Një raketë sipërfaqe-ajër (GTAM), e njohur gjithashtu si një raketë tokë-ajër (SAM) ose armë e drejtuar sipërfaqe-ajër (SAGW), është një raketë e krijuar për t'u lëshuar nga toka për të shkatërruar aeroplanët ose raketa të tjera. Është një lloj sistemi kundërajror; në forcat e armatosura moderne, raketat kanë zëvendësuar shumicën e formave të tjera të armëve të dedikuara kundërajrore, me armë kundërajrore të shtyra në role të specializuara.

Përshkrimi i një artisti, i një sistemi rakete tokë-ajër sovjetik duke ndjekur dy F-16 Fighting Falcons.

Përpjekja e parë për zhvillimin e SAM u zhvillua gjatë Luftës së Dytë Botërore, por asnjë sistem operativ nuk u prezantua. Zhvillimi i mëtejshëm në vitet 1940 dhe 1950 çoi në futjen e sistemeve operative nga shumica e forcave kryesore gjatë gjysmës së dytë të viteve 1950. Sistemet më të vogla, të përshtatshme për punë në distancë të afërt, evoluan gjatë viteve 1960 dhe 1970, në sisteme moderne që janë të lëvizshme nga njeriu. Sistemet e anijeve ndoqën evolucionin e modeleve të bazuara në tokë, duke filluar me armë me rreze të gjatë dhe duke evoluar në mënyrë të qëndrueshme drejt modeleve më të vogla për të ofruar një mbrojtje me shtresa. Ky evolucion i dizajnit i shtyu gjithnjë e më shumë sistemet e bazuara në armë në rolet me rreze më të shkurtër.

Amerikani Nike Ajax ishte sistemi i parë i raketave të drejtuara operacionale SAM dhe S-75 Dvina i Bashkimit Sovjetik ishte SAM më i prodhuar. Shembujt modernë të përdorur gjerësisht përfshijnë sistemet me zonë të gjerë Patriot dhe S-300, raketat detare të raketave SM-6 dhe MBDA Aster dhe sistemet portative me rreze të shkurtër veprimi si Stinger dhe Strela-3.

Shiko edhe

Redakto

Referenca

Redakto