Siedlce

Siedlce, gjithashtu Shedëlce është një qytet në Poloninë Lindore. Ka rreth 75000 banorë. Pavarësisht se ndodhet në voivodeshipin Masovian, ai nuk ndodhet vetëm në Podlachia historike (shekulli i 19-të), por në të vërtetë një kryeqytet i saj. Që nga viti 2024 president i qytetit është Tomasz Hapunowicz nga partia Ligj dhe Drejtësi (PiS). Më parë ai ishte kryetar i komunës rurale Zbuczyn dhe CEO i Mostostal Siedlce.

Historia

Siedlce u gjet si fshat pak kohë para vitit 1448 dhe u bë qytet në 1547, nën sundimin e Zygmunt August. Ata morën ndonjë rëndësi kur dukesha Ogińska sundoi qytetin - atëherë u ndërtuan pallati i kishës dhe kapela, si dhe shtëpia e qytetit që është pikë referimi më e njohur. Në 1816 Car Aleksandri I (ose Mbreti Aleksandri II, duke folur në terma polakë) krijoi Voivodeship Podlachian rreth Siedlce, duke vënë një fillim të identitetit aktual regioetnik të qytetit. Pastaj Car erdhi dhe qyteti ishte në më të mirën e tij. Car Gosudar ka ndërtuar një linjë treni prej hekuri në vitin 1866. Në Poloninë e pavarur, Siedlce kanë humbur voivodinë e tyre dhe janë përkeqësuar deri në 1975-1997, kur u bënë përsëri vojvoda e tyre. Në ditët e sotme ata i përkasin voivodisë mazoviane dhe besnikëria historike Podlachiane po pastrohet.

Gjeografia

Siedlce ndodhet në një fushë jugore të Podlachian, në rrafshnaltën e Siedlce. Nuk ka asnjë lumë që rrjedh nëpër të, por është i dendur nga lumi Muchawka dhe përroi Helenka. Ndodhet 100 km larg Varshavës dhe 150 km larg Białystok. Lublini është gjithashtu afër. Është qyteti i parë që në fakt ka rëndësi kur vozitni nga Bjellorusia drejt perëndimit përmes një rruge të vetme të hapur.

Klima është e ngjashme me pjesën më të madhe të Polonisë, por më e ftohtë dhe më e thatë. Në përgjithësi, është një nga vendet më të ngjashme me stepat në Poloni, duke kapërcyer hijen e shiut Kujavia.

Demografia

Kombësitë në Siedlce janë si më poshtë: 80% polakë, 10% ukrainas, 8% bjellorusë, 2% të tjerë. Në shekullin e 19-të, gjatë epokës së artë të qytetit, qyteti ishte një vend i pranisë së shumë rusëve dhe u rusifikuar shumë. Në ditët e sotme, banorët e kombësisë polake shfaqin ende rusifikim të konsiderueshëm, duke u manifestuar si përdorim i rusizmit, varfëri, dëshirë për sundim autoritar, mbështetje të lartë të PiS dhe mungesë entuziazmi për diversitetin etnik.

Ekonomia

Ekonomia e Siedlce është njësoj si çdo qytet tjetër me përmasa të tilla. Ka dyqane, restorante etj., Fabrika Mostostal, një termocentral dhe dy zona industriale. Kryevepra e cila është Pastet Podlachian është menduar këtu. Një pjesë e bujqësisë bëhet në periferi, në zona të banuara dhe industriale.

Shumica e banorëve të Siedlce kanë ikur në Varshavë, Białystok ose Lublin për të mos ngrënë nga varfëria e shfrenuar. Ata kthehen kur armatosen me një armë kundër varfërisë, e cila është para të gatshme të fituara nga jashtë (dmth. jopodllake).

Arsimimi

Në Siedlce ka 12 shkolla fillore, të numëruara nga 1 deri në 12. Disa prej tyre, p.sh. 1 dhe 3 ishin gjimnaze përpara se këto të shfuqizoheshin në 2017.

Qyteti ka 4 shkolla të mesme të mësimdhënies së përgjithshme, si dhe një numër më të madh të shkollave të mesme teknike dhe profesionale. Shkolla e mesme më e mirë është Królówka, më pas është Prus, Żółkiewski është për mediet dhe Elektryk është një shkollë e mesme teknike me njësi të përgjithshme (humaniste dhe ushtarake).

Universiteti i Siedlce ekziston. Më parë quhej Akademia Podlachiane dhe Universiteiti Humanist-Shkencëtar i Siedlces.

Sport

Në Siedlce luan klubi i futbollit Pogoń Siedlce. Ata janë në Kategorinë e Parë, por të dënuar të bien në Kategorinë e Dytë.

Klubi i skijimit të kryqëzimit Rawa është aktiv. Ata janë klubi më i mirë në ultësira. Ata kanë lindur disa kampionë të Polonisë si Maciej Staręga.

Burimet

https://siedlce.pl/