Ditari i luftës (Zekeria Cana)
"Ditari i luftës" [1] është një libër i shkruar nga Zekeria Cana dhe redaktuar nga Pavli Haxhillazi, botuar në vitin 1999 në Prishtinë nga shtëpia botuese Zëri. Ky libër ka një rëndësi të veçantë në literaturën shqipe, pasi ofron një pamje të drejtpërdrejtë të ngjarjeve tragjike që shoqëruan periudhën e luftës në Kosovë gjatë vitit 1999, duke pasqyruar eksperiencat dhe vuajtjet e individëve dhe popullit të Kosovës gjatë këtij konflikti.
Libri është i ndarë në 327 faqe dhe përmban 9 fletë ilustruese që pasqyrojnë gjendjen e luftës, dhunën dhe vuajtjet e shkaktuara nga konflikti. Nëpërmjet formatit të ditarit, autori ofron një perspektivë të përditshme të ndodhive, pasigurisë dhe dhimbjes që e shoqëruan luftën. Ditari ka një karakter personal dhe shumë të drejtpërdrejtë, pasi ai përshkruan ngjarje dhe situata që nuk janë vetëm të natyrës historike, por edhe emocionale dhe shpirtërore.
Një nga temat kryesore që trajtohet në libër është çështja nacionale dhe lufta për mbrojtjen e identitetit shqiptar, si dhe pasojat tragjike të agresionit serb ndaj popullit të Kosovës. Libri i qas këto çështje nga një perspektivë shumë personale, duke e bërë të ndjeshëm lexuesin për dhimbjet, humbjet dhe sakrificat e individëve në këtë periudhë të vështirë. Po ashtu, libri trajton edhe çështje të tjera si genocidi, vuajtjet e civilëve, dhe përpjekjet për mbijetesë gjatë periudhës së okupimit.
"Ditari i luftës" është një dëshmi e rëndësishme historike dhe letrare për periudhën e luftës në Kosovë, duke ofruar një pasqyrë të thelluar të përvojave të popullit shqiptar në këtë periudhë të errët. Përveç aspektit historik, libri ka vlera të mëdha letrare, pasi stili i shkrimit është i fuqishëm dhe i ngarkuar me emocione, duke bërë që lexuesi të ndjejë ndihmën dhe vuajtjet e personazheve, por edhe guximin dhe shpresën që nuk janë shuar gjatë periudhës së luftës.
Libri është vlerësuar për mënyrën e tij të thellë të trajtimit të ngjarjeve dhe dhimbjeve, duke e bërë një nga librat më të rëndësishëm të letërsisë shqipe që trajtojnë Luftën e Kosovës. "Ditari i luftës" ka pasur një ndikim të rëndësishëm në formimin e perceptimit të opinionit publik për luftën dhe ka ndihmuar në dokumentimin e asaj periudhe të errët të historisë së Kosovës.
"Ditari i luftës" është një libër i rëndësishëm dhe një pasuri e letërsisë shqipe, duke ofruar një perspektivë të thellë dhe personale të ngjarjeve të Luftës së Kosovës. Ky libër është një dëshmi e guximit dhe sakrificës të popullit të Kosovës dhe një thirrje për paqe dhe drejtësi në një botë të përballur me pasojat e luftërave dhe konflikteve.