Northrop Grumman B-2 Spirit
Northrop (më vonë Northrop Grumman) B-2 Spirit, i njohur gjithashtu si Bombarduesi i Fshehur, është një bombardues i rëndë strategjik amerikan, që përmban teknologji stealth me vëzhgim të ulët të krijuar për të depërtuar në mbrojtje të dendura kundërajrore. Një krah fluturues nënsonik me një ekuipazh prej dy personash, avioni u projektua nga Northrop, më vonë Northrop Grumman, dhe u prodhua nga viti 1987 deri në vitin 2000. Bombarduesi mund të hedhë armë konvencionale dhe termonukleare, të tilla si deri në tetëdhjetë 230 kg të klasit Mk 82 JDAM GPS -bomba të drejtuara, ose gjashtëmbëdhjetë bomba bërthamore B83 1.100 kg. B-2 është i vetmi aeroplan i njohur që mund të mbajë armë të mëdha ajrore në tokë në një konfigurim stealth.
.jpg)
Zhvillimi filloi nën projektin e teknologjisë së avancuar Bomber (ATB) gjatë administratës Carter, e cila anuloi bombarduesin B-1A me aftësi 2 Mach pjesërisht sepse ATB tregoi një premtim të tillë. Por vështirësitë e zhvillimit vonuan përparimin dhe rritën kostot. Në fund të fundit, programi prodhoi 21 B-2 me një kosto mesatare prej 2.13 miliardë dollarë (në 1997 dollarë), duke përfshirë zhvillimin, inxhinierinë, testimin, prodhimin dhe prokurimin. Vetëm ndërtimi i çdo avioni kushtoi mesatarisht 737 milionë dollarë amerikanë, ndërsa kostot totale të prokurimit (përfshirë prodhimin, pjesët e këmbimit, pajisjet, rikonstruksionin dhe mbështetjen e softuerit) ishin mesatarisht 929 milion dollarë për avion.
Kostot e konsiderueshme kapitale dhe operative të projektit e bënë atë të diskutueshëm në Kongresin e SHBA-së edhe përpara përfundimit të Luftës së Ftohtë në mënyrë dramatike reduktuan nevojën për një avion të fshehtë të projektuar për të goditur thellë në territorin sovjetik. Rrjedhimisht, në fund të viteve 1980 dhe 1990 ligjvënësit e zvogëluan blerjen e planifikuar të 132 bombarduesve në vetëm 21.
Që nga viti 2022, njëzet B-2 janë në shërbim me Forcën Ajrore të Shteteve të Bashkuara. (Njëri u shkatërrua në një përplasje të vitit 2008.) Forcat Ajrore planifikojnë t'i operojnë ato deri në vitin 2032, kur Northrop Grumman B-21 Raider do t'i zëvendësojë ato.
B-2 mund të kryejë misione sulmi deri në 15.000 m; ka një rreze pa karburant prej më shumë se 6,000 milje detare (11.000 km) dhe mund të fluturojë më shumë se 10,000 milje detare (19.000 km) me një furnizim me karburant në ajër. Ai hyri në shërbim në 1997 si avioni i dytë i projektuar me teknologji të avancuar stealth, pas aeroplanit sulmues Lockheed F-117 Nighthawk. I projektuar kryesisht si një bombardues bërthamor, B-2 u përdor për herë të parë në luftime për hedhjen e municioneve konvencionale, jo-bërthamore në Luftën e Kosovës në vitin 1999. Më vonë u përdor në Irak, Afganistan dhe Libi.