Silva Kaputikyan
Silva Kaputikyan[a] (armenisht: 
Սիլվա Կապուտիկյան); 20 janar 1919 – 25 gusht 2006) ishte një poete dhe aktiviste politike armene. Një nga shkrimtarët më të njohur armen të shekullit të njëzetë,[3] ajo njihet si „poetja kryesore e Armenisë“ dhe „zonja e madhe e poezisë armene të shekullit të njëzetë“.[4] Edhe pse një anëtare e Partisë Komuniste, ajo ishte një avokate e dalluar e kauzave kombëtare armene.[5][6]
Silva Kaputikyan | |
|---|---|
 | |
| Gjinitë letrare | Lyric poetry[1] |
| Çmime | USSR State Prize Mesrop Mashtots Medal |
| Vite aktiv | 1933–2006 |
Koleksioni i saj i parë i poezive u botua në mesin e viteve 1940. Deri në vitet 1950 ajo kishte vendosur veten si një figurë e rëndësishme letrare në Armeninë Sovjetike. Përveç Armenisë ajo gjithashtu shkroi në rusisht dhe shumë nga veprat e saj u përkthyen në gjuhë të tjera. Në periudhën e mëvonshme sovjetike ajo shpesh trajtoi çështje politike dhe të tjera.
Biografia
RedaktoPrapavija dhe jeta e hershme
RedaktoLindur si Sirvard Kaputikyan më 20 janar 1919 nga që ishin nga qyteti historikisht armen të Van (historikisht Armenia Perëndimore, sot Turqi), ajo u rrit në Jerevan, kryeqytetin e Armenisë. Babai i saj, Barunak, ishte një anëtar i partisë nacionaliste Dashnaktsutyun dhe vdiq nga kolera tre muaj para lindjes së saj. Ajo u rrit nga nëna dhe gjyshja e saj.[7] Ajo studioi në Fakultetin Armen të Filologjisë[8] në Universitetin Shtetëror të Jerevanit nga viti 1936 dhe u diplomua në vitin 1941,[7] dhe më pas studioi në Institutin Gorky të Letërsisë Botërore të Akademisë Sovjetike të Shkencave nga viti 1949 deri në vitin 1950.[9][10] Ajo u bashkua me Partinë Komuniste të Bashkimit Sovjetik më 1945.[10][11]
Karriera letrare
RedaktoAjo bëri debutimin e saj letrar në fillim të viteve 1930 dhe botoi poezinë e saj të parë në vitin 1933.[6] Në vitin 1941 ajo u bë anëtare e Bashkimit të Shkrimtarëve të Armenisë.[12] Publikimi i saj i parë i madh, një koleksion poezish, u shfaq në vitin 1945. Dy tema kryesore të veprave të saj ishin identiteti kombëtar dhe poezia lirike.[1] Poema e saj e njohur, "Një fjalë për djalin tim", u bë një "varg standard në pohimin e identitetit kombëtar". Vargu i fundit shkon: "Shikoni, djali im, kudo që të jeni, / Kudo që të shkoni nën këtë hënë, / Edhe nëse harroni nënën tuaj, / Mos harroni gjuhën tuaj amtare".[2]
Vdekja dhe funerali
Redakto
Kaputikyan vdiq në një spital të Yerevan më 25 gusht 2006[13][14] gjatë një operacioni për një këmbë të thyer. Homazhi për të u mbajt në Teatrin e Operas të Jerevanit më 29 janar,[15] nga ku arkivoli i saj u dërgua në Komitas Pantheon prestigjioz, ku u vendos për pushim.[16] Presidenti Kocharyan nuk mori pjesë as në homazhe, e as në varrimin e saj.[17]
Jeta personale
RedaktoKaputikjan u martua me poetin e njohur Hovhannes Shiraz. Djali i tyre i vetëm, Ara Shiraz (1941-2014), ishte një skulptor i shquar.[18] Sipas Vanand Shiraz, djalit të Shirazit nga një martesë e vonë, ata u ndanë sepse "prania e dy personaliteteve në një familje është e vështirë".[19] Shkrimtari dhe kritiku i artit, Levon Mutafyan shprehën një pikëpamje të ngjashme: "Hovhannes Shiraz dhe Silva Kaputikyan u divorcuan më vonë, sepse dukej sikur dy individët e fuqishëm nuk mund të jetonin së bashku, por Ara shërbeu si urë që i lidhi ata".[20]
Referime
RedaktoShënime
- ^ Gjithashtu shqiptohet si Sylva, Kaputikian ose Gaboudigian.
Citimet
- ^ a b c Bardakjian, Kevork B., red. (2000). "Silva Kaputikyan". A Reference Guide to Modern Armenian Literature, 1500-1920: With an Introductory History. Detroit: Wayne State University Press. fq. 228–9. ISBN 9780814327470.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ a b Panossian 2006, f. 338.
- ^ Editorial Board (2006). "Սիլվա Կապուտիկյան" [Silva Kaputikyan]. Patma-Banasirakan Handes (në armenisht) (2): 328–329. Arkivuar nga origjinali më 25 prill 2019. Marrë më 14 qershor 2018.
- ^ Panossian 2006, f. 337.
- ^ Pattie, Susan (2012). "Imagining Homelands: Poetics and Performance among Cypriot Armenians". përmbledhur nga Bryant, Rebecca; Papadakis, Yiannis (red.). Cyprus and the Politics of Memory: History, Community and Conflict. I.B.Tauris. fq. 163.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ a b Malkasian 1996, f. 49.
- ^ a b "Սիլվա Կապուտիկյան" [Silva Kaputikyan]. writers.am (në armenisht). 2012. Arkivuar nga origjinali më 2017-10-26.
- ^ "Faculty of Armenian Philology". ysu.am. Yerevan State University. Arkivuar nga origjinali më 2017-10-26.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Սիլվա Բարունակի Կապուտիկյան". sci.am (në armenisht). Armenian National Academy of Sciences.
- ^ a b Aristakesian, A. (1979). "Կապուտիկյան Սիլվա [Kaputikyan Silva]". Soviet Armenian Encyclopedia Volume 5 (në armenisht). fq. 268.
- ^ Grigorian, Ar. (1973). "Капутикян Сильва Барунаковна [Kaputikian Silva Barunakovna]". Great Soviet Encyclopedia 3rd edition Volume 11 (në rusisht).
- ^ ""ԱՄԵՆԱՅՆ ՀԱՅՈՑ ՍԻԼՎԱՅԻ" ծննդյան օրն է". panorama.am (në armenisht). 20 janar 2014. Arkivuar nga origjinali më 22 qershor 2018. Marrë më 14 qershor 2018.
- ^ "Armenian Poetess Silva Kaputikian Passess Away". Armenpress. 25 gusht 2006. Arkivuar nga origjinali më 26 tetor 2017.
{{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!)CS1 maint: BOT: original-url status unknown (link) - ^ "Поэтесса Сильва Капутикян будет похоронена в Пантеноне в парке им. Комитаса в Ереване" (në rusisht). REGNUM News Agency. 25 gusht 2006.
- ^ Santryan, Vanik (29 gusht 2006). "Վերջին հրաժեշտը Սիլվա Կապուտիկյանին" (në armenisht). Armenpress. Arkivuar nga origjinali më 26 tetor 2017.CS1 maint: BOT: original-url status unknown (link)
- ^ "Սիլվա Կապուտիկյան". hush.am (në armenisht).
- ^ "Խաչվածին մահ չկա". Aravot (në armenisht). 20 shkurt 2009. Arkivuar nga origjinali më 26 tetor 2017.CS1 maint: BOT: original-url status unknown (link)
- ^ "Armenian Sculptor Ara Shiraz Dies at 73". Asbarez. 18 mars 2014. Arkivuar nga origjinali më 26 tetor 2017.
{{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!)CS1 maint: BOT: original-url status unknown (link) - ^ Trvants, Anush (21 maj 2014). "Վանանդ Շիրազը մանրամասներ է պատմում Շիրազի ընտանիքից". 168.am (në armenisht). 168hours. Arkivuar nga origjinali më 26 tetor 2017.
Սիլվա Կապուտիկյանի և Շիրազի բաժանման պատճառը, օրինակ, դա է եղել: Մի ընտանիքում երկու անհատականության ներկայություն դժվար է:
CS1 maint: BOT: original-url status unknown (link) - ^ Mutafyan, Levon (19 mars 2014). "The greats are leaving us...Ara Shiraz passed away". Ministry of Diaspora of the Republic of Armenia. Arkivuar nga origjinali më 6 korrik 2014. Marrë më 14 qershor 2018.
{{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!)CS1 maint: BOT: original-url status unknown (link)
Bibliografia
- de Waal, Thomas (2003). Black Garden: Armenia and Azerbaijan Through Peace and War. New York: New York University Press. ISBN 978-0-8147-1945-9.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - Malkasian, Mark (1996). Gha-ra-bagh!: The Emergence of the National Democratic Movement in Armenia. Wayne State University Press. ISBN 9780814326046.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - Panossian, Razmik (2006). The Armenians: From Kings and Priests to Merchants and Commissars. New York: Columbia University Press. ISBN 9780231139267.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!)
Për lexim të mëtejshëm
Redakto- Grigorian, Hr. (1952). "Սիլվա Կապուտիկյանի ստեղծագործությունը [Silva Kaputikian's oeuvre]". Buletini i Akademisë së Shkencave të SSR Armene: Shkencat Sociale (në armenisht) (9): 47–66. Arkivuar nga origjinali më 2 prill 2015. Marrë më 14 qershor 2018.
- Ter-Minasian, A. A. (2001). "Սիլվա Կապուտիկյանի մտորումները ճանապարհի կեսին և հետո [Mendimet e Silva Kapoutikian në gjysmë të rrugës dhe pas]". Lraber Hasarakakan Gitutyunneri (në armenisht) (1): 175–185. Arkivuar nga origjinali më 8 tetor 2018. Marrë më 14 qershor 2018.
- Aristakesian, A.V. (1966). "Քաղաքացիական մոտիվները Ս.Կապուտիկյանի ստեղծագործության մեջ (1955–1965 թթ.) [Motive civile në veprat e S. Kaputikian (1955-1965)]". Lraber Hasarakakan Gitutyunneri (në armenisht) (10): 30–41. Arkivuar nga origjinali më 8 tetor 2018. Marrë më 14 qershor 2018.
- Mirumyan, Լ. (2014). "Ժողովրդախոսակցական բառաշերտը Ս. Կապուտիկյանի հուշագրություններում [Gjuha kolektive në kujtimet e udhëtimit nga S. Kaputikian]". Lraber Hasarakakan Gitutyunneri (në armenisht) (1): 241–248. Arkivuar nga origjinali më 17 shtator 2018. Marrë më 14 qershor 2018.
Lidhje të jashtme
Redakto- Balayan, Zori (21 janar 2009). "Прощальный монолог Сильвы". Literaturnaya Gazeta (në rusisht). Arkivuar nga origjinali më 2 prill 2015. Marrë më 14 qershor 2018.
- Telenchi, Oksana (27 nëntor 2001). "Слово про лаваш i любов". Den (në ukrainisht). Nr. 217. Kiev.
- Foto e vitit 1955 e Kaputikyan në arkivin fotografik RIA Novosti