Këngët popullore të Farkës
Kënga është një krijim poetik folklorik që është kënduar kryesisht në ceremonitë festive tradicionale si dhe në jetën e përditshme familjare. Në fshatin e Farkës janë kënduar shumë këngët e vjetra të Shqipërisë së mesme. Gjinitë e këngëve të kënduara kanë pasur karakter historik, trimërisë, të dashurisë etj.
Këngët popullore kanë qarkulluar gojë më gojë, të tilla këngë janë : ke cezmja e kishës, shoqënia, ke selvia e namazjas, Gani Beut, Esat Pashës, Osman Balit, Myslym Pezës etj. të cilat këndohen edhe sot nga më te moshuarit në raste gëzimesh.
Sot këndohen këngët e muzikantit Muharrem Gurra të viteve 1938-1945 të cilat konsiderohen gjithashtu si këngë të trevës së Tiranës. Krijimet e tij janë hallkat e fundit të gjerdanit të artë të muzikës popullore burimore të Shqipërisë së mesme.
1
Qenke veshur me të bardha
Oqenke veshur me të bardha,
Hajde ja ke lala-e
O mu me ty m´ka zënë sevdaja,
Hajde ke lala-e.
Refreni
Hajde ja ke lala-e,
t´dal lala përpara-e
o qenke veshur me të kuqe
hajde ja ke lala-e,
o buza gocës o si burbuqe,
hajde ja ke lala-e,
o qenke veshur me jeshile,
hajde ja ke lala-e,
o zani gocës o si bilbile,
hajde ja ke lala-e
Fërfëlloj fëllanza
Fërfëlloj fëllanza n´ujë,
fëllanzo – fëllanzo,
dil prej ujit ,mos dalsh kurrë,
Fërfëllo- fëllanzo,
tyte unë ty nuk të ngas,
sall për flokësh o të përkas,
të të shëf a je e bardhë,
a je e amël o porsi dardhë.
Fëllanzo...
.....................................................................................
Për një mot e gjysëm viti
Për një mot e gjysëm viti
O ne u deshëm moj goc e vogël , kush se diti
o ne u deshtëm e kush se diti,
vec un´ e ti, edhe shpirti,
qysh atë ditë q´t´vuna unazën- ke gishti.
Gocat e katunit
Po fluturojnë dallëndyshet,
rreth burimit lumit –o,
atje ku lajn duar e faqet,
gocat e katunit – o.
Qan lulja për lulen
Qan lulja për lulen,obobo
Lulen c´e këpusin obobo,
c´e këpusin gocat, obobo,
që lahen si rosat, obobo,
qan lulja për lulen, obob,
lulen c´e këpusin obobo,
c´e këpusin cunat obobo
cunat gush pullumat obobo.
Shoqet e tua moshatare
Shoqet e tua moshatare ,
kan hasret prej bukurisë,
jan dy goca në penxhere,
po pëllcasin prej zilisë.
Merr gjergjefin
Merr gjergjefin goc e dil ke ara,
o m´ka morrë molli shpirto ja ke lala.
Nis cigaren cun-o ke mani,
E po t´morr molli shpirt-o ja ke xhani.
Në fshatin Farkë përgaitjet për dasëm fillonin 5 ditë përpara, që më vonë u reduktua edhe në 3 ditë. Dasma zakonisht është ditën e dielë,por kishte raste që dasma bëhej ditën e enjte, kjo ndodhte kur dhëndri e kishte martesë të dytë. Ditën e premte fillonin këngët e vallet dhe shënohej fillimi konkret i dasmës. Këndoheshn këngë kushtuar nuses dhëndrit, vjerrit e vjerrës, që këndoheshin nga grat dhe të afërmit e familjes të cilat rreshtoheshin në form kori dhe i prisnin dasmorët me këngët:
1
Sa shyqyr qenka këtu, shyqyr –o
Shyqyr bonte babai vet shyqyr –o
Po merr nusen për hyzmet
Për hyzmet e selamet shyqyr –o
2
Merr kronin e krif zylyfet o moj nuse,
un po e marr e s´un po i kref të shkretat ,
o moj none.
3
Vinte vallja rrotullë, rrotull-o ,
Kush po vjen mas valles-o ,
vjen dhanri-o mas valles-o.
4
Ra hana n´funt katunit ,
shkoj e ra n´flet pllumit ,
o pllum o flet shkru,
ku je nis me na shku,
ke doktorri se kam një punë
m´ka ndodh nusja pak sëmun,
pyes doktorin c´ar t´i boj sheqer t´omël ta omëltoj.
5
Ja dhanërr bajrak mavi,
ja nusen që deshe ti,
vallahi s´e desha vetë
ma dha baba me t´vërtetë.
Ja dhanërr bajrak mavi,
ja nusen që deshte ti ,
vallahi s´e deshta vetë,
ma dha nana me t´vërtetë.
Ja dhanërr shtylla shtëpisë,
hiq rrobet e beqarnisë,
vish rrobat e dhanrrisë
beqarnin ta qaj me lot,
nusja e re u dashka fort
.
6 Lëshoj dheu mjegull –o
Kush po vjen mas mjegulläs –o
Vinte nusja oo
Vinte tuj bo lum e lum .
Lum e mum ku po shkoj unë
Gjej babën si di unë,
lum e lum ku po shkoj unë,
gjej vjerrën si di unë.
7
Hyni nusja n´rrugën tonë,
lëshoj diell e lëshoj honë,
hyni nusja në oborr,
shtati nuses si vaporr,
hyni nusja në hajat,
shtati nuses si bajrak,
hyni nusja në shtëpi ,
shtati nuses si selvi,
të gjitha të mira ina,
shtatin e nuses nuk e kina.
8
Ngrehu herët në mjes për mjes ,
do baba ujë abdes,
t´i bojsh kafen mjes për mjes ,
t´ia bojsh me buz tuj qesh ,
se idhnohet e s´ta merr,
të bi dorës e ta derdh.
Edhe ceremonia e synetllikut shoqeroheshin me këngë, si psh;
Tufa, tufa zerdeli,
Cunat tona synetli,
Baba vet e boni gati,
me dyshek, jorgon të ri ,
amanet more berber,
laje briskun prife me serm,
e t´mi ohesh mukajet,
se aq gja ka nona e vet.
Referime
Redakto- libri : ´´HISTORIKU I FSHATIT FARKE´´ shkruar nga Xhemal Balla dhe Selman Plaku e botuar nga shtëpia botuese Pegi me 2011.