasi deshtoi “me gjuhen e tij preu gjuhen e tij dhe e peshtyu ate ne fytyren e tiranit”.

== Vepra ==

Edhe pse shume shkrimtare te antikitetit i referohen shkrimeve te Zenonit, asnje nga shkrimet e tij nuk mbijetoi e paprekur. Platoni thote se shkrimet e Zenonit ishin “sjelle nga Athina per here te pare me rastin e vizites se Zenonit dhe Parmenides. Platoni gjithashtu ka thene se puna e tij me qellin qe te mbroje argumentet e Parmenides, eshte shkruar gjate rinise se Zenonit, e vjedhur dhe e publikuar pa miratimin e tij. Platoni ka parafrazuar “tezen e pare te argumentit te pare”, te punes se Zenonit si vijon “ne qofte se te jesh eshte shume, duhet te jete si e ndryshme ashtu edhe e njejte, dhe kjo eshte e pamundur sepse e ndryshmja nuk mund te jete e ngjashme dhe as e ngjashmja e njejte”.Sipas Proklus ne komentin e tij mbi Parmeniden e Platonit, Zenoni prodhoi “jo me pak se dyzet argumenta duke zbuluar kontraditen.” por vetem 9 njihen tanime. Argumentet e Zenonit jane ndoshta shembulli i pare i metodes se provave i quajtur reductio ad absurdum qe do te thote fjale per fjale te reduktosh absurden. Thuhet se Parminedi ishte i pari qe e zbatoi kete stil argumenti. Kjo forme argumenti shpejt u be e njohur si epicheirema (greq.ἐπιχείρημα =biznes). Ne librin e tij te shtate Aristoteli thote se epicheirema eshte nje slogan dialektor. Kjo lidhet me nje pjese te arsyetimit se cili oponent eshte parashtruar si i vertete. Diskutimi synon te thyeje sloganin dialektor. metoda destruktive e argumentit ueshte ruajtur prej tij ne shkalle te tille qe seneka Younger komentoi disa shekuj me vone “ N.q.s i huj Parminedes nuk mbetet gje tjeter vec Nje Gjeje, n.q.s i hyj Zenonit as Nje gje nuk mbetet.”