Institucionet bektashiane në botë
Pas pasusve të Haxhi Bektash Veliut, Ballëm Sulltani ka qënë një nga reformatorët më të mëdhenj të bektashizmit në botë. Ai bëri organizimin e gjyshatave e gjithë strukturat e tjera.
Ky artikull ose seksion duhet të përmirësohet sipas udhëzimeve të Wikipedia-s. Ju lutemi ndihmoni edhe ju në përmirësimin e këtij artikulli. |
Ky artikull nuk citon asnjë burim, prandaj mund të mos jetë i saktë. |
Bektashizmi ishte i organizuar në gjashtë qendra kryesore :
- Qendra e Haxhi Bektashit, përfshinte pjesën e Anatolisë Qendrore e Perdimore.
- Qendra e Abdall Musajt, përmblidhte pjesët e tjera të Anatolisë.
- Qendra e Sejjid Ali Sulltanit në Dimotekë, përmblidhte gjithë Ballkanin.
- Qendra e Abdul Muminit në Qerbela, përmblidhte një pjesë të madhe të Arabisë dhe Perësisë.
- Qendra e Virani Sulltanit në Irak, përmblidhte Lindjen e Mesme.
- Qendra e Shahkuli Sulltanit në Stamboll, përfshinte viset gjatë bregut të Detit të Zi.
Teqetë në mbarë botën
RedaktoTurqi (Anadoll)
Redakto- Qendra e madhe HaxhiBektash nëqytetin e Kershehir tëAnadollit në Turqi, themeluar në vitin 1282.
- Teqeja e Beybazarit në Sakavia.
- Tyrbja e Emire Jonuzit në Sakavia.
- Teqeja e Sidin Sulltanit, afër qytetit Çorum.
- Teqeja e Hysenj Gaziut në malin Hysen Dag afër Ankaras (në 1650, ka pasur 100 dervish)
- Teqeja e Muxhurit në Juzgat.
- Teqeja e Shamaspurit në Allaxha - Çorum.
- Teqeja e Akhievremit në Kershehir.
- Teqeja e Patuk Sulltanit afër Kershehirit.
- Teqeja e Kafi Babajt në Fenike.
- Teqeja e Jaman Ali Babajt në Gjylhisar.
- Teqeja e Nasredin Babajt afër Jens Shehip. (Zona Konia)
- Teqeja e Adalias.
- Teqeja e Baba Hajdarit në Elmali
- Teqeja e Abdall Musajt në fshatin Teqe. (afër Elmalit) Themeluar në vitin 1363.
- Teqeja e Kilerxhi Babajt në Elmali.
- Teqeja e Baba Hasanit në lagjen Qatib Ogllu, në Izmir.
- Teqeja e Baba Ali Harasanit në Tire.
- Teqeja e Baba Sulltanit në Tire.
- Teqeja e Sari Ismail Sulltanit (nxënësi i Haxhi Bektashit) në Daus.
- Teqeja e Teslim Sulltanit në Denizli.
- Teqeja e Dede Sulltanit në Denizli.
- Teqeja e Niazi Babajt në Karagaç.
- Teqeja e Jatagan Dedes në Jatagan në Sëjlenxhe
- Teqeja e Abdi Bej Sulltanit në Jatagan.
- Teqeja e Bakri Babajt në Menemen.
- Teqeja e Ali Babajt në Manisa.
- Teqeja e Niazi Babajt në Manisa.
- Teqeja e Xhafer Babajt në Tullum Bunar.
- Teqeja e Abdall Muratit në Bursa.
- Teqeja e Gjeikli Babajt në Bursa.
- Teqeja e Baba Ramazanit në Bursa.( themeluar në vitin 1321)
- Teqeja e Ak Bejik Sulltanit në Bursa.
- Teqeja e Sidi Gazi në fshatin Eski Shehrit në Bursa.
- Teqeja e Suxhaedin Babajt në afërsi të fshatit Eski Shehrit.
- Teqeja e Meleq Babajt në krahinën e Eskishehir..
- Teqeja e Urian Babajt në krahinën e Bursës .
- Teqeja e Resul Ali Sulltanit në Resh Karish.
- Teqeja e Kolu Axhik Haxhim Sulltanit në Rexhep.
- Teqeja e Sejjid Xhemal Sulltanit në Balukisir.
- Teqeja e Inxhir Babajt në fshatin Sarajxhik të Dardanelevet.
- Teqeja e Koxhi Babajt në Kalxhik. (Kastamunit)
- Teqeja e Muhamed Shah Dedes në fshatin Ajkar (ka pasur 100 dervish) në Kizilirmak.
- Teqeja e Pirit Babajt në Amasia. Anadoll.
- Teqeja e Andahar Teqesit. (themeluar nga Gani Baba në Divrixhi).
- Teqeja e Piri Dedes (Ka pasur 300 dervish dhe 67 fshatra që e adhuronin) në marsovan.
- Teqeja e Kojun Babajt në Osmanxhik.
- Teqeja e Belul Babajt në Barugunde.
- Teqeja e Mahmud Shah Babajt afër Eemiazinit.
- Teqeja e Shahkuli Sulltanit në Stamboll. Themeluar në vitin 1329. (Në Stamboll ka pasur 40 teqe)
- Teqeja e Munir Babajt në Karagaç. shek XVI. (Stamboll)
- Teqeja e Hasim Osman Efedis.
- Teqeja e Sejjid Mehmet Ali Babajt në Kariadan.
- Teqeja e Erkli Babajt në Stamboll.
- Teqeja e Nefi Babajt në Rumeli Hisar. shek XVI.
- Teqeja e Abdulla Babajt në Top Kapi. (ka pasur tri teqe)
- Teqeja e Emin Babajt në Edirnekapi. Stamboll.
- Teqeja e Akbabajt në Bejkoz. Stamboll.
- Teqeja e Tahir Babajt në Çamlica. themeluar në vitin 1794.
- Teqeja e Munir Babajt në Bademili.
- Teqeja e Karaxha Ahmet Sulltanit.
- Teqeja e Bandirmalit në Ysqydar.
- Teqeja e Jarmixha Babajt në Ysqydar.
- Teqeja e Aglamis Babajt. Stamboll.
- Teqeja e Durmish Dedes në Denizxhi. Rumeli Hisar.
- Teqeja e Akbash Babajt në Çanakala Rumeli
- Teqeja e Hidrilikut në Edirne, themeluar 1641. (kjo zonë ka pasur 16 teqe)
- Teqeja e Sefer Shahut në Edirne.
- Teqeja e Sulltan Kapli Dedes në Edirne.
- Teqeja e Jatagan Babajt në Edirne.
- 71
- 72
- 73
- 74
- 75
- 76
- 77
- 78
- 79
- Teqeja e Ballaban Babajt në Edirne.
- Teqeja e Mumxhu Hasan Babajt në Edirne.
- Teqeja e Kademili Baba Sulltanit në Edirne. (Kishte 80 dervish, mbanin 100 - 200 kuaj)
- Teqeja e Nefes Sulltanit në Enes - Ferexhik. (kishte 40 – 50 dervish)
- Teqeja e Eski Babajt në Kirklareli.
- Teqeja e Kara Babajt në Hayraboluda.
- Teqeja e Sersem Babajt në Tekirdagi.
- Teqeja e Huban Babajt në Tekirdagi.
- 88
- Teqeja e Abdal Babajt (Kilavuzlu) në Bulgaristan.
- Teqeja e Ariz Babajt.
- Teqeja e Mumeiz Babajt.
- Teqeja e Aslarit.
- Teqeja e Fulful Babajt në Geliboluda.
- Teqeja e Exhe Babajt.
- Teqeja e Iliaz Babajt në Geliboluda.
- Teqeja e Kara Babajt në Geliboulda
- Teqeja e Karatshlit në Geliboula.
- Teqeja e El Tutan Babajt në Geliboula.
- Teqeja e Çakmak Dedes në Geliboula.
- Teqeja e Pinarhisar (Binbir Oklu) në Kirklareli.
- Teqeja e Javash (Junus) Babajt në Enezin.
- Teqeja e Keshanit në Keshan.
- Teqeja e Domuz Deres afër Keshanit.
- Teqeja e Ershen Babajt në Keshan.
- Teqeja e Mahmut Babajt në Malkara.
- Teqeja e Evhad Babajt në Edirne.
- Teqeja e Muhittin Babajt Edirne.
- Teqeja e Haxhi Babajt në Edirne.
- Teqeja e Sejjidi Kavagit në Edirne.
- Teqeja e Hamza Babajt në Kara Ujuku, themeluar në vitin 1360. Anadoll.
- Teqeja e Veli Babajt në Isparta, Anadaoll.
- Teqeja e Shemsi Babajt në Izmir.
- Teqeja e Sulltan Shyxhedin Veliut në Andoll.
- Teqeja e Sejjid Xhemaledin Sulltanit në Sëjlenxheler, Anadol.
- Teqeja e Ali Babajt në Anadoll.
- Teqeja e Menteshe Babajt në Hema. Anadoll.
- Teqeja e Muxhur Sejjidit në Kara Ujuku. Anadoll.
- Teqeja e Hizir Samitit në Anadoll.
- Teqeja e Çerdekin Shejit në Anadoll.
- Teqeja e Sejjid Rexhepit në Anadoll.
- Teqeja e Sari Kadis në Karagadxh, Anadoll.
- Teqeja e Pir Ebi Sulltanit në Konia, Anadoll.
- Teqeja e Dost Hydait në Anadall.
- Teqeja e Postinpush Babajt në Anadoll.
- Teqeja e Ramazan Babajt në Bursa.
- Teqeja e Sejjid Battal Xhaferit Gazi në Kejseri. Anadoll.
- Teqeja e Barak Babajt në Tokat. Themeluar në vitin 1306. Anadoll.
- Teqeja e Sëmbëlli Babajt në Tokat. Anadoll.
- Teqeja e Açikabashit në Tokat. anadoll.
- Teqeja e Gajgaj Dedes në Tokat. Anadoll.
- Teqeja e Ali Babajt në Anadoll.
- Teqeja e Ali Oran Sulltanit në Denizli. Anadoll.
- Teqeja e Koç Davut Sulltanit në Alnya. Anadoll.
- Teqeja e Dëlëk Babajt në Anteptedir. Anadoll.
- Teqeja e Sejjid Nuredinit në Nevshehir. Anadoll.
- Teqeja e Jatuk Sultanit në Kirshehir. Anadoll.
- Teqeja e Hajdar Sulltanit në Ankara.
- Teqeja e Hasan Dedes në Keskin, Ankara. Andoll.
- Teqeja e Nasretinit në Sivas. Anadoll.
- Teqeja e Mamasunit në Nevshehir. Anadoll.
- Teqeja e Xhafer Babajt në Këtaj. Anadoll.
- Teqeja e Inçi Babajt në Çanakala. Anadoll.
- Teqeja e Koçi Babajt në Çankiri. Anadoll.
- Teqeja e Çobanliut në Shebinkarahisar. Anadoll.
- Teqeja e Ajbek Babajt në Amasya. Anadoll.
- Teqeja e Buzagi Babajt. Anadoll.
- Teqeja e Masumlarit në Sivas. Anadoll.
- Teqeja e Sejjidi Garib Musait në Kazim. Anadoll.
- Teqeja e Arapkirit në Alevilgin. Anadoll.
- Teqeja e Dede Sulltanit në Denizli. anadoll.
- Teqeja e Kazak Abdallit në Denizli. Anadoll.
- Teqeja e Sheh Muhlis Babajt në kraman. Anadoll.
- Teqeja e Ashik Pashait në Asil. Anadoll.
- Teqeja e Taptuk Emres në Xhengiz. Anadoll.
- Teqeja e Ballëm Sulltanit, Haxhi Bektash. Anadoll.
- Teqeja e Tebrizli e Shemsiut (Shemsi Tebrizi). Anadoll.
- Teqeja e Gazilerit në Ankara. Anadoll.
- Teqeja e Bëjek Abdulla Babajt Top Kapi. Stamboll.
Kaukaz - Rusi
Redakto- Teqeja e Pir Merizatit në Shamak afër Bakus (vinin nga treqind fshatra)
- Teqeja e Kudistanit në Arbkir. (vizituar në vitin 1860).
- Teqeja e Bahaedin Atlaspusit në Shamak afër Bakus.
Irak
Redakto- Teqeja e Mymi Dedes në Qerbela.
- Teqeja e Gulgul Babajt në një lagje të Bagdatit.
Egjipt
Redakto- Teqeja e Kajgusëz Sulltanit në Mokattam. (themeluar në vitin 1341 – 42)
- Teqeja në Kasr - el - Kajnit në Kajron e vjetër. (Shumë e hershme).
Bullgari
Redakto- Teqeja e Dimotekës themeluar nga Sejjid Ali Sulltani në vitin 1397.
- Teqeja e Hasan Demir Baba Pehlivanit në Razgrad. Themeluar nga Pelivan Babaj.
- Teqeja e Hysen Babajt në Duraç.
- Teqeja e Gjenç Babajt në Miralar.
- Teqeja e Kizanes në Esxhki - Xhuma.
- Teqeja e Kurt Babajt në Belveren.
- Teqeja e Mustafa Babajt në Haskovo.
- Teqeja e Ismail Babajt në Stumxha.
- Teqeja e Baba Kamberit në Rusxhuk.
- Teqeja e Ali Babajt në Gunejdogu.
- Teqeja e Otoman Babajt (themeluar 1379)
- Teqeja e Akyzili Sulltanit (themeluar në vitin1478)
- Teqeja e Demir Babajt (themeluar në vitin 1619)
- Teqeja e Abdulla Dedes në Zagra.
- Teqeja e Kademli Babajt në Zagra.
- Teqeja e Timur Babajt në Silistre.
- Teqeja e Hysen Babajt në Silistre.
- Teqeja e Musa Babajt në Silistre.
- Teqeja e Koça Doganit në Silistre.
- Teqeja e Hakir Ali Babajt në Rusxhuk.
- Teqeja e Horasan Ali Babajt në Rusxhuk.
- Teqeja e Ali Koxha Babajt në Rusxhuk.
- Teqeja e Sari Salltikut në Kalikra.
- Teqeja e Hysam Dedes në Sofie.
- Teqeja në krahinën e Turnaves, Selvi.
Greqi (harta e hershme para 1800)
Redakto- 1. Teqeja e Eski Babajt në Çirmendi.
- 2. Teqeja e Jaran Babajt në Çirmendi.
- 3. Teqeja e Mymin Babajt në Çirmendi.
- 4. Teqeja e Elmali Babajt në Çirmendi.
- 5. Teqeja e Myrsel Babajt Çirmendi.
- 6. Teqeja e Tashlik Babajt në Makri.
- 7. Teqeja e Sanxhaktar Babajt në Makri.
- 8. Teqeja e Ferxhikut në Ferexhik.
- 9. Teqeja e Kopekli Siraxha Babajt në Ferexhik.
- 10. Teqeja e Gazilerit në Ferexhik.
- 11. Teqeja e Ali Babajt në Ferexhik.
- 12. Teqeja e Rustem Babajt në Ferexhik.
- 13. Teqeja e Joruk Babajt në Kirikala.
- 14. Teqeja e Ahmet Babajt në Kirikala.
- 15. Teqeja e Sejjid Ali Sulltanit (Kizil Deli), themeluar 1310 - 1402)
- 16. Teqeja e Selanikut në Farsalla e Durballi Sulltanit.
- 17. Teqeja e Hizir Babajt në Makri.
- 18. Teqeja e Musa Babajt në Kirikalda.
- 19. Teqeja e Kesries në Balkanalar.
- 20. Teqeja e Aydin Babajt në Kesrie.
- 21. Teqeja e Odras në Lapsista.
- 22. Teqeja e Vodhorinës në Vodhorinë.
- 23. Teqeja e Sarigolit në Sarigol.
- 24. Teqeja e Bahçes në Sarigol.
- 25. Teqeja e Memi Babajt në Bixhak. Themeluar 1641 - 1642.
- 26. Teqeja e Xhumas në Tekenin.
- 27. Teqeja e Elasonianit në Elasoni.
- 28. Teqeja e Katerinës .
- 29. Teqeja e Renit në Thesali.
- 30. Teqeja e Ali Sulltanit në Thesali.
- 31. Teqeja e Balli Babajt në Tatar.
- 32. Teqeja e Shahin Babajt në Kupekli.
- 33. Teqeja e Hasan Babajt në Tempe.
- 34. Teqeja e Trikallës në Trikalla.
- 35. Teqeja e Ali Kulus në Axhia.
- 36. Teqeja e Demir Bejlit në Gumulxhine.
- 37. Teqeja e Kirklarit në Jenixhe.
- 38. Teqeja e Hizir Babajt në Makri.
- 39. Teqeja e Kytyklys në Jenixhe.
- 40. Teqeja e Hasip Babajt në Jenixhe.
- 41. Teqeja e Buhurit në Inebahti.
- 42. Teqeja e Kosturit e Kasëm Babajt Gjirit
- 43. Teqeja e Horasanliut në Gjirit. (themeluar në vitin 1665)
- 44. Teqeja e Margaralikëjit në Kandia.
- 45. Teqeja e Anjas në Gjirit.
- 46. Teqeja e Rrethimos në Gjirit.
- 47. Teqeja e Hasan Babajt në Rrethimo.
- 48. Teqeja e Ibrahim Babajt në Gjirit.
- 49. Teqeja e Hasta Babajt nw Gjirit.
Rumania
Redakto- 1. Teqeja e Sari Salltikut në Akshehirli. themeluar në vtin 1296.
- 2. Teqeja e Babadagit në Inçide.
- 3. Teqeja e Sari Salltikut në Kalikra.
- 4. Teqeja e Akjazili Babajt (Hafiz Halil Baba) afër Bllaxhik.
Maqedonia
Redakto- 1. Teqeja e Hashim Babajt në Manastir.
- 2. Teqeja e Hidër Baba Ekesit në Kërçovë.
- 3. Teqeja e Kanatlarit në themeluar në vitin 1700.
- 4. Teqeja e Mustafa Babajt në Shkup.
- 5. Teqeja e Sulejman Babajt në Shkup.
- 6. Teqeja e Harabati Babajt në Tetovë (Kalkandelen)
- 7. Teqeja e Sari Salltikut në Ohër.
- 8. Teqeja e Karaxha Ahmetit në Shkup.
- 9. Teqeja e Ismail Babajt në Usturumxha.
- 10. Teqeja e Hamza Babajt në Shtip.
- 11. Teqeja e Konjit
- 12 Teqeja e Haxhi Babajt në Qyprili.
- 13. Teqeja e Kirxhaovës ?
- 14. Teqeja e Ali Babajt në Debre ?
Kosovë
Redakto- 1. Teqeja e Sheh Hafiz Babajt në Gjakovë.
- 2. Teqeja e Haxhi Adem Babajt në Prizren.
- 3. Teqeja e Shemsedin Babajt në Gjakovë.
Bosnjë – Hercegovinë
Redakto- 1. Teqeja e Sarjbosnjës.
- 2. Teqeja e Mostarit - Bologi.
- 3. Teqeja e Izvornikut.
- 4. Teqeja e Gradishkasit në Bosnjë Hercegovinë.
- 5. Teqeja e Tuzlasit në ?
Hungaria
Redakto- 1. Teqeja e Gjyl Babajt në Budapest. Themeluar në vitin 1541.
Jemen
RedaktoTeqeja e Taifit (sipas Baba Ali Turabiut)
SHBA
Redakto- 1. Teqeja e Detroitit në Miçigan. Themeluar në vitin 1954 nga Baba Rexhebi.
Shënim : Nga bisedat e ndryshme sot thuhet se ka teqe bektashiane :
- 1. Pakistan.
- 2. Qipro greke.
- 3. Kinë në afërsi të Tibetit.
- 4. Siberinë e largët në Rusi.
Literatura
Redakto- 1. F.W.Hasluck : Shpërndarja gjeografike e bektashinjve. 1915 - 1916.
- 2. Evlia Çelebiu : Sejahtnamen vol. II, III, V,VIII, IX.
- 3. Ali Turabiu : Historia e bektashizmit, Tiranë, 1929.
- 4. Baba Rexhebi : Misticizma islame dhe bektashizma, 1970.
- 5. Nathelie Clayer : L’Albanie, payes des derviches. Paris,1990. f. 39 – 120, 171 – 432.
- 6. Baki oz : Bektasilik Nedir ? faqe 277 - 384. (turqisht) Istanbul - 1997.
- 7. Baba Ali Turabiu : Historia e bektashizmit. Tiranë 1929.