Spanjë, një komunitet autonom (spanjisht: comunidad autónoma, baskisht: autonomia erkidego, katalane: comunitat autònoma, galiciane: comunidade autónoma)[a] është ndarje administrative dhe politike e nivelit të parë, e krijuar në përputhje me kushtetutën spanjolle të vitit 1978, me qëllim garantimin e autonomisë të kufizuar të kombësive dhe të rajoneve që përbëjnë kombin spanjoll [1][2][3].

Harta e Spanjës e ndarë sipas komuniteteve autonome 17 (+ qytete autonome).

Meqë sovraniteti qëndron në shtet si një tërësi, e përfaqësuar në institucionet qendrore të qeverisë, jo në komunitetet, Spanja nuk është një federatë por një shtet shumë i decentralizuar[4][5] unitar[1] që ka transferuar në mënyrë asimetrike pushtetin për komunitetet, të cilat, nga ana tjetër, ushtrojnë të drejtën e tyre për vetëqeverisje brenda kufijve të përcaktuara në kushtetutë dhe statutet e tyre autonome.[1]

Janë 17 komunitete autonome dhe dy qytete autonome që janë të njohur kolektivisht si "autonomitë". Të dy qytetet autonome kanë të drejtë të bëhen komunitetet autonome, por asnjëri nuk e ka shfrytëzuar ende këtë të drejtë. Kjo kornizë unike e administrimit territorial është i njohur si "shteti i autonomive".

Krijimi i komuniteteve autonome Redakto

Prapavija historike Redakto

Spanja është një vend i shumëllojshëm i përbërë nga rajone të ndryshme me struktura të ndryshme ekonomike dhe sociale, si dhe me gjuhë, traditat historike, politike dhe kulturore të ndryshme [6][7]. Ndërsa tërë territorin spanjoll u bashkuar nën një kurorë nga shekulli i 16-të, ky nuk ishte një proces i homogjenizimit apo shkrirjes kombëtare. Territoret përbërëse — qofshin ato kurora, mbretëri, principata apo sundim — mbajtën shumë nga ish institucionet e tyre ekzistuese,[8] duke përfshirë autonominë fiskale, legjislativin apo gjyqësorin, të kufizuar. Këto territore gjithashtu shfaqin një shumëllojshmëri të doganave, ligjeve, gjuhëve dhe monedhave deri në mes të shekullit të nëntëmbëdhjetë [8].

Autonomitë sipas popullsisë dhe sipërfaqes Redakto

Pos. Emri Popullsia Përqindja Dendësia Sipërfaqja Përqindja
1   Andaluzia 7,478,444 17.9% 85.70 banorë/km² 87,268 km² 17.2%
2   Katalonia 6,506,440 15.6% 190.73 banorë/km² 32,114 km² 6.3%
3 Stampa:Country data the Community of Madrid Komuniteti i Madridit 5,527,152 13.2% 688.48 banorë/km² 8,028 km² 1.6%
4 Stampa:Country data the Valencian Community (2x3) Komuniteti i Valencias 4,326,708 10.3% 186.05 banorë/km² 23,255 km² 4.6%
5   Galicia 2,737,370 6.5% 92.36 banorë/km² 29,574 km² 5.8%
6   Kastil-Leoni 2,480,369 5.9% 26.32 banorë/km² 94,223 km² 18.6%
7   Baskia 2,108,281 5.0% 291.44 banorë/km² 7,234 km² 1.4%
8   Ishujt Kanare 1,843,755 4.4% 247.58 banorë/km² 7,447 km² 1.5%
9   Kastil-La Mança 1,782,038 4.3% 22.43 banorë/km² 79,463 km² 15.7%
10 Stampa:Country data the Region of Murcia Mursia 1,226,993 2.9% 108.46 banorë/km² 11,313 km² 2.2%
11   Aragoni 1,217,514 2.9% 25.51 banorë/km² 47,719 km² 9.4%
12   Asturia 1,073,971 2.6% 101.28 banorë/km² 10,604 km² 2.1%
13   Ekstremadura 1,073,050 2.6% 25.77 banorë/km² 41,634 km² 8.2%
14 Stampa:Country data the Balearic Islands Ishujt Baleare 916,968 2.2% 183.69 banorë/km² 4,992 km² 1.0%
15   Navara 569,628 1.4% 54.82 banorë/km² 10,391 km² 2.1%
16   Kantabria 542,275 1.3% 101.91 banorë/km² 5,321 km² 1.0%
17 Stampa:Country data La Rioja (with coat of arms) Rioha 281,614 0.7% 55.82 banorë/km² 5,045 km² 1.0%
Plazas de soberanía 145,336 0.3% 4404.12 banorë/km² 33 km² 0.01%
Gjithsej 41,837,894 100% 82.69 banorë/km² 505,988 km² 100%

Korniza kushtetuese dhe ligjore Redakto

References Redakto

  1. ^ a b c "Organización territorial. El Estado de las Autonomías" (PDF). Recursos Educativos. Instituto Nacional de Tecnologías Educativas y de Formación del Profesorado. Ministerio de Eduación, Cultura y Deporte. Marrë më 19 tetor 2012. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  2. ^ Article 2. Cortes Generales (Spanish Parliament) (1978). "Título Preliminar". Spanish Constitution of 1978. Marrë më 29 shtator 2012. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  3. ^ Article 143. Cortes Generales (Spanish Parliament) (1978). "Título VIII. De la Organización Territorial del Estado". Spanish Constitution of 1978. Marrë më 29 shtator 2012. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  4. ^ Bacigalupo Sagesse, Mariano (qershor 2005). "Sinópsis artículo 145". Constitución española (con sinópsis). Congress of the Deputies. Marrë më 28 janar 2012. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  5. ^ Ruíz-Huerta Carbonell, Jesús; Herrero Alcalde, Ana (2008). Bosch, Núria; Durán, José María (red.). Fiscal Equalization in Spain. Edward Elgar Publisher Limited. ISBN 9781847204677. Marrë më 15 tetor 2012. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!); Parametri |work= është injoruar (Ndihmë!)
  6. ^ Villar, Fernando P. (qershor 1998). "Nationalism in Spain: Is It a Danger to National Integrity?". Storming Media, Pentagon Reports. Arkivuar nga origjinali më 27 shtator 2013. Marrë më 3 shkurt 2012. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  7. ^ Shabad, Goldie; Gunther, Richard (korrik 1982). "Language, Nationalism and Political Conflict in Spain". Comparative Politics Vol 14 No. 4. Marrë më 3 shkurt 2012. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  8. ^ a b Moreno Hernández, Luis Manuel. "Federalization in Multinational Spain" (PDF). Unidad de Políticas Comparadas. Marrë më 8 tetor 2012. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

Shënime Redakto

  1. ^ Shqiptimi anglisht: Shqiptimi në "gjuhën sapnjolle":
    • Spanjolle: [Comunidad autónoma] Error: [undefined] Error: {{Lang}}: no text (help): text has italic markup (help) [komuniˈðað auˈtonoma],
    • Baske: [Autonomia erkidego] Error: [undefined] Error: {{Lang}}: no text (help): text has italic markup (help) [autonomia erkiðeɣo],
    • Katalane: [Comunitat autònoma] Error: [undefined] Error: {{Lang}}: no text (help): text has italic markup (help) [kumuniˈtat əwˈtɔnumə]
      • [komuniˈtat awˈtɔnoma] (në Valencia)
      • [omuniˈtat əwˈtɔnomə] (në majorka),
    • Galiciane: [Comunidade autónoma] Error: [undefined] Error: {{Lang}}: no text (help): text has italic markup (help) [komuniˈðaðe auˈtɔnoma].

Lidhje të jashtme Redakto