Prodhimi (ekonomi)

Prodhimi është një proces i ndërthurjes së inputeve të ndryshme të materialeve dhe inputeve jomateriale (planeve) me qëllim që të bëhet diçka për konsum (prodhim). Është akti i krijimit të një prodhimi, një të mirë ose shërbimi i cili ka vlerë dhe merr pjesë në dobi të individëve. Fusha e ekonomisë që përqendrohet në prodhim quhet teori e prodhimit, e cila në shumë aspekte është e ngjashme me teorinë e konsumit (ose konsumatorit) në ekonomi.

Mirëqenia ekonomike krijohet në një proces prodhimi, do të thotë të gjitha aktivitetet ekonomike që synojnë drejtpërdrejt ose indirekt të plotësojnë dëshirat dhe nevojat njerëzore. Shkalla në të cilën plotësohen nevojat shpesh pranohet si masë e mirëqenies ekonomike. Në prodhim ka dy tipare që shpjegojnë rritjen e mirëqenies ekonomike. Ato po përmirësojnë raportin cilësor të çmimeve të mallrave dhe shërbimeve dhe rritin të ardhurat nga prodhimi në rritje dhe më efikas i tregut ose prodhimi i përgjithshëm që ndihmojnë në rritjen e PBB-së. Format më të rëndësishme të prodhimit janë:

• prodhimi i tregut
• prodhimi publik
• prodhimi shtëpiak

Për të kuptuar origjinën e mirëqenies ekonomike, duhet të kuptojmë këto tre procese prodhimi. Të gjithë prodhojnë mallra që kanë vlerë dhe kontribuojnë në mirëqenien e individëve.

Kënaqësia e nevojave buron nga përdorimi i mallrave që prodhohen. Kënaqësia e nevojës rritet kur përmirësohet raporti cilësi-çmim i mallrave dhe arrihet më shumë kënaqësi me më pak kosto. Përmirësimi i raportit cilësi-çmim të mallrave është për një prodhues një mënyrë thelbësore për të përmirësuar konkurrencën e produkteve, por kjo lloj fitimesh e shpërndarë tek klientët nuk mund të matet me të dhënat e prodhimit. Përmirësimi i konkurrencës së produkteve do të thotë shpesh për prodhuesin çmime më të ulëta të produktit dhe për rrjedhojë humbje në të ardhura të cilat kompensohen me rritjen e vëllimit të shitjeve.

Mirëqenia ekonomike gjithashtu rritet për shkak të rritjes së të ardhurave që fitohen nga prodhimi në rritje dhe më i efektshëm i tregut. Prodhimi i tregut është forma e vetme e prodhimit që krijon dhe shpërndan të ardhura për palët e interesuara. Prodhimi publik dhe prodhimi shtëpiak financohen nga të ardhurat e krijuara në prodhimin e tregut. Kështu, prodhimi i tregut ka një rol të dyfishtë në krijimin e mirëqenies, d.m.th. rolin e prodhimit të mallrave dhe shërbimeve dhe rolin e krijimit të të ardhurave. Për shkak të këtij roli të dyfishtë, prodhimi i tregut është "motor primus" i mirëqenies ekonomike dhe për këtë arsye këtu në shqyrtim.