Ambienti në Kosovë

Ambienti ose mjedisi në Kosovë është temë shqetësuse per qytetaret dhe shtetin për shkak te ndotjes që ndikon në shëndetin e qytetareve dhe në klimën mbarë botën.

Ndotja

Ndotja e ajrit

Prishtina gjatë dimrit radhitet ndër vendet me ajrin më të ndytë në botë^[1]

Janë gazrat e dëmshme nga burimet e ndryshme,pluhuri,tymi,ndotja nga veturat.

Ndotja e ajrit është shkaq vetë njeriu me përdorimin e automjeteve,industrit e ndryshme por edhe nga mbeturinat,rritja e shpejtë e popullsisë,lirimi i kiminikateve helmuse,djegja e mbeturinave,ndotja nga djegia e pyjeve,temocentralet.

Momentalisht Kosova është në një fazë te ndotjes mesatare duke prekur vijen e ndotjes së pashendetshshme duke sjellur tejkalime te shpeshta.Sipas nje tabele per numrin e automjeteve ne Kosove ne vitin 2008 ishte 159522 por ky numer ne vitete ne 10 vitet e fundit eshte rritur ende me shume.

Ndotja e tokës

Po ashtu shkaktohet nga vet njeriu nga lënia e drejtpërdrejt e mbeturinave shtepiake dhe mbetjeve industriale,pesticidet dhe plehrat mbetjet e ngurta te pa reciklushme.Qeveria tregon se per nje muaj jane 7 mijë ton mbeturina dhe nuk ka mjaftushëm deponi te mbeturinave.^[2]

Ambienti dëmtohet edhe nga deponit e shumta që përdoren për perpunimin e hekurit ku dëmtohen edhe tokat bujqesore Ndotja e tokës prish ekuilibrin e lëndeve ushqyse qe përmban toka

Ndotja e ujit

Bërlloku ndot ujin dhe tokën në Kosovë

Ndotja e ujit mund te shkaktohet nga përdorimi i kimikateve,derdhja e mbeturinave,derdhja e naftes etj.Kjo shkakton zhdukjen e gjallesave te ndryshe perhapjen e semundjeve infektive.^[3]

Ndotësit më të mëdhenj në Kosovë:

Termocentralet e Kosovës Obiliq
Automjetet e vjetra
Kompania Sharrcem në Han te Elezit
Kompania e Ferronikelit në Drenas

Sëmundjet

Sëmundjet nga ndotja e ajrit jane;kanceri,sëmundje zemre,sëmundje te mushkërise,asma alergji,sëmundjet infektive

Mbrojtja

Mbrojtja e ambientit parashihet me kushtetutë dhe ligj. Kosova ka ministrinë e ambientit edhe shumë organizata joqeveritare për mbrojtjen e ambientit.

Masat e përgjithshme

Ministria dhe organizatat joqeveritare po mundohen me mbrojtë ambientin duke i marr keto masa;

Reciklimi i mbeturinave
Përdorimi i detërgjenteve pa fosfate
Pakësimi i perdorimit te makinave
Ndalimi i perdorimit te thëngjillit
Rritja e nje numrit te madh te pemëve ne zonat urbane
Instalimi i filtrave

Vëtëdijësimi

Me qëllim te vetëdijesimit te qytetarve për ambientin është kriju Kalendari mjedisor, qe përfshin ndër te tjerash keto aktivitete reciklimin e mbeturinave;

22 prill Dita Ndërkombëtare e Tokës
5 qershor Dita Botërore e Mjedisit
26 gusht Dita Botërore e Maleve te Pastra
16 shtator Dita Ndërkombëtare e Mbrojtjes se Ozonit
22 qershor Dita Evropiane e Qyteteve pa Makina
8 tetor Dita Ndërkombëtare per pakësimin e shkatërrimeve
15 tetor Dita Ndërkombetare e Ecjes ne Natyrë
26 gusht Dita Botërore e Maleve te Pastra
11 dhjetor Dita Ndërkombetare e Maleve^[4]

Referime

^ "Tabela/ Prishtina e para në botë për ajrin e ndotur" (në anglisht). 2018-01-26.
^ "STUDIO E HAPUR - AMBIENTI NË KOSOVË 22.10.2018". 2018-10-22. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ "ndotja dhe mbrojtja e mjedisit". {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ "EDUKIMI DHE NDËRGJEGJËSIM MJEDISOR" (PDF). Arkivuar nga origjinali (PDF) më 17 maj 2018. Marrë më 11 nëntor 2018. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[1] "Tabela/ Prishtina e para në botë për ajrin e ndotur" (në anglisht). 2018-01-26.

[2] "STUDIO E HAPUR - AMBIENTI NË KOSOVË 22.10.2018". 2018-10-22. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[3] "ndotja dhe mbrojtja e mjedisit". {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[4] "EDUKIMI DHE NDËRGJEGJËSIM MJEDISOR" (PDF). Arkivuar nga origjinali (PDF) më 17 maj 2018. Marrë më 11 nëntor 2018. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[1]

[2]

[3]

[4]