Lufta meksikane kundër drogës
Lufta meksikane kundër drogës apo lufta kundër narkotikëve është një konflikt i armatosur asimetrik në vazhdim midis qeverisë meksikane dhe sindikatave të ndryshme të trafikut të drogës. Kur ushtria meksikane ndërhyri në vitin 2006, objektivi kryesor i qeverisë ishte të reduktonte dhunën e lidhur me drogën. Qeveria meksikane ka pohuar se fokusi i saj kryesor është çmontimi i karteleve dhe parandalimi i trafikut të drogës. Konflikti është përshkruar si teatri meksikan i luftës globale kundër drogës, i udhëhequr nga qeveria federale e Shteteve të Bashkuara.[1]
Dhuna u përshkallëzua pas arrestimit të Miguel Ángel Félix Gallardo në 1989. Ai ishte udhëheqësi dhe bashkëthemeluesi i kartelit të parë të madh meksikan të drogës; Karteli i Guadalajara, një aleancë e karteleve ekzistuese aktuale (që përfshinte Kartelin Sinaloa, Kartelin Juarez, Kartelin e Tijuana dhe Kartelin Sonora me Aldair Mariano si lider).[2][3][4] Pas arrestimit të tij, aleanca u prish dhe anëtarët e rangut të lartë krijuan kartelet e tyre, duke luftuar për kontrollin e territorit dhe rrugëve të trafikut.[2]
Megjithëse organizatat meksikane të trafikut të drogës kanë ekzistuar për disa dekada, ndikimi i tyre u rrit pas rënies së karteleve kolumbiane Cali dhe Medellín në vitet 1990. Deri në vitin 2007, kartelet meksikane të drogës kontrollonin 90% të kokainës që hynte në Shtetet e Bashkuara. Arrestimet e liderëve kryesorë të karteleve, veçanërisht në kartelet Tijuana dhe i Gjirit, kanë çuar në rritjen e dhunës së drogës ndërsa kartelet luftojnë për kontrollin e rrugëve të trafikut për në Shtetet e Bashkuara.[1]
Zbatimi i ligjit federal është riorganizuar të paktën pesë herë që nga viti 1982 në përpjekje të ndryshme për të kontrolluar korrupsionin dhe për të reduktuar dhunën e kartelit. Gjatë së njëjtës periudhë, ka pasur të paktën katër forca speciale elitare të krijuara si ushtarë të rinj, pa korrupsion, të cilët mund të luftonin me sistemin endemik të ryshfetit të Meksikës. Analistët vlerësojnë se fitimet me shumicë nga shitja e paligjshme e drogës variojnë nga 13.6 deri në 49.4 miliardë dollarë në vit. Kongresi i SHBA miratoi legjislacionin në fund të qershorit 2008 për t'i dhënë Meksikës 1.6 miliardë dollarë për Iniciativën Mérida[5] si dhe këshilla teknike për të forcuar sistemet kombëtare të drejtësisë.[6] Deri në fund të administratës së Presidentit Felipe Calderón (1 dhjetor 2006 - 30 nëntor 2012), numri zyrtar i të vdekurve të luftës meksikane të drogës ishte të paktën 60,000. Vlerësimet vendosin numrin e të vdekurve mbi 120,000 të vrarë deri në vitin 2013, pa përfshirë 27,000 të zhdukur. Që nga marrja e detyrës në vitin 2018, Presidenti Andrés Manuel López Obrador deklaroi se lufta kishte mbaruar. Komenti i tij u kritikua, pasi shkalla e vrasjeve mbetet e lartë.[7][8][9]
Shiko edhe
RedaktoReferime
Redakto- ^ a b Dilanian, Ken (17 mars 2023). "Drug war cooperation between the U.S. and Mexico is at its lowest point in decades. What went wrong?". NBC News. National Broadcasting Company. Marrë më 19 qershor 2023.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ a b "24 people charged in money laundering scheme involving Mexico's Sinaloa cartel, prosecutors say". AP News (në anglisht). 2024-06-18. Marrë më 2024-07-02.
- ^ Fisher, Steve. "Mexican cartels boast of increased lethal firepower, including some weapons from the U.S." USA TODAY (në anglishte amerikane). Marrë më 2024-07-02.
- ^ News, A. B. C. "Authorities find 19 bodies piled in a dump truck in a cartel-dominated area of southern Mexico". ABC News (në anglisht). Marrë më 2024-07-02.
{{cite web}}:|last=ka emër të përgjithshëm (Ndihmë!) - ^ ocampomi (2021-09-08). "The Merida Initiative". U.S. Embassy & Consulates in Mexico (në anglishte amerikane). Marrë më 2024-07-02.
- ^ Lee, Juhohn (2021-06-17). "America has spent over a trillion dollars fighting the war on drugs. 50 years later, drug use in the U.S. is climbing again". CNBC (në anglisht). Marrë më 2024-07-02.
- ^ "Chinese shadow bankers helped Mexican cartel launder drug money, US says". Al Jazeera (në anglisht). Marrë më 2024-07-02.
- ^ "The new money laundering network fuelling the fentanyl crisis". www.ft.com. Marrë më 2024-07-02.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Olson, Jared (2024-07-24). "How AMLO Has Fueled Mexico's Drug War". Foreign Policy (në anglishte amerikane). Marrë më 2024-07-02.