Rezistenca specifike

Rezistenca specifike

Rezistenca elektrike e një përçuesi është kundërshtimi që i bëhet lëvizjes së elektroneve të lira që krijojnë rrymën elektrike në atë përçues.

Secili material në natyrë, ka rezistencë të caktuar, që quhet rezistenca specifike.

Një pjesë materiali me rezistencë, e kyçur në burim të rrymës, ku l është gjatësia e materialit, ndërsa A (Area) është sipërfaqja e materialit.

Varësisht nga vlera e rezistencës specifike, materialet i ndajmë në:

• Materiale përçuese - që karakterizohen me rezistencë të vogël
• Materiale gjysmëpërçuese
• Materiale dielektrike - që karakterizohen me rezistencë të lartë

Rezistenca specifike elektrike, kryesisht varet nga:

• materiali nga i cili është ndërtuar
• forma dhe përmasat e tij
• temperatura

Meqë rezistenca varet nga kaq shumë faktorë, vështirë mund të gjendet një shprehje e përgjithshme me të cilën mund të llogaritet rezistenca elektrike. Megjithatë për përçues në formë të telave, pra për ata që gjatësia e tyre është shumë më e madhe se sa përmasat e prerjes tërthore të tyre, dhe kur ata janë homogjenë, në mënyrë eksperimentale është konstatuar se rezistenca e përçuesit të këtillë është proporcionale me gjatësinë l, në përpjesëtim të zhdrejtë me sipërfaqen e prerjes tërthore S, dhe varet nga materiali.

Matematikisht ky pohim shprehet në trajtën:

$R=\rho {\frac {\ell }{S}},$

ku ρ, si koeficient i përpjesëtimit, është një madhësi fizike e cila e karakterizon materialin. Kjo madhësi quhet rezistencë specifike e materialit dhe llogaritet nga shprehja më lart.

Nga kjo shprehje kuptojmë se sa më shumë të rritet gjatësia e telit, edhe rezistenca e tij do të jetë më e madhe.

Përçueshmëria specifike

Vlera reciproke e rezistencës elektrike, është përçueshmëri elektrike. Kjo madhësi tregon se sa është i aftë një material të përçojë rrymë elektrike, pra sa ka lëvizje të elektroneve të lira. Në këtë rast, shprehja merr trajtën:

$G={\frac {1}{R}},$

Prej nga:

$G=\sigma {\frac {S}{\ell }}.$

Matja e rezistencës specifike

Ohmmetri

Instrumenti i nevojshëm për matjen e rezistencës elektrike quhet ohmmetër. Ohmmetrat e thjeshtë nuk mund të matin rezistenca të ulëta në mënyrë të saktë, ndërkaq rezistenca specifike e një materiali mund të përcaktohet vetëm eksperimentalisht.

Në tabelën mëposhtë janë paraqitur vlerat e rezistencës të disa materialeve

Materiali	Rezistenca (Ω)
1 metër tel bakri me diametër 1mm	0.02
Poçi elektrik	200-1000
Trupi i njeriut	1000 to 100,000

Shiko gjithashtu

1.Madhësitë periodike

2.Tensioni alternativ në skajet e rezistorit

3.Gjeneratori trefazor

4.Ligjet e Kirhofit

5.Qarqet me ndërlidhje induktive

6.Rezonanca në qarqet elektrike

7.Gjeneratori elektrik