Vassily Vassiljeviç Kandinsky (rusisht: Васи́лий Васи́льевич Канди́нский, tr. Wasíliy Wasílʹevich Kandínskiy; 16 dhjetor 186613 dhjetor 1944) ishte një piktor rus dhe teoricien i artit. Kandinski përgjithësisht merret si pionier i artit abstrakt.[1] Lindur në Moskë, Kandinski kaloi fëmijërinë e tij në Odessa, ku u diplomua në Shkollën e Artit Grekov Odessa. Ai u regjistrua në Universitetin e Moskës, duke studiuar ligjin dhe ekonominë. I suksesshëm në profesionin e tij – atij iu ofrua një punë si profesor (karrige e Ligjit Romak) në Universitetin e Dorpat – Kandinsky filloi studimet e pikturës (vizatimi i jetës, skicimi dhe anatomia) në moshën 30 vjeçare.

Wassily Kandinsky
Kandinsky, rreth vitit 1913 ose më herët.
U lind në
Wassily Wassilyevich Kandinsky

(1866-12-16)16 dhjetor 1866
VdiqGabim: Nevojitet datë e vlefshme vdekjeje (data e parë): data, muaji, viti
KombësiaRus
ArsimiAkademia e arteve të bukura, Mynih
Njohur përPiktor
Vepra të shquara
On White II, Der Blaue Reiter
LëvizjetExpresionizmi; art abastrakt

Në vitin 1896, Kandinski u vendos në Mynih, duke studiuar së pari në shkollën private të Anton Ažbe dhe më pas në Akademinë e Arteve të Bukura. Ai u kthye në Moskë më 1914, pas shpërthimit të Luftës së Parë Botërore. Pas Revolucionit Rus, Kandinski "u bë i brendshëm në administratën kulturore të Anatoli Lunacharsky"[2] dhe ndihmoi në themelimin e Muzeut të Kulturës së Pikturës.[3] Sidoqoftë, deri atëherë "këndvështrimi i tij shpirtëror... ishte i huaj ndaj materializmit argumentativ të shoqërisë sovjetike"[4] dhe mundësitë që u bënë në Gjermani, në të cilat ai u rikthye në vitin 1920. Atje ai mësoi në shkollën e artit dhe arkitekturës Bauhaus nga viti 1922 derisa nazistët e mbyllën atë në vitin 1933. Ai pastaj u zhvendos në Francë, ku jetoi për pjesën tjetër të jetës, duke u bërë një qytetar francez në 1939 dhe duke prodhuar disa prej artit të tij më të shquar. Ai vdiq në Neuilly-sur-Seine në vitin 1944.

Periudha artistike Redakto

 
Der Blaue Reiter (1903)

Kandinski krijoi një vepër abstrakte që ndoqi një periudhë të gjatë zhvillimi dhe maturimi i mendimit intensiv bazuar në përvojat e tij artistike. Ai e quajti këtë përkushtim për bukurinë e brendshme, zjarrin e shpirtit dhe nevojën e brendshme të dëshirës shpirtërore; Ishte një aspekt qendror i artit të tij.

Rinia dhe frymëzimi (1866-1896) Redakto

 
Puna në periudhën e hershme, Mynih-Schwabing me Kishën e Shën Ursula (1908)

Kandinski lindi në Moskë, biri i Lidia Ticheeva dhe Vasily Silvestrovich Kandinsky, një tregtar çaji.[5][6] Një nga gjyshet e tij ishte një Princesh Gantimurova, ndoshta duke shpjeguar "tipar të lehtë Mongolian në tiparet e tij".[7] Kandinski ka mësuar nga një shumëllojshmëri burimesh, kur ishte në Moskë. Ai studioi shumë fusha në shkollë, duke përfshirë ligjin dhe ekonominë. Më vonë në jetë, ai do të kujtohej duke u hipnotizuar dhe stimuluar nga ngjyra si fëmijë. Magjia e tij me simbolizmin e ngjyrave dhe psikologjinë vazhdoi ndërsa ai u rrit. Në 1889, ai ishte pjesë e një grupi kërkimi etnografik i cili udhëtoi në rajonin Vologda në veri të Moskës. Në dukje në të kaluarën, ai tregon se shtëpitë dhe kishat ishin të zbukuruara me ngjyra të tilla të ndritshme që pasi hynë në to, ai ndjeu se po lëvizte në një pikturë. Kjo përvojë, dhe studimi i tij mbi artin popullor të rajonit (sidomos përdorimi i ngjyrave të ndritshme në një sfond të errët), u reflektua në pjesën më të madhe të punës së tij të hershme. Disa vjet më vonë ai e krahasoi pikturën me kompozimin e muzikës në mënyrën për të cilën do të vinte në dukje, duke shkruar: "Ngjyra është tastiera, sytë janë çekiçët, shpirti është piano me shumë vargje. Artisti është dora që luan, duke prekur një çelës ose një tjetër, që të shkaktojë dridhje në shpirt ". [8] Kandinsky ishte gjithashtu xhaxhai i filozofit ruso-francez Alexandre Kojève (1902-1968).

Në 1896, në moshën 30 vjeçare, Kandinski hoqi dorë nga një ligj premtues për mësimdhënie në karrierë dhe ekonomi për t'u regjistruar në Akademinë e Mynihut, ku mësuesit e tij përfundimisht do të përfshinin Franz von Stuck. [9] Atij nuk iu dha menjëherë pranimi, dhe filloi të mësonte artin vete. Po atë vit, para se të nisej nga Moska, ai pa një shfaqje të pikturave nga Monet. Ai u mor veçanërisht me stilin e mbresëlënjes së Haystacks; kjo, për të, kishte një ndjenjë të fuqishme të ngjyrës pothuajse të pavarur nga vetë objektet. Më vonë, ai do të shkruante për këtë përvojë:

Kandinski u ndikua në mënyrë të ngjashme gjatë kësaj periudhe nga Lohengrin i Riçard Wagner, nga i cili, ai ndjeu, shtyrje në kufijtë e muzikës dhe melodisë përtej liricizmit standard.   Ai gjithashtu u ndikua nga Madame Blavatski (1831-1891), eksponenti më i njohur i teozofisë. Teoria teozofiste parasheh që krijimi është një progresion gjeometrik, duke filluar me një pikë të vetme. Aspekti krijues i formës shprehet nga një seri zbritëse e qarqeve, trekëndëshat dhe sheshet. Libri i Kandinski-t Lidhur me artin shpirtëror (1910) dhe Pika dhe rruga drejt aeroplanit (1926) përsëriti këtë parim teozofik. Ilustrimet nga John Varley në Formulat e Mendimit (1901) e ndikuan atë me sy.[10]

Metamorfozë Redakto

Në verën e vitit 1902, Kandinski ftoi Gabriele Münter që t'i bashkohej atij në orët e tij të pikturës verore, vetëm në jug të Mynihut në Alpe. Ajo pranoi, dhe marrëdhënia e tyre u bë më personale sesa profesionale. Shkolla e artit, zakonisht e konsideruar e vështirë, ishte e lehtë për Kandinskin. Gjatë kësaj kohe që ai filloi të shfaqej si një teoricien i artit, si dhe një piktor. Numri i pikturave të tij ekzistuese u rrit në fillim të shekullit të 20-të; shumë mbetje të peizazheve dhe qyteteve që ai pikturoi, duke përdorur shenja të gjera ngjyrash dhe formash të njohura. Për pjesën më të madhe, megjithatë, pikturat e Kandinskit nuk shfaqnin ndonjë figurë njerëzore; një përjashtim është e diel, Rusi e Vjetër (1904), në të cilën Kandinski rikrijon një pamje shumë të gjallë (dhe të çuditshëm) të fshatarëve dhe fisnikëve para mureve të një qyteti. Çifti i hipur (1907) përshkruan një njeri me kalë, duke mbajtur një grua me butësi dhe kujdes kur kalojnë një qytet rus me mure të ndritshme përgjatë një lumi. Kali është i mbytur ndërsa gjethet në pemë, qytet dhe reflektimet në lumë shkëlqejnë me pika të ngjyrës dhe shkëlqimit. Kjo punë tregon ndikimin e pointillizmit në mënyrën se thellësia e fushës është shembur në një sipërfaqe të sheshtë, lumineshente. Fauvizmi është gjithashtu i dukshëm në këto vepra të hershme. Ngjyrat përdoren për të shprehur përvojën e Kandinski-it për lëndën, për të mos përshkruar natyrën objektive.

Ndoshta më e rëndësishmja e pikturave të tij që nga dekada e parë e vitit 1900 ishte " The Blue Rider" (1903), e cila tregon një figurë të vogël të kapur në një kalë shpejtësie që kalon përmes një livadhi shkëmbor. Rroba e kalorësit është blu e mesme, e cila hedh një hije të errët blu. Në plan të parë janë hijet blu më amorf, homologët e pemëve të rënies në sfond. Kalorësi blu në pikturë është i shquar (por jo i përcaktuar qartë), dhe kali ka një ecje të panatyrshme (të cilën Kandinski duhet ta ketë njohur). Disa historianë të artit besojnë se një figurë e dytë (ndoshta një fëmijë) po mbahet nga kalorësi, edhe pse kjo mund të jetë një hije tjetër nga kalorësi i vetmuar. Ky disjuncion i qëllimshëm, duke i lejuar shikuesit të marrin pjesë në krijimin e artit, u bë një teknikë gjithnjë e më e vetëdijshme e përdorur nga Kandinski në vitet e mëvonshme; ajo kulmoi në veprat abstrakte të periudhës 1911-1914. Në The Blue Rider, Kandinski tregon kalimtarin më shumë si një seri ngjyrash sesa në detaje të veçanta. Kjo pikturë nuk është e jashtëzakonshme në këtë drejtim kur krahasohet me piktorët bashkëkohorë, por tregon drejtimin që Kandinski do të merrte vetëm disa vjet më vonë.

Nga 1906 deri në 1908 Kandinski kaloi shumë kohë duke udhëtuar nëpër Evropë (ai ishte një bashkëpunëtor i grupit simbolik Blue Rose të Moskës), derisa u vendos në qytetin e vogël bavarez të Murnaut. Në vitin 1908 ai bleu një kopje të FormaveMendimit nga Annie Besant dhe Charles Webster Leadbeater. Më 1909 u bashkua me Shoqatën Theosophical. Mali Blu (1908-1909) u pikturua në këtë kohë, duke treguar tendencën e tij drejt abstraksionit. Një mal me ngjyrë blu është i rrethuar nga dy pemë të gjera, një të verdhë dhe një të kuqe. Një procesion, me tre kalorës dhe disa të tjerë, kalon në pjesën e poshtme. Fytyrat, veshjet dhe shulat e ngasësve janë secila ngjyrë e vetme, dhe as ata, as shifrat në këmbë nuk shfaqin detaje të vërteta. Avionët e sheshtë dhe konturet gjithashtu tregojnë ndikimin e faunistëve. Përdorimi i gjërë i ngjyrës në Malin Blu ilustron prirjen e Kandinski-t drejt një arti në të cilën ngjyra paraqitet në mënyrë të pavarur nga forma dhe që çdo ngjyrë u jepet vëmendje e barabartë. Përbërja është më planare; piktura është e ndarë në katër seksione: qielli, pema e kuqe, pema e verdhë dhe mali blu me tre kalorësit.

Periudha e Kalorsit blu (1911-1914) Redakto

 
Wassily Kandinsky, 1910, Peisazhi me Fabrikën e Oxhakut, vaj mbi kanavacë, 66.2 x 82 cm, Muzeu Solomon R. Guggenheim

Pikturat e Kandinski-t nga kjo periudhë janë më të mëdha, me ngjyra ekspresive të vlerësuara në mënyrë të pavarur nga format dhe linjat; këto nuk shërbejnë më për të kufizuar ato, por mbivendosen lirisht për të formuar piktura me fuqi të jashtëzakonshme. Muzika ishte e rëndësishme për lindjen e artit abstrakt, pasi muzika është abstrakte nga natyra - nuk përpiqet të përfaqësojë botën e jashtme, por shpreh në mënyrë të menjëhershme ndjenjat e brendshme të shpirtit. Kandinski ndonjëherë përdorte terma muzikor për të identifikuar veprat e tij; ai i quajti "improvizimet" e tij piktura spontane dhe përshkroi veprat e përpunuara si "kompozime".

Përveç pikturës, Kandinski ishte një teoricien i artit; ndikimi i tij në historinë e artit perëndimor rrjedh ndoshta më shumë nga veprat e tij teorike sesa nga pikturat e tij. Ai ndihmoi në gjetjen e Neue Künstlervereinigung München (Shoqata e artistëve të rinj të Mynihut), duke u bërë presidenti i saj në 1909. Megjithatë, grupi nuk mund të integronte qasjen radikale të Kandinskit (dhe të tjerëve) me konceptet konvencionale artistike dhe grupi i tretur në fund të vitit 1911. Kandinski pastaj formoi një grup të ri, Blue Rider ( Der Blaue Reiter ) me artistë me prirje të ngjashme si August Macke, Franz Marc, Albert Bloch dhe Gabriele Münter. Grupi realizoi një almanak ( The Blue Rider Almanac ) dhe mbajti dy eksponate. Më shumë ishin planifikuar, por shpërthimi i Luftës së Parë Botërore në 1914 përfundoi këto plane dhe e dërgoi Kandinski-n përsëri në Rusi nëpërmjet Zvicrës dhe Suedisë.

 
Wassily Kandinsky, improvizimi 27 (Kopshti i Dashurisë II), 1912, vaj mbi kanavacë, 120,3 x 140,3 cm, Muzeu Metropolitan i Artit, Nju Jork. Ekspozuar në 1913 Armory Show.

Shkrimi i tij në The Blue Rider Almanac dhe traktati "Për artin shpirtëror" (i cili u lirua në vitin 1910) ishin si një mbrojtje dhe promovim i artit abstrakt dhe një pohim se të gjitha format e artit ishin njësoj të aftëa për të arritur një nivel të spiritualitetit. Ai besonte se ngjyra mund të përdoret në një pikturë si diçka autonome, përveç përshkrimit vizual të një objekti apo forme tjetër.

Këto ide kishin një ndikim pothuajse të menjëhershëm ndërkombëtar, veçanërisht në botën anglishtfolëse.[11] Që në fillim të vitit 1912, Në Artin Shpirtëror u rishikua nga Michael Sadleir në Art News në Londër .[12] Interesi për Kandinski-n u bë i shpejtë kur Sadleir botoi një përkthim anglisht në " On the Spiritual In Art" në vitin 1914. Ekstrakte nga libri u botuan atë vit në shpërthimin periodik të Percy Wyndham Lewis dhe në gazetën javore kulturore " The New Age " të Alfred Orage. Megjithatë, Kandinski kishte marrë një njoftim më herët në Britani; në 1910, ai mori pjesë në Ekspozitën e Artistëve Aleatë (organizuar nga Frank Rutter ) në Royal Albert Hall në Londër. Kjo rezultoi në punën e tij duke u veçuar për lavdërim në një rishikim të asaj shfaqjeje nga artisti Spencer Frederick Gore në The Art News.[13]

Interesi i Sadleir për Kandinski-n gjithashtu çoi në veprat e para të Kandinski-t që hynin në një koleksion arti britanik; Babai i Sadleirit, Michael Sadler, bleu disa kopje të drurit dhe fragmentin e pikturës abstrakte për kompozimin VII në vitin 1913, pas një vizite të babait dhe të birit për të takuar Kandinski-n në Mynih atë vit. Këto vepra u shfaqën në Leeds, ose në Universitetin ose në ambientet e Klubit të Arteve Leeds, midis viteve 1913 dhe 1923.[14]

Kthimi në Rusi (1914-1921) Redakto

 
Në Grey (1919) nga Kandinsky, ekspozuar në Ekspozitën e 19 Shtetit, Moskë, 1920

Në vitin 1916 takoi Nina Andreevskaya (1899-1980), me të cilën u martua më 11 shkurt 1917.

Nga 1918 deri në 1921, Kandinski ishte i përfshirë në politikën kulturore të Rusisë dhe bashkëpunoi në edukimin e artit dhe reformën e muzeut. Ai pikturonte pak gjatë kësaj periudhe, por ia kushtoi kohën e tij mësimit artistik, me një program të bazuar në formën dhe analizën e ngjyrave; ai gjithashtu ndihmoi në organizimin e Institutit të Kulturës Artistike në Moskë, prej të cilës ai ishte drejtori i parë. Pikëpamja e tij shpirtërore dhe shprehëse e artit në fund të fundit u refuzua nga anëtarët radikalë të Institutit si shumë individualiste dhe borgjeze. Në 1921, Kandinski u ftua për të shkuar në Gjermani për të marrë pjesë në Bauhaus të Weimar nga themeluesi i saj, arkitekt Walter Gropius.

Kthimi në Gjermani dhe Bauhaus (1922-1933) Redakto

 
Në të Bardhë II, 1923

Në maj 1922 ai mori pjesë në Kongresin Ndërkombëtar të Artistëve Progresivë dhe nënshkroi "Shpalljen Themelore të Bashkimit të Artistëve Ndërkombëtar Progresiv". [15]

Kandinski mësoi klasën bazë të dizajnit për fillestar dhe kursin për teorinë e avancuar në Bauhaus; ai gjithashtu zhvilloi klasa të pikturës dhe një punëtori në të cilën ai shtoi teorinë e tij të ngjyrave me elementë të rinj të formës psikologjike. Zhvillimi i veprave të tij në studimin e formave, veçanërisht në pikat dhe format e linjës, çoi në botimin e librit të tij të dytë teorik ( Pika dhe Rruga në Plane ) në vitin 1926. Provimet e tij për efektet e forcave në linjat e drejta, duke çuar në dallimet e linjave të lakuara dhe të kënduara, përputheshin me hulumtimin e psikologëve Gestalt, puna e të cilëve u diskutua gjithashtu në Bauhaus.[16] Elementet gjeometrike morën rëndësi në mësimdhënie dhe në pikturë, veçanërisht në rrethin, gjysmën e rrethit, këndin, vijat e drejtuara dhe kthesat. Kjo periudhë ishte shumë produktive. Kjo liri karakterizohet nga veprat e tij me trajtimin e avionëve të pasur me ngjyra dhe shkallëzime - si në Yellow - red-blue (1925), ku Kandinski ilustron distancën e tij nga lëvizjet konstruktivizmit dhe lëvizjeet e suprematizmit në atë kohë.

Dy-metra e gjerë Yellow-red-blue (1925) të disa formave kryesore: një drejtkëndësh vertikal vertikal, një kryq të kuq të prirë dhe një rreth të madh të errët blu; një sasi e madhe e vijave të zeza (ose të sinueruara) të zeza, harqeve rrethore, qarqeve monokromatike dhe shpërndarjes, bordeve me ngjyrë të kontrollit kontribuojnë në kompleksitetin e saj delikat. Ky identifikim i thjeshtë vizual i formave dhe i masave kryesore të ngjyrosura të paraqitura në kanavacë është vetëm një qasje e parë ndaj realitetit të brendshëm të veprës, vlerësimi i të cilit kërkon një vëzhgim më të thellë - jo vetëm të formave dhe ngjyrave të përfshira në pikturë, por marrëdhëniet e tyre, dhe pozicionet relative në kanavacë dhe harmoninë e tyre.

Kandinski ishte një nga Die Blaue Vier (Blue Four), i formuar në vitin 1923 me Paul Klee, Lyonel Feininger dhe Alexej von Jawlensky, të cilët leksionuan dhe ekspozuan në Shtetet e Bashkuara në 1924. Për shkak të armiqësisë së krahut të djathtë, Bauhaus u largua nga Weimar dhe u vendos në Dessau në vitin 1925. Pas një fushate nazifashiste Bauhaus u largua nga Dessau në vitin 1932 për në Berlin, deri në shpërbërjen e tij në korrik 1933. Kandinski pastaj u largua nga Gjermania, duke u vendosur në Paris.

Sinteza e Madhe (1934-1944) Redakto

Duke jetuar në një apartament në Paris, Kandinski krijoi punën e tij në një studio të gjallë. Format biomorfike me përmasat e përkulura dhe jo-gjeometrike paraqiten në formën e tij të pikturave që sugjerojnë organizmat mikroskopikë, por shprehin jetën e brendshme të artistit. Kandinski përdorte kompozime origjinale me ngjyra, duke evokuar artin popullor sllav. Ai gjithashtu herë pas here ka përzier rërë me bojë për të dhënë një cilësi të grimcuar, fshatar për pikturat e tij.

Kjo periudhë korrespondon me një sintezë të punës së mëparshme të Kandinski-t në të cilën ai përdori të gjitha elementet, duke i pasuruar ato. Në 1936 dhe 1939 ai pikturonte dy kompozimet e tij të fundit, llojin e pamjeve të përpunuara që ai nuk kishte prodhuar për shumë vite. Përbërja IX ka shumë kontrast, diagonale të fuqishme forma qendrore e të cilave jep përshtypjen e një embrioni në mitër. Sheshet e vogla të ngjyrave dhe të ngjyrave të ngjyrosura dalin kundër sfondit të zi të përbërjes X si fragmente yjore (ose filamente ), ndërsa hieroglifet enigmatike me tonet pastel mbulojnë një masë të madhe prej kungujsh që duket të noton në cepin e sipërm të majtë të kanavacës. Në punën e Kandinski-t disa karakteristika janë të dukshme, prekjet e caktuara janë më të matura dhe të mbuluara; ato zbulohen vetëm në mënyrë progresive për ata që thellojnë lidhjen e tyre me punën e tij.[17] Ai kishte për qëllim formën (të cilën ai e harmonizoi dhe e vendosi) të rezononte me shpirtin e vëzhguesit.

Konceptimi i artit të Kandinski-t Redakto

Artisti si profet Redakto

 
Përbërja   VII, Galeria Tretyakov. Sipas Kandinski-t, kjo është pjesa më komplekse që ai ka pikturuar ndonjëherë (1913)

Duke shkruar se "muzika është mësuesi i fundit"[18] Kandinski hyri në shtatë vitet e para të dhjetë kompozimeve të tij. Tre të parat mbijetojnë vetëm në fotografi të bardha të marra nga bashkëpunëtori artisti dhe miku Gabriele Münter. Ndërsa ekzistojnë studime, skica dhe improvizime (veçanërisht në përbërjen II ), një bastisje naziste në Bauhaus në vitet 1930 rezultoi në konfiskimin e tre kompozimeve të para të Kandinski-t . Ata u shfaqën në ekspozitën e sponsorizuar nga shteti " Art Degenerated ", dhe pastaj u shkatërruan (së bashku me veprat e Paul Klee, Franz Marc dhe artistë të tjerë modernë).

I lezetuar nga eskatologjia e krishterë dhe perceptimi i një epoke të re,[19] një temë e përbashkët midis shtatë kompozimeve të para të Kandinskit është apokalipsi (fundi i botës siç e njohim). Shkrimi i "artistit si profet" në librin e tij, në lidhje me artin shpirtëror në art, Kandinski krijoi piktura në vitet që i paraprijnë Luftës së Parë Botërore duke treguar një kataklizëm që do të ndryshonte realitetin individual dhe social. Duke pasur një besim të devotshëm në Krishtërimi Orthodhoks,[20] Kandinski zotë mbi tregimet biblike e Arkën e Noes, Jona dhe balenë, Krishtit ringjalljes, të katër kalorësit e apokalipsit në librin e Zbulesës, tregimet popullore ruse dhe përvojat e përbashkëta mitologjike e vdekjes dhe rilindjes. Asnjëherë nuk u përpoq të përfytyronte një nga këto histori si një tregim, ai përdori imazhet e tyre të mbuluara si simbole të arketipeve të vdekjes-rilindjes dhe krijimit të shkatërrimit që ai ndjeu ishin të pashmangshëm në botën e Luftës së Parë Botërore.

Siç tha ai në lidhje me artin shpirtëror (shih më poshtë), Kandinski ndjeu se një artist autentik që krijonte artin nga "një domosdoshmëri e brendshme" jeton në majë të një piramide që ngrihet lart. Kjo piramidë e përparuar është depërtuese dhe vazhdon në të ardhmen. Ajo që ishte e çuditshme apo e pakonceptueshme dje është e zakonshme sot; ajo që është avant garde sot (dhe kuptohet vetëm nga pak) është dituri e zakonshme nesër. Profeti-artist modern qëndron vetëm në kulmin e piramidës, duke bërë zbulime të reja dhe duke futur në realitetin e së nesërmes. Kandinski ishte në dijeni të zhvillimeve të fundit shkencore dhe përparimet e artistëve modernë, të cilët kishin kontribuar në mënyra radikale të reja për të parë dhe përjetuar botën.

Përbërja IV dhe pikturat e mëvonshme janë të lidhura kryesisht me evokimin e një rezonance shpirtërore në shikues dhe artist. Si në pikturën e tij të apokalipsit nga uji ( Përbërja VI ), Kandinski e vë shikuesin në situatën e përjetimit të këtyre miteve epike duke i përkthyer ato në terma bashkëkohore (me një ndjenjë të dëshpërimit, stuhi, urgjencë dhe konfuzion). Kjo bashkësi shpirtërore e shikuesit-piktorit-artistit / profet mund të përshkruhet brenda kufijve të fjalëve dhe imazheve.

Teoricieni artistik dhe shpirtëror Redakto

 
Përbërja VI (1913)

Siç tregojnë esetë e teorive të Der Blaue Reiter Almanac dhe kompozitori Arnold Schoenberg, Kandinski gjithashtu shprehu bashkimin mes artistit dhe shikuesit si të disponueshme për të dyja shqisat dhe mendjen ( synesthesia ). Tonet e dëgjimit dhe akordet si ai pikturoi, Kandinsk teorizoi se (për shembull), e verdha është ngjyra e mesme C në një trumpet me shkëlqim; e zezë është ngjyra e mbylljes dhe fundi i gjërave; dhe se kombinimet e ngjyrave prodhojnë frekuenca vibrational, të ngjashme me akordet e luajtur në piano. Në 1871 Kandinski i ri mësoi të luaj piano dhe violonçel.[21][22]

Kandinski gjithashtu zhvilloi një teori të figurave gjeometrike dhe marrëdhënieve të tyre - duke pretenduar, për shembull, se rrethi është forma më paqësore dhe përfaqëson shpirtin njerëzor. Këto teori shpjegohet në Pikë dhe Linja për Plane (shih më poshtë).

Projektimi legjendar i Kandinskit për një shfaqje të " Piktura në një ekspozitë " të Musorgskit ilustron konceptin e tij sinaestez të një korrespondence universale të formave, ngjyrave dhe tingujve muzikorë.[23] Në 1928 në teatrin e Dessaut, Wassily Kandinsky realizoi skenën e prodhimit të "Piktura në një ekspozitë". Në vitin 2015, hartat origjinale të elementëve të skenës u animuan me teknologjinë moderne të videove dhe u sinkronizuan me muzikën sipas shënimeve përgatitore të Kandinski-t dhe skenarit të drejtorit të Felix Klee.

Gjatë studimeve që Kandinski bëri në përgatitje për Përbërjen IV, ai u rraskapit duke punuar në një pikturë dhe shkoi për një shëtitje. Ndërsa ai ishte jashtë, Gabriele Münter e pyeti studiën e tij dhe pa dashje e ktheu kanavacën e tij në anën e saj. Pas kthimit dhe shikimit të kanavacës (por ende nuk e njeh atë) Kandinski ra në gjunjë dhe qau, duke thënë se ishte piktura më e bukur që kishte parë ndonjëherë. Ai ishte liruar nga lidhja me një objekt. Ashtu si kur e shihte për herë të parë Haystacks Monet, përvoja do të ndryshonte jetën e tij.   [ citim i nevojshëm ] Në një episod tjetër me Münter gjatë viteve abstrakte bavareze, Kandinski po punonte në kompozimin e tij VI. Prej gati gjashtë muajve të studimit dhe përgatitjes, ai kishte menduar që puna të ngjallte një përmbytje, pagëzim, shkatërrim dhe rilindje njëkohësisht. Pas përvijimit të punës në një panel prej druri me përmasa murale, ai u bllokua dhe nuk mund të vazhdonte. Münter i tha atij se ai ishte i bllokuar në intelektin e tij dhe nuk po i afrohej subjektit të vërtetë të fotos. Ajo sugjeroi që thjesht ta përsëriste fjalën uberflut ("përmbytje" ose "vërshim") dhe të përqendrohej në zërin e saj dhe jo në kuptimin e saj. Duke përsëritur këtë fjalë si një mantë, Kandinski pikturoi dhe përfundoi punën monumentale në një hapësirë tre-ditore.   [ citim i nevojshëm ]

Shkrimet teorike mbi artin Redakto

Analizat e Kandinskit mbi format dhe ngjyrat nuk rezultojnë nga asociacione të thjeshta arbitrare, por nga përvoja e brendshme e piktorit. Ai kaloi vite duke krijuar piktura abstrakte, të pasura me sensorë, duke punuar me formë dhe ngjyrë, pa u lodhur duke vëzhguar pikturat e tij dhe ato të artistëve të tjerë, duke vënë në dukje efektet e tyre në ndjenjën e tij të ngjyrës.[24] Kjo përvojë subjektive është diçka që dikush mund të bëjë - jo vëzhgime shkencore, objektive por të brendshme, subjektive, çfarë filozofi francez Michel Henry e quan "subjektiviteti absolut" ose " jeta fenomenologjike absolute".[25]

Lidhur me shpirtin në art Redakto

Botuar në Mynih në vitin 1911, teksti i Kandinskit, Uber das Geistige in der Kunst, përcakton tri lloje të pikturës; përshtypjet, improvizimet dhe kompozimet. Ndërkohë që përshtypjet bazohen në një realitet të jashtëm që shërben si pikënisje, improvizimet dhe kompozimet përshkruajnë imazhe emergjente nga pa ndjenja, megjithëse përbërja zhvillohet nga një pikëpamje më formale. [26] Kandinsky krahason jetën shpirtërore të njerëzimit me një piramidë - artisti ka një mision për të udhëhequr të tjerët me majën me punën e tij. Pika e piramidës në pak artistë të mëdhenj. Kjo është një piramidë shpirtërore, që përparon dhe ngrihet ngadalë edhe në qoftë se ndonjëherë duket e palëvizshme. Gjatë periudhave dekadente, shpirti mbytet në fund të piramidës; njerëzimi kërkon vetëm sukses të jashtëm, duke injoruar forcat shpirtërore.[27]

Ngjyrat në paleta e piktorit ngjallin një efekt të dyfishtë: një efekt thjesht fizik në sy, i cili është magjepsur nga bukuria e ngjyrave, të ngjashme me përshtypjen e gëzueshme kur hamë një delikatesë. Ky efekt mund të jetë shumë më i thellë, megjithatë, duke shkaktuar një dridhje të shpirtit ose një "rezonancë të brendshme", një efekt shpirtëror në të cilin ngjyra prek vetë shpirtin.[28]

"Nevoja e brendshme" është, për Kandinski-n, parimi i artit dhe themeli i formave dhe harmonia e ngjyrave. Ai e përkufizon atë si parimin e kontaktit efikas të formës me shpirtin njerëzor.[29] Çdo formë është përcaktimi i një sipërfaqeje nga një tjetër; ajo posedon një përmbajtje të brendshme, efektin që prodhon tek ai që e shikon atë me vëmendje.[30] Kjo domosdoshmëri e brendshme është e drejta e artit për lirinë e pakufizuar, por kjo liri bëhet licencë nëse nuk është e bazuar në një domosdoshmëri të tillë.[31] Arti lind nga domosdoshmëria e brendshme e artistit në një mënyrë enigmatike, mistike përmes së cilës fiton një jetë autonome; ai bëhet një subjekt i pavarur, i animuar nga fryma frymërore.[32]

Pronat e dukshme që mund të shohim kur shohim një ngjyrë të izoluar dhe e lejojmë të veprojë vetëm, nga njëra anë është ngrohtësia ose ftohtësia e tonit të ngjyrave, dhe në anën tjetër është qartësia ose errësira e atij toni.[33] Ngrohtësia është një tendencë drejt të verdhës, dhe ftohtësia një tendencë ndaj blus; të verdhë dhe blu formojnë kontrastin e parë të madh dinamik.[34] Verdha ka një lëvizje të çuditshme dhe blu një lëvizje koncentrike; një sipërfaqe e verdhë duket se po lëviz më pranë nesh, ndërsa një sipërfaqe blu duket se zhvendoset. [35] Verdha është një ngjyrë tipike tokësore, dhuna e të cilëve mund të jetë e dhimbshme dhe agresive.[36] Blu është një ngjyrë qiellore, duke evokuar një qetësi të thellë.[37] Kombinimi i ngjyrës blu dhe të verdhë jep palëvizshmëri dhe qetësi totale, e cila është e gjelbëra.[38]

Qartësia është një tendencë ndaj të bardhës dhe errësira është një tendencë ndaj zezë. E bardha dhe e zeza formojnë kontrastin e dytë të madh, i cili është statik. [35] Bardha është një heshtje e thellë, absolute, plot mundësi.[39] E zeza është asgjë pa mundësi, një heshtje e përjetshme pa shpresë, dhe korrespondon me vdekjen. Çdo ngjyrë tjetër ngjason fort me fqinjët e saj.[40] Përzierja e bardhë me të zezë çon në gri, që nuk posedon forcë aktive dhe tonaliteti i të cilit është afër asaj të gjelbër. Gri korrespondon me paqëndrueshmërinë pa shpresë; ajo tenton të humbasë shpresën kur të bëhet e errët, duke rimarrë pak shpresë kur ajo ndriçon. [41]

E kuqa është një ngjyrë e ngrohtë, e gjallë dhe e shqetësuar; është forcë, një lëvizje në vetvete. [41] Përzier me të zezë bëhet kafe, një ngjyrë e fortë.[42] Përzier me të verdhë, ajo fiton në ngrohtësi dhe bëhet portokalli, e cila jep një lëvizje rrezatuese në rrethinat e saj.[43] Kur të kuqe është e përzier me ngjyrë blu ajo largohet nga njeriu për t'u bërë vjollcë, e cila është një ftohtë e kuqe.[44] E kuqe dhe jeshile formojnë kontrastin e tretë të madh, portokalli dhe vjollca e katërt.[45]

Pika dhe Linja në Plane Redakto

 
Pikat, 1920, 110.3 × 91.8 cm, Ohara Muzeu i Artit

Në shkrimet e tij, botuar në Munih nga Verlag Albert Langen në vitin 1926, Kandinski analizoi elementët gjeometrikë që përbëjnë çdo pikturë- pika dhe vija. Ai e quajti mbështetjen fizike dhe sipërfaqen materiale në të cilën artisti tërheq ose ngjyron avionin themelor, ose BP.[46] Ai nuk i ka analizuar ato në mënyrë objektive, por nga këndvështrimi i efektit të tyre të brendshëm ndaj vëzhguesit.[47]

Një pikë është një ngjyrë e vogël e vënë nga artisti në kanavacë. Nuk është as pikë gjeometrike as një abstraksion matematikor; është zgjerim, formë dhe ngjyrë. Kjo formë mund të jetë një katror, një trekëndësh, një rreth, një yll ose diçka më komplekse. Pika është forma më koncize, por sipas vendosjes në planin bazë, do të marrë një tonalitet të ndryshëm. Ajo mund të jetë e izoluar ose rezonon me pika ose linja të tjera.[48]

Një linjë është produkt i një force që është aplikuar në një drejtim të caktuar: forca e ushtruar mbi laps ose pikturë nga ana e artistit. Format lineare të prodhuara mund të jenë të llojeve të ndryshme: një vijë e drejtë, e cila rezulton nga një forcë unike e aplikuar në një drejtim të vetëm; një vijë këndore, që rezulton nga alternimi i dy forcave në drejtime të ndryshme, ose një vijë e lakuar (ose valë ), e prodhuar nga efekti i dy forcave që veprojnë njëkohësisht. Një avion mund të merret nga kondensimi (nga një vijë e rrotulluar rreth një nga skajet e saj).[49] Efekti subjektiv i prodhuar nga një linjë varet nga orientimi i tij: një vijë horizontale korrespondon me tokën në të cilën njeriu qëndron dhe lëviz; ajo posedon një tonalitet të errët dhe të ftohtë afektiv të ngjashëm me të zezë ose blu. Një linjë vertikale korrespondon me lartësinë dhe nuk ofron mbështetje; ajo posedon një tonalitet të ndritshëm, të ngrohtë afër të bardhës dhe të verdhë. Një diagonale posedon një tonalitet të ngrohtë (ose të ftohtë) më shumë ose më pak, sipas prirjes së saj drejt horizontalit ose vertikalës.[50]

Një forcë që deponon veten, pa pengesë, pasi ai që prodhon një vijë të drejtë korrespondon me lirinë; disa forca që ballafaqohen (ose fyejnë) njëri-tjetrin formojnë një dramë.[51] Këndi i formuar nga vija këndore gjithashtu ka një sonoritet të brendshëm i cili është i ngrohtë dhe i afërt me të verdhë për një kënd akut (një trekëndësh), i ftohtë dhe i ngjashëm me blu për një kënd të mpirë (një rreth), dhe i ngjashëm me të kuq për një kënd të drejtë (nje katror).[52]

Aeroplani bazë është, në përgjithësi, drejtkëndëshe ose katror. prandaj, është i përbërë nga linja horizontale dhe vertikale të cilat e përcaktojnë atë si një entitet autonom që mbështet pikturën, duke komunikuar tonalitetin e saj afektiv. Ky tonalitet përcaktohet nga rëndësia relative e linjave horizontale dhe vertikale: horizontalet që japin një tonalitet të qetë dhe të ftohtë në bazën bazë ndërsa vertikalët japin një tonalitet të qetë dhe të ngrohtë.[53] Artisti intuit efektin e brendshëm të formatit dhe dimensioneve të kanavacës, të cilën ai zgjedh sipas tonalitetit që dëshiron t'i japë veprës së tij. Kandinski e konsideronte aeroplanin bazë një qenie të gjallë, të cilën artisti "fertilizon" dhe ndjen "frymëmarrje".[54]

Çdo pjesë e aeroplanit bazë ka një ngjyrim emocional; kjo ndikon tonalitetin e elementeve pikturesk që do të nxirren në të, dhe kontribuon në pasurinë e përbërjes që rezulton nga vendosja e tyre në kanavacë. E mbi aeroplanin bazë korrespondon me lirinë dhe ndjeshmërinë, ndërkohë që poshtë i ngjall kondensimi dhe hidhërimi. Puna e piktorit është të dëgjosh dhe të njohësh këto efekte për të prodhuar piktura që nuk janë vetëm efekt i një procesi të rastësishëm, por fryt i punës autentike dhe rezultat i një përpjekjeje për bukurinë e brendshme.[55]

Ky libër përmban shumë shembuj fotografikë dhe nxjerr nga veprat e Kandinskit, të cilat ofrojnë demonstrimin e vëzhgimeve teorike të tij dhe që i lejojnë lexuesit të riprodhojë në të qartësinë e brendshme me kusht që ai të marrë kohë për t'i parë ato fotografi me kujdes, duke vepruar në ndjeshmërinë e vet dhe që ai le të vibrojë vargjet e ndjeshme dhe shpirtërore të shpirtit të tij.[56]

Informacione të ndryshme Redakto

Tregu i Artit Redakto

Në vitin 2012, Christie hodhi në ankand studimin për Improvisacionin 8 të Kandinski-t (Studimi për Improvisimin 8), një pamje të një njeriu që mbante një fjale në një fshat ylber, për 23 milionë dollarë. Piktura ishte në hua për Kunstmuseum Winterthur, Zvicër, që nga viti 1960 dhe iu shit një koleksionisti evropian nga Fondacioni Volkart, krahu bamirës i firmës tregtare zvicerane Volkart Brothers. Para kësaj shitjeje, rekordi i fundit i artistit u vendos në vitin 1990 kur Sotheby shiti Fugën e tij (1914) për 20.9 milionë dollarë.[57] Më 16 nëntor 2016, Christie shitur në ankand Kandinski's Rigide et courbé (i ngurtë dhe i përkulur), një pikturë e madhe abstrakte 1935, për 23.3 milionë dollarë, një rekord i ri për Kandinski-n. [58][59] Solomon R. Guggenheim fillimisht bleu pikturën drejtpërdrejt nga artisti në vitin 1936, por nuk u ekspozua pas vitit 1949 dhe më pas u shit në ankand tek një koleksionist privat në 1964 nga Muzeu Solomon R. Guggenheim.[59]

Në kulturën popullore Redakto

Shfaqja e vitit 1990 Gjashtë Diploma të Ndarjes i referohet një pikture "Kandinski të dyanshme".[60] Asnjë pikturë e tillë nuk dihet të ekzistojë; në versionin e filmit të vitit 1993, piktura me dy anë është portretizuar si pikturë e Kandinski-t, pikturë Black Lines në njërën anë dhe pikturën e tij të vitit 1926, Disa Qarqe në anën tjetër.[61]

Filmi i dyfishtë Jeopardy i vitit 1999 bën referenca të shumta për Kandinski-n, dhe një pjesë e tij, Sketch, figurat shquar në linjë-plot. Protagonisti, Elizabeth Parsons (Ashley Judd), përdor regjistrin e regjistrimit për punën për të gjurmuar bashkëshortin e saj nën emrin e tij të ri. Në filmin janë paraqitur edhe dy variantet e mbulimit almanak të Blue Rider.[62]

Në 2014, Google përkujtoi ditëlindjen e 148-të të Kandinsky duke shfaqur një Doodle të Google bazuar në pikturat e tij abstrakte.[63][64]

Një biografi me foto-libër me titull " The Box Noisy Paint": Ngjyrat dhe Tingujt e Artit Abstrakt të Kandinski u botua në vitin 2014. Ilustrimet e tij nga Mary GrandPre e fituan atë një Honor Caldecott 2015.

Nipi i tij ishte profesor dhe shkrimtar muzikolog Aleksei Ivanovich Kandinsky (1918-2000), karriera e të cilit ishte e përqendruar dhe përqendruar në Rusi. [65][66]

Ekspozitat Redakto

Muzeu Solomon R. Guggenheim mbajti një retrospektivë të madhe të punës së Kandinskit nga 2009-2010, i quajtur Kandinski.[67] Në vitin 2017, një përzgjedhje e punës së Kandinskit ishte në pikëpamje në Guggenheim, Visionaries: Krijimi i një Moderne Guggenheim.[68]

Shiko gjithashtu Redakto

  • Biblioteka Kandinskit
  • Teoria e ngjyrave të Goethe
  • Historia e pikturës
  • Çmimi Kandinskit
  • Lista e artistëve rusë
  • Avangardë ruse
  • Format e mendimit
  • Kryetari i Ngrohtë
  • Pikturë perëndimore

Referime Redakto

Shënim: Disa pjesë të këtij neni janë përkthyer nga versioni i tij francez: Shkrimet teorike mbi artin, Bauhaus dhe Periudhat e mëdha të sintezës artistike. Për referenca të hollësishme të hollësishme në frëngjisht, shih versionin origjinal në fr: Vassily Kandinsky

Shënime Redakto

  1. ^ Voss, Julia (20 maj 2013). "The first abstract artist? (And it's not Kandinsky)". Tate Etc. Nr. 27. UK: Tate. Marrë më 31 janar 2019. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  2. ^ Lindsay, Kenneth; Vergo, Peter (1994). Kandinsky: Complete Writings on Art. New York: Da Capo Press. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  3. ^ Lindsay, Kenneth; Vergo, Peter (1994). Kandinski: Shkrime të plota mbi Art. Nju Jork: Da Capo Press.
  4. ^ Lindsay, Kenneth dhe Peter Vergo. "Prezantimi". Kandinski: Shkrime të plota mbi Art. Nju Jork: Da Capo Press, 1994.
  5. ^ Liukkonen, Petri. "Wassily Kandinsky". Books and Writers (kirjasto.sci.fi). Finland: Kuusankoski Public Library. Arkivuar nga origjinali më 26 shkurt 2015. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  6. ^ Wassily Kandinsky 1866–1944: a Revolution in Painting. Books.google.ca. 2000. ISBN 978-3-8228-5982-7. Marrë më 2013-06-04. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  7. ^ Terence Harold Robsjohn-Gibbings, bretkosa e Mona Lizës: Një diseksion i artit modern, AA Knopf (1947), f. 148
  8. ^ Kandinsky, Wassily (1911). Concerning the Spiritual in Art. translated by Michael T. H. Sadler (2004). Kessinger Publishing. fq. 32. ISBN 978-1-4191-1377-2. Marrë më 26 dhjetor 2012. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)[lidhje e vdekur]
  9. ^ Düchting, Hajo (2000). Wassily Kandinsky, 1866-1944: A Revolution in Painting. Taschen. fq. 94. ISBN 3822859826. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  10. ^ Sixten Ringbom, Kozmosi i fryrë; një studim në spiritualizmin e Kandinski-t dhe gjenezën e pikturës abstrakte, (Abo [Finlanda]: Abo Akademi, 1970), fq. 89 & 148a.
  11. ^ Shih Michael Paraskos, "Expressionism Anglisht," Thesis MRes, Universiteti i Leeds, Leeds 1997, p103f
  12. ^ Michael Sadleir, Shqyrtimi i Uber da Geistige an der Kunst nga Wassily Kandinsky, në "The Art News", 9 mars 1912, f.45
  13. ^ Spencer Frederick Gore, Ekspozita e Artistëve Aleatë në Royal Albert Hall (Londër), në "The Art News", 4 gusht 1910, fq.254
  14. ^ Tom Steele, "Alfred Orage dhe Leeds Arts Club 1893-1923" (Mitcham, Orage Press, 2009) 218f
  15. ^ van Doesburg, Theo. "De Stijl, "A Short Review of the Proceedings [of the Congress of International Progressive Artists], Followed by the Statements Made by the Artists' Groups" (1922)". modernistarchitecture.wordpress.com. Ross Lawrence Wolfe. Marrë më 30 nëntor 2018. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  16. ^ Düchting, Hajo (2013). Kandinsky. Taschen. fq. 68. ISBN 978-3-8365-3146-7. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  17. ^ Michel Henry, Duke parë të padukshmen, në Kandinsky, Continuum, 2009, f. 38-45 (zbulimi i pikturës)
  18. ^ "Wassily Kandinsky - Quotes". www.wassilykandinsky.net. Marrë më 2016-09-17. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  19. ^ Rabinovich, Yakov. "Kandinsky: Master of the Mystic Arts". Arkivuar nga origjinali më 7 gusht 2017. Marrë më 28 prill 2019. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  20. ^ "The Bauhaus Group: Six Masters of Modernism". Columbia College Today. Arkivuar nga origjinali më 10 korrik 2016. Marrë më 28 prill 2019. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  21. ^ François Le Targat, Kandinsky, Twentieth Century masters series, Random House Incorporated, 1987, p. 7, ISBN 0847808106
  22. ^ Susan B. Hirschfeld, Muzeu Solomon R. Guggenheim, Fondacioni Hilla von Rebay, Ujdisje nga Kandinsky në Muzeun Guggenheim: një përzgjedhje nga Muzeu Solomon R. Guggenheim dhe Fondacioni Hilla von Rebay, 1991
  23. ^ Fiedler, Jeannine (2013). Bauhaus. Germany: h.f.ullmann publishing GmbH. fq. 262. ISBN 978-3-8480-0275-7. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  24. ^ Michel Henry, Duke parë të padukshmen, në Kandinsky, Continuum, 2009, f. 5-11
  25. ^ Michel Henry, Duke parë të padukshmen, në Kandinsky, Continuum, 2009, f. 27
  26. ^ "Vassily Kandinsky". mediation.centrepompidou.fr. Arkivuar nga origjinali më 8 shtator 2019. Marrë më 28 prill 2019. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  27. ^ Kandinsky, Shpirti i dashurisë, art. Denoël, 1989, f. 61-75
  28. ^ Kandinsky, Shpirti i dashurisë, art. Denoël, 1989, f. 105-107
  29. ^ Kandinsky, Shpirti i dashurisë, art. Denoël, 1989, f. 112 et 118
  30. ^ Kandinsky, Shpirti i dashurisë, art. Denoël, 1989, f. 118
  31. ^ Kandinsky, Shpirti i dashurisë, art. Denoël, 1989, f. 199
  32. ^ Kandinsky, Shpirti i dashurisë, art. Denoël, 1989, f. 197
  33. ^ Kandinsky, Shpirti i dashurisë, art. Denoël, 1989, f. 142
  34. ^ Kandinsky, Shpirti i dashurisë, art. Denoël, 1989, f. 142-143
  35. ^ a b Kandinsky, Shpirti i dashurisë, art. Denoël, 1989, f. 143
  36. ^ Kandinsky, Shpirti i dashurisë, art. Denoël, 1989, f. 148
  37. ^ Kandinsky, Shpirti i dashurisë, art. Denoël, 1989, f. 149-150
  38. ^ Kandinsky, Shpirti i dashurisë, art. Denoël, 1989, f. 150-154
  39. ^ Kandinsky, Shpirti i dashurisë, art. Denoël, 1989, f. 155
  40. ^ Kandinsky, Shpirti i dashurisë, art. Denoël, 1989, f. 156
  41. ^ a b Kandinsky, Shpirti i dashurisë, art. Denoël, 1989, f. 157
  42. ^ Kandinsky, Shpirti i dashurisë, art. Denoël, 1989, f. 160
  43. ^ Kandinsky, Shpirti i dashurisë, art. Denoël, 1989, f. 162
  44. ^ Kandinsky, Shpirti i dashurisë, art. Denoël, 1989, fq. 162-163
  45. ^ Kandinsky, Shpirti i dashurisë, art. Denoël, 1989, f. 163-164
  46. ^ Kandinsky, Point et ligne sur plan, éd. Gallimard, 1991, f. 143
  47. ^ Kandinsky, Shpirti i dashurisë, art. Denoël, 1989, f. 45  : "Les idées que je développe ici sont le résultat d'observations et d'expériences intérieures" c'est-à-dire subjekteve purement. Cela vaut également pour Point et ligne sur plan qui en est "le développement organique" (avant-propos de première édition, dhe Gallimard, 1991, fq.9).
  48. ^ Kandinsky, Point et ligne sur plan, éd. Gallimard, 1991, f. 25-63
  49. ^ Kandinsky, Point et ligne sur plan, éd. Gallimard, 1991, f. 67-71
  50. ^ Kandinsky, Point et ligne sur plan, éd. Gallimard, 1991, f. 69-70
  51. ^ Kandinsky, Point et ligne sur plan, éd. Gallimard, 1991, f. 80-82
  52. ^ Kandinsky, Point et ligne sur plan, éd. Gallimard, 1991, f. 89
  53. ^ Kandinsky, Point et ligne sur plan, éd. Gallimard, 1991, f. 143-145
  54. ^ Kandinsky, Point et ligne sur plan, éd. Gallimard, 1991, f. 145-146
  55. ^ Kandinsky, Point et ligne sur plan, éd. Gallimard, 1991, f. 146-151
  56. ^ Kandinsky, Point et ligne sur plan, éd. Gallimard, 1991, Shtojca, f. 185-235
  57. ^ Kelly Crow (7 nëntor 2012), Christie's shet Monet për $ 43.8 Million Wall Street Journal.
  58. ^ "MONET SELLS FOR $81.4 M., A NEW RECORD, AT $246.3 M. CHRISTIE'S IMP-MOD SALE". ARTnews. 17 nëntor 2016. Marrë më 12 shkurt 2017. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  59. ^ a b Pobric, Pac (15 shtator 2016). "Kandinsky painting bought directly from the artist by Solomon Guggenheim returns to auction". The Art Newspaper. Arkivuar nga origjinali më 12 shkurt 2017. Marrë më 12 shkurt 2017. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  60. ^ "FILM; To Fake It Well on the Set, It Pays to Be Genuine". 16 maj 1993. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  61. ^ "Does a two-sided Kandinsky, like the one shown in the movie actually exist? - Quora". www.quora.com. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  62. ^ "Kopje e arkivuar". Arkivuar nga origjinali më 28 prill 2019. Marrë më 28 prill 2019. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Archived copy si titull (lidhja)
  63. ^ Wyatt, Daisy. "Wassily Kandinsky's 148th Birthday: Why is the painter is being celebrated in a Google Doodle?". The Independent. Marrë më 16 dhjetor 2014. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  64. ^ "Google Doodle - Kandinsky's 148th birthday". Google. Marrë më 16 dhjetor 2014. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  65. ^ Yelena Sorokina. "Kandinsky, Aleksey Ivanovich", Grove Music Online ed. L. Macy (qasur më 11 tetor 2015), (aksesi i abonimit) Arkivuar 16 maj 2008 tek Wayback Machine
  66. ^ "Кандинский Алексей Иванович" (në rusisht). Moscow Conservatory. Marrë më 19 nëntor 2015.
  67. ^ Smith, Roberta (2009-09-17). "The Angel in the Architecture". The New York Times. ISSN 0362-4331. Marrë më 2017-02-16. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  68. ^ "Visionaries: Creating a Modern Guggenheim". Guggenheim (në anglishte amerikane). 2016-07-11. Marrë më 2017-02-16.

Libra nga Kandinski Redakto

  • Wassily Kandinsky, MT Sadler (Përkthyese), Adrian Glew (Redaktor). Lidhur me Shpirtërore në Art. (New York: Publications MFA dhe London: Tate Publishing, 2001). 192pp.   ISBN   0-87846-702-5
  • Wassily Kandinsky, M. T Sadler (Përkthyesi). Lidhur me Shpirtërore në Art. Dover Publ. (Paperback). 80 f.    ISBN   0-486-23411-8. ose: Lightning Source Inc Publ. (Paperback).   ISBN   1-4191-1377-1
  • Wassily Kandinsky. Klänge. Verlag R. Piper & Co., Munich
  • Wassily Kandinsky. Pika dhe Linja në Plane. Dover Publications, Nju Jork.   ISBN   0-486-23808-3
  • Wassily Kandinsky. Kandinsky, shkrimet e plota mbi Art. Da Capo Press.   ISBN   0-306-80570-7

Referimet në anglisht Redakto

  • John E Bowlt dhe Rose-Carol Washton Long. Jeta e Vasilii Kandinsky në artin rus: një studim i "On the spiritual in art" nga Wassily Kandinsky. (Newtonville, MA.: Oriental Research Partners, 1984).   ISBN   0-89250-131-6
  • Magdalena Dabrowski. Përbërjet e Kandinsky. (New York: Muzeu i Artit Modern, 2002).   ISBN   0-87070-405-2
  • Hajo Düchting. Wassily Kandinsky 1866-1944: Një Revolucion në Pikturë. (Taschen, 2000).   ISBN   3-8228-5982-6
  • Hajo Düchting dhe O'Neill. Avangardë në Rusi.
  • Do Grohmann. Wassily Kandinsky. Jeta dhe Puna. (Nju Jork: Harry N Abrams Inc., 1958).
  • Thomas M. Messer. Vasily Kandinsky. (Nju Jork: Harry N Abrams Inc, 1997). (Illustrated).   ISBN   0-8109-1228-7.
  • Margarita Tupitsyn, kundër Kandinskit (Mynih: Muzeu Villa Stuck, 2006).
  • Michel Henry : Duke parë të padukshmen. Në Kandinsky (Continuum, 2009).   ISBN   1-84706-447-7
  • Julian Lloyd Webber, "Duke parë të kuqe, duke u dukur blu, duke u ndjerë jeshil", Daily Telegraph 6 korrik 2006.
  • Sabine Flach, "Nëpërmjet gazit në kërkim", në: Birdhouse intelektuale (London: Koenig Books, 2012).   ISBN   978-3-86335-118-2
  • Natalia Avtonomova. Duke shënuar 150 vjetorin e lindjes së Wassily Kandinsky. Revista e Galerisë së Tretyakov, # 2 2017 (55)
  • Natalia Avtonomova. Wassily Kandinsky në Norvegji. Magazina e Galerisë Tretyakov, Çështje speciale. NORVEGJI-RUSIA: NË RRUGËT E KULTURAVE

Referimet në frëngjisht Redakto

  • Michel Henry. Voir l'invisible. Sur Kandinsky (Shtyp Universiteti i Francës)  
  • Nina Kandinsky. Kandinsky et moi (eld. Flammarion)  
  • Jéléna Hahl-Fontaine. Kandinsky (Marc Vokar éditeur)  
  • François le Targat. Kandinsky (ed. Albin Michel, që janë grumbulluar me maîtres de l'art contemporain)  
  • Kandinsky. retrospektive (Fondacioni Maeght)    
  • Kandinsky. Œuvres de Vassily Kandinsky (1866-1944) (Qendra Georges Pompidou)  

Linqe te jashtme Redakto

Shkrimi nga Kandinski