Baleti në Shqipëri (libër)
Baleti në Shqipëri
Titulli: Baleti në Shqipëri
Autor: Skënder Selimi
Redaktor: Spartak Kumbaro
Botues: SHBLU
Vendi i botimit: Tiranë
Viti i botimit: 2006
ISBN: 9992704241
Libri Baleti në Shqipëri [1] nga Skënder Selimi, i redaktuar nga Spartak Kumbaro, është një vepër thelbësore që trajton historinë, zhvillimin dhe karakteristikat unike të baletit në Shqipëri. Ky studim i hollësishëm përmbledh rrugëtimin e gjatë të kësaj forme artistike, duke përfshirë fillimet e saj në vend, ndikimet kulturore dhe artistike, si dhe vështirësitë dhe arritjet që kanë përshkuar zhvillimin e baletit në Shqipëri.
Libri përmban 252 faqe dhe përfshin materiale të dokumentuara me fotografi që ilustrojnë momente kyçe të historisë së baletit shqiptar, koreografitë më të rëndësishme dhe artistët më të spikatur që kanë kontribuar në zhvillimin e kësaj forme artistike. Skënder Selimi analizon edhe aspektet etnografike të baletit shqiptar dhe lidhjet e tij me vallet popullore, duke e vendosur këtë art brenda kontekstit të trashëgimisë kulturore kombëtare.
Në kapituj të ndryshëm të librit përfshihen:
- Origjina dhe Zhvillimi i Baletit në Shqipëri: Një pasqyrë e fillimeve të baletit në Shqipëri, përfshirë ndikimet nga kultura të huaja dhe bashkëveprimin me elementët e valleve tradicionale shqiptare.
- Artistët dhe Koreografët: Prezantim i artistëve dhe koreografëve më të shquar që kanë dhënë kontribut të rëndësishëm për ngritjen e baletit shqiptar në skenën kombëtare dhe ndërkombëtare.
- Shfaqjet dhe Koreografitë e Rëndësishme: Përshkrim i shfaqjeve që kanë bërë jehonë dhe koreografive të cilat kanë përcaktuar një stil unik për baletin shqiptar.
Selimi i kushton një rëndësi të veçantë aspektit etnologjik, duke shqyrtuar sesi baleti dhe vallet popullore shqiptare janë të lidhura me njëra-tjetrën. Ai argumenton se vallet popullore, me lëvizjet e tyre karakteristike, kanë ushqyer dhe formësuar baletin shqiptar, duke i dhënë këtij të fundit një identitet të veçantë që e dallon nga baletet perëndimore.
Libri përfshin një analizë historike të baletit në Shqipëri, duke filluar nga periudha e para viteve 1940 dhe deri në periudhën bashkëkohore. Gjatë këtyre viteve, baleti shqiptar ka kaluar përmes shumë fazave, nga një periudhë e hershme e frymëzuar nga traditat e valleve popullore, deri tek ndikimet e baletit klasik perëndimor dhe shkollat bashkëkohore.
Në vitet e para të shekullit XX, me krijimin e institucioneve kulturore si Teatri Kombëtar i Operas dhe Baletit (TKOB), baleti nisi të zhvillohej më organizuar dhe të fitonte një vend të veçantë në skenën artistike të Shqipërisë. Përmes përpjekjeve të vazhdueshme të koreografëve dhe valltarëve të talentuar, baleti arriti të kapërcente kufijtë e një shfaqjeje lokale për t’u bërë një art kombëtar që pasqyronte karakteristikat e identitetit shqiptar.
Skënder Selimi veçon disa artistë dhe koreografë të rëndësishëm të cilët kanë kontribuar në zhvillimin e baletit shqiptar. Ndër ta, koreografë të njohur që kanë vënë në skenë vepra të njohura dhe kanë shënuar një epokë në artin e baletit. Përmes tyre, baleti shqiptar ka marrë një identitet të përforcuar dhe është bërë i njohur edhe jashtë Shqipërisë.
Në libër përmenden edhe disa prej veprave të mëdha që kanë lënë gjurmë në historinë e baletit shqiptar. Këto vepra janë realizuar me një përkushtim të madh nga artistët dhe kanë ndikuar në krijimin e një tradite të qëndrueshme baleti në Shqipëri.
Libri Baleti në Shqipëri përmban një bibliografi të hollësishme në faqet 251-252, që ndihmon lexuesit të gjejnë më shumë informacion rreth historisë dhe teorisë së baletit në Shqipëri, si dhe të hulumtojnë më tej në fusha të tjera të lidhura me etnologjinë dhe kulturën popullore shqiptare.
Baleti në Shqipëri është një burim i rëndësishëm për studiuesit e artit, studentët e koreografisë dhe të gjithë ata që janë të interesuar në historinë dhe zhvillimin e artit shqiptar. Ky libër sjell një kontribut të vyer në dokumentimin e trashëgimisë kulturore shqiptare dhe ofron një pamje të plotë të mënyrës se si baleti ka ndikuar dhe është ndikuar nga kultura kombëtare.