Moneret

mbretëri ku përfshihen bakteret dhe arkeobakteret

Moneret jane nje nga 5 mbreterite: -moneret -kerpudhat -shtazore -bimore -protista Ne mbreterine monera perfshihen te gjitha gjallesat pa berthame te cilat e kane ADN te shperndare ne citoplazem.Ketu perfshihen shume lloj algash dhe bakteresh.Shume prej tyre jane te pajisura me kamzhike dhe levizin.Disa prej ketyr gjallesave e marrin te gatshem ushqimin duke parazituar.Bakteret ndahen ne nje qelize te vetme (koke) te grupuara(diplokoke)ne forme zinxhiri (streptokoke)ose ne forme grumbulli (stafilokoke).Bakteret jetojne kudo madje edhe mbi lekuren e trupit tonene goje ,stomak,zorre.Bakteret shumohen nepermjet ndarjes qelizore .Ato shumohen me oksigjen ose pa oksigjen ku ky proces quhet fermentim.Shumica e bakterve parazitojne edhe quhen baktere parazite.Ndersa disa te tjera qe e sigurojne ushqimin me ane te shberbejes se trupave te vdekuar.Keto lloj bakteresh quhen baktere saprofite Mendohet se nga mbreteria Monera kan evouluar edhe organizmat me bertham te diferencuar pra Prokuariot.