Përdoruesi:LorikH/Shpejtesia e Zerit

Shpejtësia e zërit

Çfarë është zëri?

Tingujt krijohen kur diçka dridhet, duke shkaktuar edhe dridhjen e ajrit përreth. Tingulli që dëgjojmë mbartet nga ajri që dridhet në formën e një valë zanore.Frekuenca e valës varet nga frekuenca e burimit,sa më e madhe të jetë frekuenca e burimit aq më e madhe është frekuenca e valës.

Shpejtësia e zërit

Në ajër , zëri udhëton me një shpejtësi rreth 343 metra për sekondë (në 20°C). Kjo është shpejtesi jashtëzakonisht e ngadaltë në krahasim me shpejtësinë e dritës , e cila është rreth 186.400 milje në sekond, e cila krijon disa fenomene shumë interesante . Kemi shumë raste kur shohim diçka para se të dëgjojmë . Një shembull i njohur ndodh gjatë një stuhie. Rrufeja dhe zhurma ndodhin në të njëjtën kohë. Megjithatë,dritën shofim para kohë pas një kohe e degjojmë zhurmën e krijuar. Zëri nuk mund të udhëtojnë nëpër një hapësirë të zbrazët, apo vakum, sepse nuk ka asnje burim për të transmetuar valët. Zëri udhëton përmes lëngjeve dhe trupave të ngurtë më shpejt se nëpërmjet ajrit. Në tregimet e indianëve të kuq lexojmë se Indiani shpesh do të dëgjojnë me veshin e tij në tokë për tingujt e ndjekësit e tij. Shumica e nëndetëseve janë të pajisura me pajisje për të gjetur thellësinë e detit . Kjo paisje quhet Fathometer dhe punon me ane të tingujtve jehonë, të cilat, pas reflektimit nga shtrati i detit,dërgohen në një instrument që quhet Hidrofon. Duke ditur shpejtësinë e zërit në ujë që është rreth 5000 metra për sekondë, thellësia e oqeanit mund të llogaritet. Oshilatori është bërë për të punuar nga lidhjet elektrike nga Hidrofoni dhe japin lexim të drejtpërdrejtë në një instrument të quajtur Fathometer. Pozita e Hidrofonit është e rregulluar në mënyrë që ajo të pranojë vetëm tingujt reflektuar nga shtrati i oqeanit. Zëri reflektohet ashtu si drita, dhe i bindet ligjeve të ngjashme si drita. Zëri krijohet kur një trup lëkundet në ndonjë mjedis me frekuencë prej 16 Hz deri në 20 kHz aq sa është brezi i valëve të zërit që i dëgjon veshi i njeriut.Varshmëria e shpejtësise së zërit në ajër nga temperatura shprehhet me formulën ku është temperatura e ajrit *Shpejtësia e zërit shkallën Celzius. Shpejtësia e zërit në ajër,në kushte standarte është 310 m/s.Shpejtësia e zërit në trupa të ngurtë dhe të lëngët varet nga vetitë e mjedisit.Zëri nuk mund të përhapet nëpër vakum që shihet në shembullin e zilës elektrike të vendosur në një ballon qelqi nga i cili është nxjerrur ajri.