Kantoni Valais

**Wallis**


Kryeqyteti	Sion
Hapsira	5224 km² (Rangu 3ti)
Pika më e lartë	Dufourspitze 4634 m
Popullata (2003)	278,200 (Pozita 9ti) 53 /km²
Bashkuar	1815
Shkurtesa	VS
Gjuga zyrtare	frëngjisht, gjermanishte valisiane
Ekzekutivi	Conseil d'Etat, Staatsrat (5)
Legjislativa	Grand Conseil, Grosser Rat (130)
Bashkitë	160 bashki
Rrethe	13 rrethe, Bezirke
Amëza zyrtare	www.VS.ch

Wallis, (gjermanisht: Wallis, lexo: Valis) është një nga 26 kantonet e Zvicrësqë shtrihet në jug-perëndim të Zvicrës në Alpet Pennine rreth luginës të lumit Rhone nga burimi gjer tek lumi Geneva. Kantoni është një nga pjesët më të thata të Zvicrës në qendrën e luginës Rhone (lexo: Ron).

Pamje nga Lötschental

Pjesë nga rruga Haute që lidhë Alpet Pennine mes Chamonix dhe Wallis.

Monte Rosa Massif

Allalinhorn në muajin gusht

Pamje nga Anzere

GjeografiaRedakto

Kantoni Wallis shtrihet në jug të Zvicrës kështu që në jug të vetë kantoni kufizohet me Italinë, në jug-perëndim me Francën, në veri me Kanton Vaud dhe Kanton Bern dhe në lindje me Kanton Uri dhe Kanton Ticino.

LuginatRedakto

Në veri të lumit Rohne
- Fieschertal
- Lötschental
- Dalatal (Leukerbad)
Në jug të lumit Rhone:

HistoriaRedakto

Romakët e emëruan hapësirën Vallis Poenina ("Upper Rhône Valley"). Që nga viti 888 tokat ishin pjesë e mbretërisë Jurane Burgundy.

Mbreti Rudolph III nga Burgundy ia dha tokën Bishopit të Sionit në vitin 999, duke e bërë atë kont në Valais.

EkonomiaRedakto

Turizmi është industria kryesore e kantonit. Matterhorn afër Zermatt-it është një nga atraksionet më të larta turistike në malet e Zvicrës.

TransportiRedakto

Një aeroport i vogël gjendet në Sion, por rrugët kryesore transportuese janë rrugët dhe hekurudha.

DemografiaRedakto

Banorët e kantonit Wallis janë më shumë folës të gjuhës frënge dhe arpiane. Në Upper Valais banorët flasin gjermanishte valisiane. Frëngjisht folësit përbëjnë pak më shumë se 1/3 e popullsisë.

Qytetet më të mëdha të kantonit janë kryeqyteti Sitten, Sierre and Brig.

Ndarja administrativeRedakto

RrethetRedakto

Rrethet në Kanton Wallis
Brig	Conthey	Entremont	Goms	Hérens	Leuk	Martigny
Monthey	Raron	Saint-Maurice	Sierre	Sion	Visp

BashkitëRedakto

Më poshtë janë paraqitur bashkitë e Kanton Wallis të ndarë sipas rretheve.

Bashkitë në Kanton Wallis
Rrethi	Bashkitë
Brig	Birgisch, Brig-Glis, Eggerberg, Mund, Naters, Ried-Brig, Simplon, Termen, Zwischbergen
Conthey	Ardon, Chamoson, Conthey, Nendaz, Vétroz
Entremont	Bagnes, Bourg-Saint-Pierre, Liddes, Orsières, Sembrancher, Vollèges
Goms	Bellwald, Binn, Blitzingen, Ernen, Fiesch, Fieschertal, Grafschaft, Lax, Münster-Geschinen, Niederwald, Obergesteln, Oberwald, Reckingen-Gluringen, Ulrichen
Hérens	Ayent, Evolène, Hérémence, Les Agettes, Mase, Nax, Saint-Martin, Vernamiège, Vex
Leuk	Agarn, Albinen, Bratsch, Ergisch, Erschmatt, Gampel, Guttet-Feschel, Inden, Leuk, Leukerbad, Oberems, Salgesch, Turtmann, Unterems, Varen
Martigny	Bovernier, Charrat, Fully, Isérables, Leytron, Martigny, Martigny-Combe, Riddes, Saillon, Saxon, Trient
Monthey	Champéry, Collombey-Muraz, Monthey, Port-Valais, Saint-Gingolph, Troistorrents, Val D'Illiez, Vionnaz, Vouvry
Raron	Ausserberg, Betten, Bister, Bitsch, Blatten, Bürchen, Eischoll, Ferden, Filet, Grengiols, Hohtenn, Kippel, Martisberg, Mörel, Niedergesteln, Raron, Riederalp, Steg, Unterbäch, Wiler
Saint-Maurice	Collonges, Dorénaz, Evionnaz, Finhaut, Massongex, Mex, Salvan, Saint-Maurice, Vernayaz, Vérossaz
Sierre	Ayer, Chalais, Chandolin, Chermignon, Chippis, Grimentz, Grône, Icogne, Lens, Miège, Mollens, Montana-Vermala, Randogne, Sierre, Saint-Jean, Saint-Léonard, Saint-Luc, Venthône, Veyras, Vissoie
Sion	Arbaz, Grimisuat, Salins, Savièse, Sion, Veysonnaz
Visp	Baltschieder, Eisten, Embd, Grächen, Lalden, Randa, Saas Almagell, Saas-Balen, Saas-Fee, Saas-Grund, Sankt-Niklaus, Stalden, Staldenried, Täsch, Törbel, Visp, Visperterminen, Zeneggen, Zermatt