NHIndustries NH90 është një helikopter ushtarak evropian me madhësi të mesme, me dy motorë, me shumë funksione. Ishte helikopteri i parë i prodhimit që përmbante kontrolle fluturimi tërësisht elektronik.[1]

Prototipi NH90 në 2004.
NH90 NFH holandeze vjen për një ulje në një anije në 2016.

NH90 u zhvillua në përgjigje të kërkesave të Organizatës së Traktatit të Atlantikut të Veriut (NATO) për një helikopter në fushën e betejës, i cili gjithashtu do të ishte i aftë të operohej në mjedise detare. Ai u zhvillua dhe prodhohet nga NHIndustries, një kompani bashkëpunuese në pronësi të Airbus Helicopters (formalisht Eurocopter) dhe Leonardo (ish AgustaWestland) dhe Fokker Aerostructures. Prototipi i parë kreu fluturimin e tij të parë në dhjetor 1995; tipi hyri për herë të parë në shërbim në vitin 2007. Që nga qershori 2022, NH90 regjistroi 327,053 orë fluturimi në forcat e armatosura të trembëdhjetë vendeve.[2] Është një helikopter ushtarak i avancuar, por me mirëmbajtje të lartë, i përdorur nga një duzinë vendesh në dy versione kryesore. Ai ka një version Detar që mund të ulet në anije dhe përdoret për shpëtim në det dhe luftë në nëndetëse, dhe një version të ushtrisë që është përdorur për transportin e ngarkesave, njerëzve, medivac dhe operacione speciale.

NH90 ka dy variante kryesore: Helikopterin Taktik të Transportit (TTH) për përdorim në ushtri dhe Helikopterin e NATO-s Frigate të detarizuar (NFH); çdo klient zakonisht ka ndryshime dhe personalizime të ndryshme të bëra në flotat e tyre NH90, të tilla si armë të ndryshme, sensorë dhe rregullime të kabinës, për të përmbushur kërkesat e tyre specifike. Përveç kësaj, ndërtimi lokal i kornizave ajrore u akomodua në shumë raste, duke u dhënë pjesëmarrësve në program një shans për të zhvilluar përvojë në ndërtim. Megjithatë, pavarësisht nga shumë veçori të avancuara, ka pasur një sërë ankesash në lidhje me përvojën e përgjithshme, duke përfshirë vonesat në dorëzim, mirëmbajtjen e lartë, problemet e softuerit dhe qëndrueshmërinë, duke çuar në daljen në pension të parakohshëm të disa flotës. Megjithatë, ajo ka shërbyer në numër dhe role në rritje në vitet 2010, duke marrë përsipër kërkimin dhe shpëtimin detar, ASW, transportin e trupave, operacionet speciale, rifurnizimin e ndryshëm dhe ndihmën ndaj fatkeqësive, dhe evakuimin mjekësor. Në disa raste, variantet NH90 mund të jenë mjaft të specializuara për një rol të caktuar.

Që nga futja në shërbim, NH90 ka vuajtur disa probleme teknike, të cilat kanë vonuar vendosjen aktive të tipit nga disa operatorë. Ai është një helikopter kyç i gjeneratës së ardhshme për shumë vende të NATO-s: disa kanë zgjedhur t'i përmbahen tipit ndërsa të tjerët kanë zgjedhur të ndërpresin operacionet. Në vitin 2022, Norvegjia e ndërpreu programin dhe kërkoi një rimbursim të plotë. Australia e tërhoqi llojin në vitin 2023, shumë përpara datës së planifikuar të daljes në pension të vitit 2037. Aktualisht, një duzinë vendesh të tjera vazhdojnë me NH90, ndërsa porositë dhe përmirësimet shtesë barazohen me përdorimin e vazhdueshëm dhe të përhapur të tipit. Përpjekjet janë në vazhdim për të rritur rolet, përmirësimet dhe për të rritur jetëgjatësinë e shërbimit dhe lehtësinë e mirëmbajtjes. Që nga viti 2023, NH90 është në shërbim me 12 kombe.[3][4][5]

Shiko edhe

Redakto

Referime

Redakto
  1. ^ Perry, Dominic. "Rotor club: Our top 10 most influential helicopters." Arkivuar 2014-11-24 tek Wayback Machine Flight International, Flight Global, 21 November 2014.
  2. ^ "NH Industries". Marrë më 19 qershor 2022. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  3. ^ Centeno, Gabriel (2023-10-02). "Australia retires 40 NH-90 helicopters early". Aeroflap (në anglisht).
  4. ^ Centeno, Gabriel (2022-11-05). "Sweden wants to replace its NH90 helicopters with the UH-60 Black Hawk". Aeroflap (në anglisht).
  5. ^ Perry, Dominic. "NHI chief dismisses NH90 safety fears in wake of Australian decision, as dialogue with Sweden continues". Flight Global (në anglisht). Marrë më 2023-10-16.