Roberta Bondar
Roberta Bondar OC OOnt FRCPC FRSC (lindur më 4 dhjetor të vitit 1945) është astronautja e parë femër e Kanadasë dhe neurologia e parë në hapësirë. Pas më shumë se një dekade si kreu i mjekësisë hapësinore të NASA-s, Bondar u bë një konsulente dhe kryetare në komunitetet e biznesit, shkencës dhe mjekësisë.
Roberta Bondar | |
---|---|
Lindi | [1] Sault Ste. Marie, Ontario | dhjetor 4, 1945 (72 vjeç)
Profesioni | Neurologe, shkencëtare, mësuese, autore, fotofrafe, astronaute |
Bondar ka marrë nderime të shumta duke përfshirë Urdhrin e Kanadasë, Urdhrin e Ontarios, Medaljen Hapësinore të NASA-s, mbi 22 gradë nderi dhe induksion në sallën e famshme mjekësore të Kanadasë.[2]
Jeta e hershme dhe edukimi
RedaktoBondar ka lindur në Sault Ste. Marie, Ontario, më 4 dhjetor të vitit 1945.[3] Babai i saj është me origjinë ukrainase dhe nëna e saj është e prejardhjes angleze. Si fëmijë, Bondari pëlqeu shkencën. Asaj i pëlqenin panairet vjetore të shkencave në klasat e saj dhe babai i saj ndërtoi një laborator në bodrum ku shpesh kryente eksperimente.
Bondar u diplomua nga Sir James Dunn High School në Sault Ste. Marie, dhe ka një Bachelor të Shkencave në zoologji dhe bujqësi nga Universiteti i Guelph (viti 1968), Master i Shkencave në patologji eksperimentale nga Universiteti i Western Ontario (viti 1971), Doktor i Filozofisë në neuroscience nga Universiteti i Torontos viti 1974) dhe Doktor i Mjekësisë nga Universiteti McMaster (viti 1977).
Karriera
RedaktoNë vitin 1981, Bondar u bë anëtare e Kolegjit Mbretëror të Mjekëve dhe Kirurgëve të Kanadasë në neurologji. Bondari gjithashtu ka certifikim në zhytjen e qiellit dhe parashutë. Një fotograf i njohur i peizazhit, Bondar studioi fotografinë profesionale të natyrës në Institutin Brooks të Fotografisë, Santa Barbara, California.
Bondar ishte një nga gjashtë astronautët kanadezë origjinale të përzgjedhur në vitin 1983.[4] Ajo filloi stërvitjen e astronautëve në vitin 1984 dhe në vitin 1992 u emërua Specialiste e Payload për Misionin e parë Ndërkombëtar të Laboratorit të Mikrogravitetit (IML-1). Bondar fluturoi në NASA Space Shuttle Discovery gjatë Misionit STS-42, 22-30 në Janar të vitit 1992, gjatë të cilit ajo kryente eksperimente në Spacelab.
Pas karrierës së saj si astronaute, Bondar drejtoi një ekip ndërkombëtar të studiuesve në NASA për më shumë se një dekadë, duke shqyrtuar të dhënat e marra nga astronautët në misionet hapësinore për të kuptuar më mirë mekanizmat nën aftësinë e trupit për t'u shëruar nga ekspozimi ndaj hapësirës.[5]
Ajo gjithashtu ndoqi interesat e saj në fotografi, me theks në mjediset natyrore. Ajo është autorja e katër librave të eseve të fotografive që përshkruajnë fotografinë e saj të Tokës, përfshirë Vizionin e Pasionuar (viti 2000), i cili mbulonte parqet kombëtare të Kanadasë.[6]
Bondar ka qenë gjithashtu një konsulente dhe drejtuese e organizatave të ndryshme, duke u mbështetur në ekspertizën e saj si astronaute, mjeke, hulumtuese shkencore, fotografe, autore, përkthyese mjedisore dhe udhëheqëse e ekipit. E respektuar për ekspertizën dhe komentet e saj, Bondar ka qenë e ftuara e rrjeteve televizive dhe radiove në të gjithë SHBA-në dhe Kanadanë. Ajo është paraqitur në filmin IMAX Destiny in Space, dhe gjithashtu ka bashkërenduar mbulimin e Discovery Channel për nisjen e anijes hapësinore.
Bondari shërbeu për dy mandate si Kancelare e Universitetit Trent, nga viti 2003 deri në vitin 2009.[7]
Në vitin 2009, Bondar regjistroi Fondacionin Roberta Bondar si një bamirësi jo fitimprurëse.[8] Qendrat themeltare për ndërgjegjësimin mjedisor.
Nderime, çmime dhe tribute
RedaktoMë 28 Qershor të vitit 2011, u njoftua se Bondar do të merrte një yll në Walk of Fame të Kanadasë dhe do të futej më 1 Tetor në Teatrin Elgin në Toronto. Ajo ishte astronautja e parë për të marrë nderin.[9]
Në qytetin e saj të Sault Ste. Marie, pavioni Roberta Bondar Park mban emrin e saj, ashtu si marina pranë parkut dhe ndërtesës së qeverisë Ontario në 70 Foster Drive. Bondar gjithashtu është nderuar me një shënues mbi Sault Ste. Marie Walk of Fame.
Në vitin 1996 u hap shkolla Publike Roberta Bondar në Ajax, Ontario dhe u hap Shkolla Publike Roberta Bondar në Ottawa. Në vitin 2005, një tjetër shkollë publike e quajtur Shkolla Publike Roberta Bondar u hap në Brampton, Ontario. Ka edhe shkollën fillore "Dr Roberta Bondar" në Abbotsford, Kolumbia Britanike, dhe Shkolla Publike Roberta Bondar në Maple (Vaughan), Ontario.
Në vitin 2009, Universiteti Concordia e dekorori Bondar me medaljen prestigjioze Loyola.[10]
Në vitin 2017 Royal Canadian Mint do të lëshonte një edicion të kufizuar për 25 vjetorin e monedhës 25$ me titull "Një pamje e Kanadasë nga Hapësira". Zbulimi i këtij nderi u bë në qytetin e saj të Sault Ste. Marie në kolegjin Sault më 1 nëntor të vitit 2016.
Referime
Redakto- ^ "Biography of Roberta Lynn Bondar". www.asc-csa.gc.ca.
{{cite web}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ "Biography". Sault Ste. Marie Public Library. Arkivuar nga origjinali më 28 shtator 2011. Marrë më 2011-04-17.
{{cite web}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ "Biography of Roberta Bondar". Canadian Space Agency. Retrieved 2016-09-20.
- ^ "Who is Dr. Roberta Bondar?". ThoughtCo.
{{cite web}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ R. Hughson and R. Bondar Autonomic nervous system function in space, in Handbook of Clinical Neurology (O. Appenzeller, ed.), Vol. 74 (30): 273‐305, 1999.
- ^ Bondar, Roberta (2000), Passionate Vision, Canada: Douglas & McIntyre, fq. 176, ISBN 978-1-55365-379-0
{{citation}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ Trent University (31 janar 2003). "Dr. Roberta Bondar appointed Chancellor of Trent University". Press release. http://www.trentu.ca/news/pressreleases/030121rbondar.html. Retrieved 2011-04-17.
- ^ http://www.therobertabondarfoundation.org/about-the-foundation/
- ^ "Press Release: Canada's Walk of Fame Announces the 2011 Inductees". Canada's Walk of Fame. 28 qershor 2011. Arkivuar nga origjinali më 10 korrik 2011. Marrë më 7 dhjetor 2017.
{{cite web}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ "Roberta Bondar". Concordia University. Arkivuar nga origjinali më 7 shtator 2020. Marrë më 17 gusht 2017.
{{cite web}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!)
Linqe të jashtme
Redakto- CSA biography
- Dr. Bondar's home page
- Video: Dr. Roberta Bondar on patriotism following the Olympics & her favourite technology (from NAIT's techlife magazine)
- [1]