Shkencat ndihmëse të historisë janë disiplina studimore, të cilat ndihmojnë në vlerësimin dhe përdorimin e burimeve historike si dhe që shihen si shkenca ndihmëse për kërkimet historike.[1] Shumë nga këto fusha të studimit, klasifikimit dhe analizës u zhvilluan fillimisht midis shekujve XVI dhe XIX nga antikuarët, dhe më pas u konsideruan se binin nën kuptimin e gjerë të antikuarizmit. [2] "Historia" konsiderohej në atë kohë si një aftësi kryesisht letrare. Sidoqoftë, me përhapjen e parimeve të historisë empirike të bazuara në burime të mbledhura nga Shkolla e Historisë në Göttingen në fund të shekullit XVIII [3] dhe më vonë nga Leopold von Ranke nga mesi i shekullit XIX e tutje, ato janë konsideruar gjithnjë e më shumë brenda grupit të aftësive të historianit të arsimuar. [4] [5]

Shkencat ndihmëse të historisë përfshijnë, por nuk kufizohen vetëm në: [1]

  • Arkeologjia, studimi i veprimtarisë njerëzore përmes rimëkëmbjes dhe analizës së kulturës materiale
  • Arkeografia, studimi i dokumenteve dhe shkrimeve antike dhe historike
  • Arkivistika, studimi dhe teoria e krijimit dhe mirëmbajtjes së arkivave
  • Korografia, studimi i rajoneve dhe vendeve
  • Kronologjia, studimi i sekuencës së ngjarjeve të kaluara
  • Kliometrika, zbatimi sistematik i teorisë ekonomike, teknikave ekonometrike dhe metodave të tjera formale ose matematikore për studimin e historisë
  • Kodikologjia, studimi i librave si objekte fizike
  • Diplomatika, studimi dhe analiza tekstuale e dokumenteve historike
  • Epigrafia, studimi i mbishkrimeve antike
  • Gjenealogjia, studimi i marrëdhënieve familjare
  • Heraldika, studimi i stemave
  • Numizmatika, studimi i monedhave
  • Onomastika, studimi i emrave personal
  • Paleografia, studimi i dorëshkrimeve të vjetra
  • Faleristika, studimi i medaljeve dhe dekoratave
  • Filatelia, studimi i pullave postare
  • Filologjia, studimi i gjuhës së burimeve historike
  • Prosopografia, studimi i një grupi historik të individëve përmes studimit kolektiv të jetës së tyre
  • Sigilografia, studimi i vulave
  • Toponimia, studimi i emrave të vendeve
  • Veksilologjia, studimi i flamujve

Shih edhe Redakto

Referime Redakto

  1. ^ a b Drake, Miriam A. (2003). Encyclopedia of Library and Information Science. Dekker Encyclopedias Series (në anglisht). Vëll. 3. CRC Press. ISBN 0-8247-2079-2.
  2. ^ Sweet, Rosemary (2004). Antiquaries: the discovery of the past in eighteenth-century Britain (në anglisht). London: Hambledon & London. fq. xiv. ISBN 1-85285-309-3.
  3. ^ Ranke, Leopold von (2011). Iggers, Georg G. (red.). The Theory and Practice of History (në anglisht). Abingdon: Routledge. fq. xix. ISBN 978-0-415-78032-2.
  4. ^ Green, Anna, red. (1999). The Houses of History: A Critical Reader in Twentieth-Century History and Theory (në anglisht). Manchester University Press. fq. 2. ISBN 978-0-7190-5255-2.
  5. ^ Stern, Fritz, red. (1972). The Varieties of History: From Voltaire to the Present (në anglisht) (bot. 2nd). New York: Vintage Books. fq. 54. ISBN 0-394-71962-X.