Çështja e valles popullore shqiptare në Preshevë dhe rrethinë
Çështja e valles popullore shqiptare në Preshevë dhe rrethinë : (tribunë shkencore e mbajtur në Preshevë, më 24 tetor 2010)
Çështja e Valles Popullore Shqiptare në Preshevë dhe Rrethinë [1] është një libër që dokumenton dhe analizon përmes një tribunë shkencore rëndësinë dhe rolin e valles popullore shqiptare në ruajtjen e identitetit kombëtar në rajonin e Preshevës. Ky botim, i redaktuar nga Jonuz Fetahaj, është një përpjekje e Shoqatës për Trashëgimi dhe Krijimtari Kulturore për të promovuar dhe mbrojtur trashëgiminë kulturore shqiptare.
Libri është botuar në vitin 2011 dhe përmban 118 faqe të shoqëruara me fotografi, të cilat pasqyrojnë momente nga aktivitetet kulturore dhe etnografike të shqiptarëve të Preshevës dhe zonave përreth. Ai vjen si një burim i vlefshëm për studiuesit e kulturës dhe folklorit, duke u fokusuar në vlerat dhe dinamikat e ruajtjes së traditave në kushte të veçanta historike dhe gjeografike.
Tribuna shkencore, e cila u mbajt më 24 tetor 2010, përfshiu diskutime të thelluara mbi:
1. Rëndësinë e valles popullore si element identitar: Si mjeti kryesor për ruajtjen e identitetit shqiptar në një rajon ku ky identitet ka qenë historikisht nën presion të vazhdueshëm.
2. Format dhe karakteristikat e valles popullore shqiptare në Preshevë: Lidhjet me traditat kombëtare dhe ndikimet nga mjedisi kulturor lokal.
3. Roli i komunitetit dhe institucioneve lokale në mbrojtjen e trashëgimisë kulturore: Sidomos përballë sfidave moderne të globalizimit dhe asimilimit kulturor.
4. Dokumentimi dhe transmetimi i traditës: Një vështrim mbi mënyrat e ruajtjes së valles përmes edukimit, festivaleve dhe iniciativave lokale kulturore.
Ky botim përfaqëson një hap të rëndësishëm në studimin e folklorit shqiptar, sidomos në kontekstin e Preshevës, një rajon që shpesh ka qenë i anashkaluar në studimet më të gjera të kulturës shqiptare. Puna e redaksisë, e udhëhequr nga Jonuz Fetahaj, ka kontribuar në dokumentimin e aspekteve unike të valles popullore shqiptare, duke pasuruar literaturën mbi trashëgiminë kulturore kombëtare.
Karakteristika të veçanta
- Fotografitë dhe dokumentimi vizual: Përshkrimi i momenteve unike nga vallja dhe aktivitetet kulturore, të cilat ndihmojnë lexuesin të kuptojë më mirë format e saj.
- Fokusi lokal: Presheva dhe rrethinat e saj analizohen si një mikrokozmos i traditave shqiptare, me vëmendje të veçantë ndaj sfidave që përballen komunitetet lokale.
- Qasja ndërdisiplinore: Libri trajton vallën popullore jo vetëm nga këndvështrimi artistik, por edhe nga ai sociologjik, historik dhe antropologjik.
Libri Çështja e Valles Popullore Shqiptare në Preshevë dhe Rrethinë është një dokument i rëndësishëm për të kuptuar rolin e artit popullor në ruajtjen e identitetit kombëtar. Ai shërben si një shembull i angazhimit për të ruajtur dhe promovuar kulturën tradicionale shqiptare në një zonë me rëndësi të veçantë gjeopolitike dhe kulturore.
Ky botim inkurajon më tej bashkëpunimin midis studiuesve, institucioneve dhe komunitetit për të mbrojtur trashëgiminë kulturore në Ballkanin Perëndimor dhe për të siguruar që traditat si vallja popullore të mbeten pjesë e pandashme e jetës kulturore të brezave të ardhshëm.