Edmond Buharaja

Edmond Buharaja - Kompozitor, Studiues dhe Pedagog Shqiptar

Prof. Asoc. Dr. Edmond Buharaja (1963-2024) ishte një nga figurat më të rëndësishme në fushën e muzikës dhe muzikologjisë në Shqipëri dhe më gjerë. Ai u nda nga jeta më 12 shtator 2024, duke lënë pas një trashëgimi të pasur krijimtarie dhe studimi. Buharaja shërbeu si shef i Departamentit të Kompozicionit, Muzikologjisë dhe Dirizhimit (KMDP) në Fakultetin e Muzikës pranë Universitetit të Arteve në Tiranë.

Edmond Buharaja lindi në Durrës më 1963 dhe nisi edukimin artistik në shkollat e qytetit të lindjes. Ai studioi kompozicion në Institutin e Lartë të Arteve (ILA) nën drejtimin e kompozitorit të njohur Feim Ibrahimi. Si student, Buharaja u shqua për talentin dhe përkushtimin e tij të palodhur ndaj muzikës. Në vitet e para të karrierës së tij, ai mori pjesë në aktivitetet e para që synonin krijimin e një realiteti pluralist muzikor në Shqipëri.

Buharaja mbante pozicione të rëndësishme në disa institucione akademike. Ai ishte titullar në lëndë si: Kompozicion, Kontrapunkt, Harmoni, Analizë Muzikore, Semiotikë dhe Semantikë e Muzikës, Estetikë Muzikore, në Universitetin e Arteve në Tiranë dhe në Universitetin "Haxhi Zeka" në Pejë. Përveç kësaj, ai ishte anëtar i "Gruppo di Analisi e Teoria Musicale" (GATM) në Itali dhe këshilltar i "Rivista di Analisi e Teoria Musicale" (RATM). Ai gjithashtu ishte pjesë e stafit akademik të "Master di I Livello in Analisi e Teoria Musicale" (UNICAL, Itali) dhe pedagog në kuadrin e Erasmus+.

Në vitin 2016, Buharaja mbrojti doktoratën në muzikë me një temë inovative dhe sfiduese: "Historiografia e shprehjes muzikore në Shqipëri dhe Diasporë: Nga prania njerëzore në tokën shqiptare deri në shekullin XVI." Ky punim, i ndarë në gjashtë vëllime, u cilësua si një shembull i determinimit dhe profesionalizmit të tij të shkëlqyer.

Edmond Buharaja ishte një kompozitor me një krijimtari të pasur, duke krijuar kryesisht vepra simfonike dhe të muzikës së dhomës. Disa nga veprat e tij janë ekzekutuar në Shqipëri, Itali dhe Spanjë, duke përfshirë "Eclissi" dhe "Le metamorfosi del cristallo", të cilat u interpretuan nga "Grupo instrumental Siglo XX" në La Coruña. Veprat e tij shquhen për një muzikë që qëndron mbi tekstura dhe struktura formale të lira, duke reflektuar shpirtin e tij krijues dhe inovator.

Një nga veprat më të vlerësuara të tij, "Simfonia Alpine me Interlud," u njoh me çmime dhe mirënjohje nga disa prej figurave më të shquara të artit ndërkombëtar. Vepra e tij "Metamorfoza e Kristalit", e shkruar në vitet 1990, solli një qasje të re muzikore në Shqipëri, duke eksploruar mundësitë e shprehjes së lirisë krijuese.

Edmond Buharaja ishte një studiues i pasionuar në fushën e teorisë dhe analizës muzikore. Ai ishte themeluesi i kolanës "IUB (Instrumente Universitare Bazë) – Seksioni i Muzikologjisë", ku publikoheshin vetëm studime monografike apo përkthime të tij. Deri më tani janë botuar numrat 1–6 të kësaj kolane, ndërkohë që numrat 7–11 janë në fazë botimi.

Botimi i tij "Analiza Schenkeriane", i dedikuar interpretimit organik të strukturave muzikore, u vlerësua nga studiues të njohur ndërkombëtarë si Egidio Pozzi, William Drabkin dhe Susanna Pasticci. Buharaja botoi studime dhe artikuj në Itali, Shqipëri, Kosovë dhe Maqedoninë e Veriut, duke kontribuar në zhvillimin e studimeve muzikologjike.

Universiteti i Arteve në Tiranë, në njoftimin për ndarjen e tij nga jeta, e përshkroi Buharajën si "një studiues dhe kompozitor të përmasave botërore", duke theksuar se krijimtaria dhe puna e tij studimore do të mbeten trashëgimi dhe thesar për brezat e ardhshëm. Po ashtu, ai la pas një trashëgimi të pasur në të gjitha trevat shqiptare, përfshirë Universitetin e Arteve në Tiranë, Akademinë e Shkencave të Shqipërisë, Institutin Albanologjik të Prishtinës, dhe Universitetin e Pejës.

Edmond Buharaja do të mbahet mend si një kompozitor, studiues dhe pedagog me një kontribut të jashtëzakonshëm në fushën e muzikës dhe studimeve muzikologjike. Ai ishte njeri i ndershëm, i thjeshtë dhe i përkushtuar ndaj mësimdhënies dhe krijimtarisë. Ndërsa la pas një trashëgimi të pasur të veprave muzikore dhe studimeve, emri i tij do të vazhdojë të mbetet i nderuar dhe i kujtuar me respekt.