Psoriaza

Psoriaza është një sëmundje kronike e lëkurës. Në Suedi rreth 250 000 persona kanë sëmundjen e proriazës. Simptomat është të paraqiturit e njollave të kuqe, të mbuluara me lëkurë të bardhë të lëvoruar. Kjo ndodh pasi qelizat e lëkurës shumëzohen më shpesh se zakonisht. Këto njolla mund të paraqiten në lëkurë, por më shpesh në bërryla dhe gjunjë, trup dhe rrënjë të flokëve. Psoriaza mund të duket si puçërra të vogla dhe lëkurë shumë të skuqur, si nën sqetull, ije dhe organet gjenitale. Por, edhe duartë, këmbët si the thonjtë mund të sulmhen nga psoriaza. Shkencëtarët mendojnë se psoriaza është një sëmundje autoimune, ku sistemi i imunitetit shkakton inflamacion të lëkurës, dhe shpeshëherë edhe të gjymtyrve. Sëmundja e gjymtyrve quhet psoriazisartrit. Çrregullim është një gjendje kronike e përsëritur që varion në ashpërsi nga arna të vogla të lokalizuara në mbulim të plotë trupit. Thonjtë e duarve dhe këmbëve janë shpesh të prekura: kjo mund të shihet si një gjetje të izoluar. Psoriaza gjithashtu mund të shkaktojë inflamacion të nyjave, që njihet si proriazë artrite. Dhjetë (10) deri në të pesëmbëdhjetë (15) përqind (%) e njerëzve me psoriazë kanë proriazë artrite.

Shkaku i proriazës ende nuk dihet plotësisht, por besohet të ketë një komponent gjenetik. Faktorët të cilët mund të përkeqësojnë proriazën përfshijnë stresin, tërheqjen e sistemike kortikosteroide, konsumit të tepruar të alkoolit dhe duhanit. [3] Ka shumë trajtime në dispozicion, por për shkak të natyrës kronike, psoriaza është një sfidë për të trajtuar.

Çfarë e shkakton psoriazën?

Shkaku pse njeriu sëmuret nga psoriasis nuk është i qartë. Vetitë trashëguese (gjenetike) duket se luajnë një rol të rëndësishëm në rrethanat e zhvillimit të kësaj sëmundjeje. Krahas vetive trashëguese, si dhe rrjedhën, ndonjëherë lujanë rol edhe faktorë të tjerë, si për shembull disa infektime si dhe stresi.

Kush sëmuret nga psoriaza?

Psoriaza mund të paraqitet kurdoherë gjatë jetës së njeriut. Më shpesh paraqitet tek të rinjtë. Gjysma e personave sëmuren nga psoriaza përpara moshës 25 vjeç. Edhe fëmijët mund të sëmuren nga psoriaza, por këto janë raste të rralla. Nga psoriaza sëmuren njësoj, si meshkujt, po ashtu edhe femrat.

Psoriaza nuk është sëmundje infektuese. Bëhen hulumtime intensive shkencore si në Suedi ashtu edhe në shtete të tjera për të gjetur gjenezën e sëmundjes, për të gjetur mënyra të sigurta dhe efektive të mjekimit, për ta zhdukur simptomën.

Si mjekohet psoriaza?

Ende nuk ka një kurë eliminuese të psoriazës. Mjekimi i sëmundjes për sot ka si qëllim që në mënyrën sa më të thjeshtë t´ia lehtësojë jetën e përditshme të sëmurit. Sëmundja mjekohet me yndyrëra të ndryshme, për zbutjen e lëkurës, si dhe me ndriçim ultraviolet. Ka mjekim edhe me ilaçe. Mjekimi i sëmundjes bëhet gjithmonë sipas rekomandimit të mjekut. Preferohet një specialist i lëkurës (dermatolog).

Historia

Psoriasis ndoshta një nga sëmundjet më të gjatë të njerëzve të njohur dhe njëkohësisht një nga më keqkuptuar. Disa studiues besojnë se psoriasis të ketë qenë përfshirë ndër kushtet e lëkurës quhet tzaraat në Bibël. [4] Në shumë psoriasis kohëve të fundit është përshkruar shpesh si një shumëllojshmëri të lebre. Grekët përdorur termi lepra (λεπρα) pėr kushtet e lëkurës me luspa. Ata përdoren psora termin për të përshkruar kushtet itchy skin. Ai u bë i njohur si lepra Willan në fund të shekullit të 18 kur dermatologjistit anglez Willan dhe Thomas Robert Bateman e diferencuan atë nga sëmundjet e lëkurës të tjera. Gërbula, thanë ata, dallohet nga formë e rregullt, rrethore e patches, ndërsa psoriasis është gjithmonë e parregullt. Willan identifikoi dy kategori: graecorum leprosa dhe leprosa psora. [5]

Ndërsa kjo mund të ketë qenë vizualisht, dhe më vonë semantike, konfuze me lebër, nuk ishte deri në 1841 se gjendja i është dhënë fund psoriasis emrin nga Hebra dermatolog vjenez Ferdinand von. Emri rrjedh nga fjala greke psora që do të thotë të kruhet.

Ishte gjatë shekullit të 20 që ishte tej psoriasis diferencuar në lloje të veçanta. [redakto] Llojet Një krah mbuluar me pllakë psoriasis

Simptomet e psoriasis mund të manifestuar në forma të ndryshme. Variantet përfshijnë pllakën, pustular, guttate dhe flexural psoriasis. Ky seksion përshkruan çdo lloji (me kodin e ICD-10 [5]). [7]

Psoriasis Pllaka (psoriasis vulgaris) (L40.0) është forma më e zakonshme e psoriasis. Ajo ndikon në 80-90% e njerëzve me psoriasis. Psoriasis Pllaka ngritur zakonisht duket si zona e lëkurës i përflakur i mbuluar me lëkurë të bardhë me luspa argjendtë. Këto zona janë quajtur pllaka.

Psoriasis Flexural (psoriasis inversi) (L40.83-4) duket si arna qetë përflakur të lëkurës. Kjo ndodh në folds lëkurë, sidomos rreth organet gjenitale (në mes të kofshës dhe ijë), nën sqjetulla, nën stomakun mbipeshë (pannus), dhe nën gjoksa (inframammary dele). Ajo është acaruar nga fërkime dhe djerse, dhe është e ndjeshme ndaj infeksioneve fungale.

Psoriasis Guttate (L40.4) karakterizohet me njolla të shumta raundin e vogël (diagnoza diferenciale-rosea pityriasis-formë ovale plagë). Këto njolla të shumta e psoriasis duken mbi sipërfaqe të mëdha të trupit, të tilla si trunk, gjymtyrët, dhe kokës. Psoriasis Guttate është i lidhur me infeksion streptococcal fyt.

Psoriasis Pustular (L40.1-3, L40.82) duket e ngriti në formë të gungave të cilat janë të mbushura me qelb jo-infektive (pustules). Lëkurës nën dhe përreth pustules është e kuqe dhe e tenderit. Psoriasis Pustular mund të lokalizuara, zakonisht në duart dhe këmbët (pustulosis palmoplantar), ose përgjithësuar me arna e përhapur që ndodh rastësisht në çdo pjesë të trupit. Psoriasis e thua

Psoriasis Nail (L40.86) prodhon një shumëllojshmëri të ndryshimeve në pamjen e gishtit dhe thonjtë shputë. Këto ndryshime përfshijnë discolouring në pjatë gozhdë, vendosjes së thonjve, duke shkuar nëpër linjat e thonjve, trashje e lëkurës nën gozhdë, dhe loosening (onycholysis) dhe u shkatëruar e gozhdë.

Artrit Psoriatic (L40.5) përfshin inflamacion të përbashkët dhe indeve lidhës. Artrit Psoriatic mund të ndikojë në ndonjë të përbashkët, por është më e zakonshme në nyjet e gishtave dhe të këmbëve. Kjo mund të rezultojë në një mish-formë ënjtje të gishtat dhe këpucë me majë të njohur si dactylitis. Artrit Psoriatic mund të ndikojë hips, gjunjë dhe shpinë (spondylitis). Rreth 10-15% e njerëzve që kanë psoriasis gjithashtu kanë artrit psoriatic.

Psoriasis Erythrodermic (L40.85) përfshin inflamacion i përhapur dhe shtresim të lëkurës mbi sipërfaqe më të madhe të trupit. Ajo mund të shoqërohet me kruajtje të rënda, ënjtje dhe dhimbje. Kjo është shpesh rezultat i një rëndim të psoriasis pllakën e paqëndrueshme, veçanërisht pas tërheqjes së menjëhershme të trajtimit sistemik. Kjo formë e psoriasis mund të jetë fatale, si inflamacion ekstreme dhe shtresim pengojnë aftësinë e trupit për të rregulluar temperaturën e lëkurës dhe për të kryer funksionet barrierë.

Klasifikimi Klinike

Psoriasis është një sëmundje kronike relapsing e lëkurës që mund të klasifikohen në lloje nonpustular dhe pustular si vijon

• Psoriasis Nonpustular
• Psoriasis vulgaris (psoriasis kronike stacionare, Pllaka-si psoriasis)
• Psoriatic erythroderma (psoriasis Erythrodermic)
• Psoriasis Pustular

• psoriasis e përgjithshme pustular (psoriasis Pustular e von Zumbusch)

• Pustulosis palmaris et plantaris (pustulosis vazhdueshme palmoplantar, psoriasis Pustular e llojit berber, psoriasis Pustular e gjymtyrė)

• psoriasis o si unazë pustular
• o Acrodermatitis continua
• o impetigo herpetiformis

Lloje të tjera të psoriasis përfshijnë

• Drogës indukuar psoriasis
• Psoriasis inversi
• Psoriasis pecetë
• Seborrheic-si psoriasis

Shiko edhe

• Sëmundja
• Lëkura