Boeing CH-47 Chinook

Boeing CH-47 Chinook është një helikopter me rotor tandem i zhvilluar nga kompania amerikane e rrotulluesve Vertol dhe i prodhuar nga Boeing Vertol. Chinook është helikopter për pesha të rënda, dhe një ndër helikopterët më të rëndë të perëndimit.

ZH900 Boeing Chinook CH-47 Në Aeroportin Gloucestershire.

Chinook ishte projektuar fillimisht nga Vertol, i cili kishte filluar punën në 1957 në një helikopter të ri me rotor tandem, i caktuar si Vertol Model 107 ose V-107. Përafërsisht në të njëjtën kohë, Departamenti i Ushtrisë së Shteteve të Bashkuara njoftoi synimin e tij për të zëvendësuar motorin me piston Sikorsky CH-37 Mojave me një helikopter të ri me turbinë me gaz. Gjatë qershorit 1958, ushtria amerikane porositi një numër të vogël V-107 nga Vertol nën përcaktimin YHC-1A; pas testimit, u konsiderua nga disa zyrtarë të ushtrisë si shumë i rëndë për misionet e sulmit dhe shumë i lehtë për qëllime transporti. Ndërsa YHC-1A do të përmirësohej dhe do të miratohej nga Trupat Detare të SHBA si Kalorësi Detar CH-46, Ushtria kërkoi një helikopter transporti më të rëndë dhe porositi një derivat të zgjeruar të V-107 me përcaktimin Vertol Model 114. Fillimisht u caktua si YCH-1B, më 21 shtator 1961, rotorcraft paraprodhues kreu fluturimin e saj të parë. Në vitin 1962, HC-1B u ridizajnua CH-47A sipas sistemit të përcaktimit të avionëve me tre shërbime të 1962-shit të Shteteve të Bashkuara.

Chinook posedon disa mjete për ngarkimin e ngarkesave të ndryshme, duke përfshirë dyer të shumta përgjatë gypit, një rampë të gjerë ngarkimi të vendosur në pjesën e pasme të gypit dhe një total prej tre grepash të jashtëm barku të ngarkesave për të mbajtur ngarkesa të varura. I aftë për një shpejtësi maksimale prej 170 nyjesh (310 km/h), me prezantimin e tij në shërbim në 1962, helikopteri ishte dukshëm më i shpejtë se helikopterët e përgjithshëm dhe helikopterët sulmues të viteve 1960 në botë, dhe është ende një nga helikopterët më të shpejtë në inventarin amerikan. Versione të përmirësuara dhe më të fuqishme të Chinook janë zhvilluar gjithashtu që nga prezantimi i tij; një nga variantet më thelbësore që u prodhua ishte CH-47D, i cili hyri për herë të parë në shërbim në 1982; Përmirësimet nga standardi CH-47C përfshinin motorë të përmirësuar, tehe të rotorit të përbërë, një kabinë të ridizajnuar për të reduktuar ngarkesën e punës, sisteme elektrike, avionikë dhe teprica të përmirësuara, si dhe miratimin e një sistemi të avancuar të kontrollit të fluturimit. Mbetet një nga avionët e paktë që u zhvillua gjatë fillimit të viteve 1960 - së bashku me aeroplanin e ngarkesave Lockheed C-130 Hercules me krahë fiks - që ka qëndruar si në prodhim ashtu edhe në shërbimin e vijës së parë për më shumë se 60 vjet.

Versioni ushtarak i helikopterit është eksportuar në vende anembanë botës; Ushtria e SHBA dhe Forca Ajrore Mbretërore (Boeing Chinook variantet e Mbretërisë së Bashkuar) kanë qenë dy përdoruesit më të mëdhenj të saj. Versioni civil i Chinook është Boeing Vertol 234. Ai është përdorur nga operatorët civilë jo vetëm për transportin e pasagjerëve dhe mallrave, por edhe për shuarjen e zjarrit nga ajri dhe për të mbështetur industritë e prerjeve, ndërtimit dhe nxjerrjes së naftës.