Ngjitësi
Ngjitës[1] është çdo substancë jo metalike e aplikuar në një ose të dyja sipërfaqet e dy artikujve të veçantë që i lidh ato së bashku dhe i reziston ndarjes së tyre.[2]
Përdorimi i ngjitësve ofron disa avantazhe ndaj teknikave të tjera të lidhjes si qepja, fiksimet mekanike dhe saldimi. Këto përfshijnë aftësinë për të lidhur materiale të ndryshme së bashku, shpërndarjen më efikase të stresit nëpër një nyje,
kosto-efektivitetin e një procesi lehtësisht të mekanizuar dhe fleksibilitet më të madh në dizajn. Disavantazhet e përdorimit të ngjitësit përfshijnë uljen e qëndrueshmërisë në temperatura të larta, dobësinë relative në lidhjen e objekteve të mëdha me një sipërfaqe të vogël lidhëse dhe vështirësi më të madhe në ndarjen e objekteve gjatë testimit.[3] Ngjitësit zakonisht organizohen me metodën e ngjitjes, e ndjekur nga reaktive ose jo reaktive, një term që i referohet nëse ngjitësi reagon kimikisht në mënyrë që të ngurtësohet. Përndryshe, ato mund të organizohen ose sipas fazës së tyre fillestare fizike ose nëse stoku i tyre i papërpunuar është me origjinë natyrore ose sintetike.
Ngjitësit mund të gjenden në mënyrë natyrale ose të prodhuara në mënyrë sintetike. Përdorimi më i hershëm njerëzor i substancave të ngjashme me ngjitës ishte afërsisht 200,000 vjet më parë, kur Neandertalët prodhonin katran nga distilimi i thatë i lëvores së thuprës për t'u përdorur në lidhjen e veglave prej guri me dorezat prej druri.[4] Referencat e para për ngjitësit në literaturë u shfaqën rreth 2000 para Krishtit. Grekët dhe romakët dhanë kontribut të madh në zhvillimin e ngjitësve. Në Evropë, ngjitësi nuk u përdor gjerësisht deri në periudhën 1500-1700 pas Krishtit. Që atëherë e deri në vitet 1900, rritja në përdorimin dhe zbulimin e ngjitësve ishte relativisht graduale. Vetëm që nga shekulli i 20-të, zhvillimi i ngjitësve sintetikë është përshpejtuar me shpejtësi dhe inovacioni në këtë fushë vazhdon deri më sot.
Shiko edhe
RedaktoReferime
Redakto- ^ "Fjalorthi". fjalorthi.com (në anglisht). Marrë më 2024-12-18.
- ^ Kinloch, A.J. (1987). Adhesion and Adhesives : Science and Technology (bot. Reprinted.). London: Chapman and Hall. fq. 1. ISBN 0-412-27440-X.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Kinloch 1987, f. 2.
- ^ Kozowyk, P. R. B.; Soressi, M.; Pomstra, D.; Langejans, G. H. J. (2017-08-31). "Experimental methods for the Palaeolithic dry distillation of birch bark: implications for the origin and development of Neandertal adhesive technology". Scientific Reports (në anglisht). 7 (1): 8033. Bibcode:2017NatSR...7.8033K. doi:10.1038/s41598-017-08106-7. ISSN 2045-2322. PMC 5579016. PMID 28860591.