Amfitrioni

Amfitrioni (greqisht: Ἀμφιτρύων, Latin: Amphytrion) - mbreti i Tirintit, i biri i mbretit Alke dhe gruas së tij, Hipomenës (ose Lisdikës), njeriu i trimit Herakli.

Hyn në radhët e personazheve më të njohura dhe më të famshme të miteve greke, edhe pse këtë nuk e ka merituar me veprat e veta heroike, por as me ligshtinë e vet, por me diçka kundëry së cilës, në të vërtetë, nuk ka mundur të bëjë asgjë. Në romane dhe skena sërish dhe përherë ringjallet si tip i burrit që e mashtron gruaja. Përkundër të gjithave, rasti i tij nuk është aspak tipik : e ka mashtruar gruaja besnike. Tradhtia nuk mund t'i mvishet sepse vetë zoti suprem, Zeusi e ka ngashënjyer, madje në mënyrë, që gjatë mungesës së Amfitrionit shndërrohet në figurën e tij. Kështu Alkmena u bë e ëma e trimit më të madh të miteve greke, kurse Amfitriomi tradhtues i gruas. Edhe ai ka pasur me Alkmenen të birin Ifikli, i cili u bë i famshëm në ekspeditën e argonautëve.

Kur Jean Girandoux (Zhan Zhirandu) e përfundon Amfitrionin e vet e pagëzon me "Amfitrioni 38", duke besuar se është përpunuesi i tridhjetë e tetë i kësaj teme. Mirëpo, Karl von Reinhardtstoelttneri (Karl fon Rajnhaidtshtoeltnen) konstaton para më se një qind vjetësh (më 1866) se ka më tepër. Tragjikomedia më e lashtë për Amfitrionin është e komediografit romak, Plautit (Amfitrioni në kalim prej shek. III. në shek. II para e.s.). Prej autorëve të kohës së re, ndër të tjerët, këtë temë e kanë trajtuar edhe Molieri, Kleist (Klajsti) dhe O. Eisheri (O. Fisheri), kurse prej kompozitorëve H. Purcelli. Shkrimtari i pjesës teatrale për Amfitrionin, i cili deri më tani i fundit e ka trajtuar këtë temë është Guilherme Figuereido, dramaturgu brazilian me titull : në atë shtëpi ka fjetur Jupiteri. ]