Kalendari maja

Kalendari maja është një sistem kalendarësh përdorur në Mezoamerikën para-Kolumbiane dhe në shumë komunitete moderne në malësitë e Guatemalës^[1], në Varakruz, Oaxaca, Chiapas dhe Meksikë^[2].

Ky kalendar bazohet mbi një sistem që përdorej në mbarë rajonin dhe daton që nga shekullin V p.e.s.. Ndan aspekte të përafërta me kalendarët e përdorur nga qytetërimet e tjera të hershme të Mezoamerikës, si Zapotekët dhe Olemkët si dhe qytetërime të mëvonshme apo kontemporare si Mikstekët dhe Aztekët. Në Mezoamerkë ka edhe kalendarë më të hershëm se kalendari maja, por ky kalendar dhe kaledari aztek janë të dokumentuar dhe kuptuar më mirë.

Haab' Redakto

Haab ishte kalendari maja përdorur për qëllime civile, për shëmbull për përcaktimin e kohës së mbjelljes e korrjes dhe ishte i ngjashëm me kalendarin tonë diellor me 365 ditë pasi përfshinte afërsisht një vit diellor. Kalendari Haab kishte 18 "muaj" me nga 20 ditë plus pesë ditë pa emër që njihen si Wayeb' apo pesë ditët e pafata pasi mendohej se sillnin rreziqe.

**Muajt Haab'**: emrat dhe glifet^[3] në sekuenca
Num. Sek.	Emri Yucatec	Kuptimi i glifit	Num. Sek.	Emri Yucatec	Kuptimi i glifit
1	Pop	mat	10	Yax	stuhia jeshile
2	Wo'	lidhja e zezë	11	Sak'	stuhia e bardhë
3	Sip	lidhja e kuqe	12	Keh	stuhia e kuqe
4	Sotz'	lakuriqi i natës	13	Mak	i mbyllur
5	Sek	koha e vaditjes	14	K'ank'in	dielli i verdhë
6	Xul	qeni	15	Muwan'	bufi
7	Yaxk'in'	dielli i ri	16	Pax	koha e mbjelljeve
8	Mol	uji	17	K'ayab	breshka
9	Ch'en	stuhia e zezë	18	Kumk'u	rezerva e drithit
			19	Wayeb'	pesë ditët e pafata

Referime Redakto

^ Tedlock, Barbara, Time and the Highland Maya Revised edition (1992 Page 1) "Scores of indigenous Guatemalan communities, principally those speaking the Mayan languages known as Ixil, Mam, Pokomchí, and Quiché, keep the 260-day cycle and (in many cases) the ancient solar cycle as well (chapter 4)."
^ Miles, Susanna W, "An Analysis of the Modern Middle American Calendars: A Study in Conservation." In Acculturation in the Americas. Edited by Sol Tax, pp. 273–84. Chicago: University of Chicago Press, 1952.
^ Kettunen and Helmke (2005), pp.47–48

Lidhje të jashtme Redakto

Day Symbols of the Maya Year at Project Gutenberg 1897 tekst nga Cyrus Thomas
Kalendri maja interaktiv

[1] Tedlock, Barbara, Time and the Highland Maya Revised edition (1992 Page 1) "Scores of indigenous Guatemalan communities, principally those speaking the Mayan languages known as Ixil, Mam, Pokomchí, and Quiché, keep the 260-day cycle and (in many cases) the ancient solar cycle as well (chapter 4)."

[2] Miles, Susanna W, "An Analysis of the Modern Middle American Calendars: A Study in Conservation." In Acculturation in the Americas. Edited by Sol Tax, pp. 273–84. Chicago: University of Chicago Press, 1952.

[3] Kettunen and Helmke (2005), pp.47–48

[1]

[2]

[3]