Instituti i Studimeve dhe i Projektimeve të Veprave Industriale
Instituti i Studimeve dhe i Projektimeve të Veprave Industriale (ISPVI)
Instituti i Studimeve dhe i Projektimeve të Veprave Industriale (ISPVI)[1] ishte një institucion studimor dhe projektues në Shqipëri, që vepronte nën varësinë e Ministrisë së Ndërtimit. Instituti u krijua në qershor të vitit 1979 mbi bazën e sektorëve të projektimit të veprave industriale të Institutit të Studimeve dhe Projektimeve të Urbanistikës dhe Arkitekturës. ISPVI kishte një rol të rëndësishëm në projektimin dhe ndërtimin e veprave industriale të vendit.
ISPVI përbëhej nga disa sektorë të specializuar që mbulonin fusha të ndryshme të industrisë, përfshirë:
Sektori i industrisë mekanike: Merrej me studimin dhe projektimin e pajisjeve dhe impianteve mekanike për industritë përkatëse.
Sektori i metalurgjisë: Përqendrohej në projektimin e uzinave metalurgjike dhe impianteve të përpunimit të metaleve.
Sektori i industrisë kimike: Përfshinte projektimin e fabrikave dhe impianteve për industrinë kimike, përfshirë ato për prodhimin e kimikateve industriale dhe plehrave kimike.
Sektori i industrisë së materialeve të ndërtimit: Merrej me projektimin e impianteve për prodhimin e materialeve të ndërtimit si çimento, tulla, dhe produkte të tjera të lidhura.
Sektorët e instalimeve: Projektimin dhe studimin e sistemeve të ujësjellësve, kanalizimeve, ndriçimit, ngrohjes dhe ventilimit.
Sektorët e tipizimit dhe kontrollit tekniko-ekonomik: Zhvillonin projekte tip për elemente të ndryshme arkitektonike dhe konstruktive, si dhe ofronin standardizim dhe kontroll të kostove dhe efiçencës ekonomike të projekteve.
Në vitin 1983, sektorët e studimit dhe projektimit të veprave për pasurimin e mineraleve të dobishme, për industrinë e lehtë dhe atë ushqimore, u bashkuan me Institutin e Studimeve dhe Projektimeve të Teknologjisë së Mineraleve dhe Institutin e Studimeve të Industrisë së Lehtë dhe Ushqimore.
ISPVI luajti një rol kyç në zhvillimin industrial të Shqipërisë gjatë viteve e socializmit, duke ofruar zgjidhje teknike dhe shkencore për ndërtimin dhe montimin e veprave industriale. Instituti hartonte projekte tip për elemente të veçanta arkitektonike dhe konstruktive dhe publikonte këto projekte në formë albumesh standard. Ai nxirrte gjithashtu tregues tekniko-ekonomikë të veprave industriale dhe i botonte në formë broshurash periodike.
Ndër veprat më të rëndësishme të studiuara dhe projektuara nga ISPVI janë:
Uzina e shkrirjes së bakrit në Gjegjan (Kukës)
Kombinati i drurit në Laç
Fabrikat e qelqit në Tiranë dhe Korçë
Uzina e gozhdë-bulonave në Kavajë
Komplekset e rritjes së shpendëve në Tiranë dhe Elbasan
Kompleksi i rritjes së gjedhit në Maliq
Fabrikat e pasurimit të mineraleve në Rehovë, Reps, Kalimash, Bulqizë, Kukës
Uzina e sodës kaustike në Vlorë
Uzina e superfosfatit në Laç
Uzina e re kimike në Durrës
Uzina e mekanikës bujqësore në Korçë
Uzina e vajrave lubrifikante në Ballsh
Uzina e nikelit dhe kobaltit në Kombinatin Metalurgjik "Çeliku i Partisë" në Elbasan
Komplekset e blegtorisë intensive dhe fabrikat e tullave në Lushnjë, Përmet, Lezhë, Pogradec, etj.
ISPVI zgjidhte problemet teknike dhe shkencore që dilnin gjatë ndërtimit dhe montimit të veprave industriale dhe bashkëpunonte me shumë institucione shkencore dhe teknike të vendit, si dhe me ndërmarrjet e ndërtimit. Kontributi i ISPVI ishte thelbësor në modernizimin dhe zhvillimin e infrastrukturës industriale të Shqipërisë gjatë periudhës së socializmit.
Instituti i Studimeve dhe i Projektimeve të Veprave Industriale ishte një prej institucioneve kyçe në planifikimin dhe realizimin e projekteve industriale në Shqipëri gjatë viteve të komunizmit. Veprimtaria e tij përfshiu studimin, projektimin, dhe zbatimin e një game të gjerë projektesh që kontribuan në industrializimin dhe zhvillimin ekonomik të vendit.