Krispi

Krispi ose emri i plotë Flavius Julius Crispus (rr. 300 – 326 ) ishte djali më i madh i perandorit romak Konstandin I, si dhe kolegu i tij i vogël ( <i id="mwEQ">cezari</i> ) nga marsi 317 deri në ekzekutimin e tij nga babai i tij në 326. Nipi i augustus Constantius I, Crispus ishte gjysmëvëllai më i madh i augustus Konstandinit II të ardhshëm dhe u bë bashkëcezar me të dhe me kushëririn e tij Licinius II në Serdica, pjesë e vendbanimit që i dha fund Luftës Cibalensean midis Konstandinit dhe babait të tij. rivali Licinius I. Krispus sundoi nga Augusta Treverorum ( Trier ) në Galinë Romake midis 318 dhe 323 dhe mundi marinën e Licinius I në Betejën e Hellespont në 324, e cila me tokën Beteja e Krizopolit e fituar nga Konstandini detyroi Licinius dhe djalin e tij të jepnin dorëheqjen. duke e lënë Konstandinin të vetmin augustus dhe dinastinë Konstantiniane në kontroll të gjithë perandorisë. Është e paqartë se cili ishte statusi ligjor i marrëdhënies që kishte nëna e Krispit Minervina me Konstandinin; Crispus mund të ketë qenë një djalë i paligjshëm .

Crispus
Crispus
Vdiq	326
Kombësia	Ilir
Emrat e tjerë	Flavius Cladius Crispus
Profesioni	Ushtarak, Politikan
Titulli	Caesar

Biografia

Viti dhe vendi i lindjes së Crispus janë të paqarta. Ai mendohet se ka lindur midis viteve 299 dhe 305, ndoshta që në vitin 295, diku në Perandorinë Romake Lindore. Data më e hershme ka shumë të ngjarë, pasi ai po mësohej në 309–310 nga Lactantius . Nëna e tij Minervina ishte ose konkubinë ose gruaja e parë e Kostandinit. Për Minervinën nuk dihet asgjë tjetër. Babai i tij shërbeu si peng në oborrin e Dioklecianit në Nikomedi, duke siguruar kështu besnikërinë e babait të Konstandinit, Konstanci Klorus, i cili në këtë kohë ishte Cezari i Maksimianit në perëndim.

Mësuesi i Crispus në retorikë ishte historiani i vonë latin i krishterimit të hershëm, Lactantius . Crispus mund të jetë princi i ri i përshkruar në Gemma Constantiniana, një pamje e madhe që përshkruan Kostandinin dhe gruan e tij Fausta, megjithëse përshkrimi mund të jetë në vend të djalit të Faustës, Augustusi i ardhshëm Konstanti II . Ndërsa në Augusta Treverorum, prefekti pretorian i Crispus për prefekturën e Galisë ishte i madhi Junius Annius Bassus . Pas ngritjes së tij në gradën perandorake, në të cilën pikë ai u titullua edhe princeps iuventutis ("Princi i Rinisë"), retoriku latin Nazarius kompozoi një panegjirik të ruajtur në Panegyrici Latini, i cili nderonte fitoret ushtarake të Krispit mbi frankët në rr. 319 . Crispus ishte tre herë konsull romak, për vitet 318, 321 dhe 324.

Brenda dy vjetësh nga disfata dhe dorëzimi i Licinius, Konstandini jo vetëm që kishte vrarë kunatin dhe ish- bashkaugustin e tij, por edhe ekzekutoi nipin e tij Licinius II, djalin e motrës së tij Flavia Julia Constantia . Sipas historive latine të Ammianus Marcellinus dhe Aurelius Victor, pas një gjyqi rrethanat reale të të cilit janë misterioze, Konstandini ekzekutoi Krispin në Pola ( Pula ) në vitin 326. Fausta, djali i të cilit Konstanci II u bë Çezar në nëntor 324, u dënua gjithashtu me vdekje dhe historiani i vonë grek Zosimus dhe shkrimtari bizantin grek Joannes Zonaras shkruan se Kostandini e kishte akuzuar Krispin për inçest me njerkën e tij. Pas vdekjes së tij, Crispus iu nënshtrua damnatio memoriae .

Në vitin 326, jeta e Crispus erdhi në një fund të papritur. Me urdhër të babait të tij ai u ekzekutua, me sa duket pa gjyq, në Pola, Istria, Në Augustan <i id="mwnA">regio</i> të Venetia et Histria. Sipas Sidonius Apollinaris Crispus u vra nga "helmi i ftohtë". Menjëherë pas kësaj, Kostandini kishte vrarë edhe gruan e tij Fausta, sipas disa burimeve në një banjë të nxehtë. Si Crispus ashtu edhe Fausta vuajtën damnatio memoriae, emrat e tyre janë fshirë nga mbishkrimet.

Shih edhe

• Iliria
• Prefektura e Ilirikut
• Lista e perandorëve ilirë
• Lista e personaliteteve ilire

Literatura

• Guthrie, Patrick (1966). "The Execution of Crispus". Phoenix. 20 (4): 325–331. doi:10.2307/1087057. JSTOR 1087057. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
• Pohlsander, Hans A. (1984). "Crispus: Brilliant Career and Tragic End". Historia: Zeitschrift für Alte Geschichte. 33 (1). {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
• Torino, Alessio (2008). Bernardinus Stephonius S.J. Crispus-tragoedia. Rome: Accademia Nazionale dei Lincei. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
• Woods, David (1998). "On the Death of the Empress Fausta". Greece & Rome. 45 (1): 70–86. doi:10.1093/gr/45.1.70. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
• Loka, Nikollë (2003). Genivs Illvrici: Dyzet e dy perandorë ilirë të Romës. Tiranë: Mirdita.