Arkeologjia procesuale
Arkeologjia procesuale (ose ish Arkeologjia e Re) është një formë e teorisë arkeologjike që e ka gjenezën e saj në vitin 1958 me punën e Gordon Willey dhe Filipi Phillips, Metoda dhe Teoria në Arkeologjinë Amerikane, në të cilën një palë deklaronte se "arkologjia amerikane ose është antropologji ose nuk është asgjë" (Willey dhe Phillips, 1958:2), një rithënje e shprehjes së Frederik William Maitlands ku thoshte se: "Besimi im është se nga dhe për antropologjinë unë do të zgjidhja në mes të të qenit histori dhe të qenit një hiç." Kjo ide e nënkuptuar se qëllimet e arkeologjisë ishin, në fakt, qëllimet e antropologjisë, të cilat ishin për t'iu përgjigjur pyetjeve në lidhje me njeriun dhe shoqërinë njerëzore. Kjo ishte kritikë e një ish-periudhe në arkeologjinë e fazës Historiko-Kulturore, në të cilën mendimi arkeologjik që çdo informacion që objekteve përmbanin për të kaluarën e njerëzve dhe mënyrën e jetesës në të shkuarën që kishte humbur në një kohë, duhej që artikujt të përfshihe në të dhënat arkeologjike. Të gjithë ata menduan se ajo që duhet të bënin ishte katalogimi, të përshkruanin, të krijonin afatet kohore të bazuar në artifakte.
