Fatkeqësia
Një fatkeqësi është një problem serioz që ndodh gjatë një periudhe kohore që shkakton humbje të përhapura njerëzore, materiale, ekonomike ose mjedisore, të cilat tejkalojnë aftësinë e komunitetit ose shoqërisë së prekur për të përballuar duke përdorur burimet e veta. Fatkeqësitë ndahen në mënyrë rutinore ose në "Fatkeqësi natyrore" të shkaktuara nga rreziqe natyrore ose "fatkeqësi të nxitura nga njerëzit" të shkaktuara nga rreziqe antropogjene. Megjithatë, në kohët moderne, ndarja midis fatkeqësive natyrore, të shkaktuara nga njeriu dhe fatkeqësive të përshpejtuara nga njeriu është e vështirë të vihet re.[1][2]
Shembuj të rreziqeve natyrore përfshijnë ortekët, përmbytjet, valët e ftohta dhe valët e të nxehtit, thatësirat, tërmetet, ciklonet, rrëshqitjet e dheut, vetëtimat, cunami, aktiviteti vullkanik, zjarret dhe reshjet e dimrit.[3] Shembuj të rreziqeve antropogjene përfshijnë kriminalitetin, çrregullimin civil, terrorizmin, luftën, rreziqet industriale, rreziqet inxhinierike, ndërprerjet e energjisë elektrike, zjarrin, rreziqet e shkaktuara nga transporti dhe rreziqet mjedisore.
Vendet në zhvillim vuajnë kostot më të mëdha kur godet një fatkeqësi -- më shumë se 95% e të gjitha vdekjeve të shkaktuara nga rreziqet ndodhin në vendet në zhvillim dhe humbjet për shkak të rreziqeve natyrore janë 20 herë më të mëdha (si përqindje e produktit të brendshëm bruto) në vendet në zhvillim sesa në vendet e industrializuara.
Shiko edhe
RedaktoReferime
Redakto- ^ "Why natural disasters aren't all that natural". openDemocracy. 2020-11-26. Arkivuar nga origjinali më 2020-11-29. Marrë më 2020-12-29.
{{cite web}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ Smith, Neil (2006-06-11). "There's No Such Thing as a Natural Disaster". Items. Arkivuar nga origjinali më 2021-01-22. Marrë më 2020-12-29.
{{cite web}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ "Natural Hazards | National Risk Index". hazards.fema.gov. Marrë më 2022-06-08.
{{cite web}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!)