Wikipedia

Shkencat ligjore: Dallime mes rishikimesh

Browse history interactively
(View all pending changes)
[Redaktim i kontrolluar][redaktim i pashqyrtuar]
← Redaktim më i vjetërNdryshimi më pas →
Content deleted Content added
PamorTekst wiki
No edit summary
No edit summary
Rreshti 6:
Permbajtja:
 
1.Lindja dhe zhvillimi i Shkencave Ligjore ne Shqiperi
 
2. Struktura e shkencave ligjore
 
3. Disiplinat te tjera shkencore perberese te shkencave ligjore
 
4. Shkencetare te njohur te shkencave ligjore shqiptare
 
5. Shiko gjithashtu
6. Referenca
 
 
I. Lindja dhe zhvillimi i Shkencave Ligjore ne Shqiperi(1)
 
Mbi bazen e disa dokumenteve dhe deshmive te ndryshme, mund te thuhet se elemente te vecanta te Shkencave Ligjore (kryesisht te Kriminalistikes dhe te Mjeksise Ligjore), kane qene te njohura dhe te aplikuara ne menyre spontane, qe heret ne Shqiperi.
Nje gjurme te shkruar, te lashte, e gjejme ne kanunin e Leke Dukagjinit, ku trajtohen disa aspekte kriminalistike (ndjekja e autorit sipas gjurmeve ne krimet kunder prones) dhe mjekoligjore (autopsia ne krimet kunder personit).
Line 24 ⟶ 32:
sherbimet moren karakter kombetar, duke u shtrire fillimisht ne qarqe sipas ndarjes administrative te kohes. Keshtu, per kriminalistiken u krijua Laboratori Qendror Kriminalistik (LQK); ndersa permjeksine ligjore, Byrojae Ekspertimit Mjekoligjor ne qender dhe, laboratore ne ish qarqet.
Organizimi ne nivel kombetar i te dy sherbimeve, krijoi parakushtet per nje ndarje pune dhe specializim te eksperteve:
- ekspertet e rretheve me detyre kryesore keqyrjen e vendit te ngjarjes:
- ekspertet ne qender, te organizuar, sipas specialiteteve ne departemente, me detyra kryesore, kryerjen e ekspertimeve ligjore.
 
Ne vitin 1962, prane Byrose se Sherbimit Mjekoligjor fillon punen Laboratori Toksikologjik, unikal ne Shqiperi, themeluar prej
farmacistit Gaqo Papadhopulli. Gjithashtu, po kete vit, Prof. Hiqmet Dibra filloi ekspertimet e rregullta psikiatriko-ligjore,▼
Toksikologjik, unikal ne Shqiperi, themeluar prej farmacistit Gaqo
rregullta psikiatriko-ligjore, te shoqeruara me hospitalizim, aktet dhe arkiven perkatese. ▼
▲Papadhopulli. Gjithashtu, po kete vit, Prof. Hiqmet Dibra filloi ekspertimet e
▲rregullta psikiatriko-ligjore, te shoqeruara me hospitalizim, aktet dhe arkiven perkatese.
 
Pas Konferences IV te Shkencave Ligjore, mbajtur me 2-3 nentor ne Tirane, te dy institucionet baze te shkencave ligjore, u ngriten
ne nivele institutesh: Instituti i Policise Shkencore dhe Instituti i Mjeksise Ligjore. Filluan veprimtarine e tyre disa eksperte
privat dhe u formua Shoqata Shqiptare e Shkencave Ligjore, anetare e forumeve ballkanike, europiane e boterore.
Aktualisht, konfigurimi i Shkencave Ligjore ne Shqiperi, eshte korrespondues, me ato analoge europiane, me disa dallime te vogla, te pranueshme, qe i diktojne kushtet dhe specifikat sociale dhe gjeo-ekonomike te zhvillimit.
 
II. Struktura e shkencave ligjore ne Shqiperi(2)
 
Disiplinat shkencore qe formojne korpusin aktual “Shkencat Ligjore”:
1. Anthropologjia ligjore
2. Balistika ligjore
Line 46 ⟶ 58:
8. Kompjuterika ligjore
9. Pathologjia ligjore
10. Psikiatria ligjore
11. Toksikologjia ligjore
12. Traseologjia
 
Secila prej ketyre disiplinave shkencore te shkencave ligjore, eshte e materializuar ne nje department te specializuar, instaluar:
 
Secila prej ketyre disiplinave shkencore te shkencave ligjore, eshte e materializuar ne nje department te specializuar, instaluar: disa ne Institutin e Policise Shkencore dhe, te tjerat ne ate te Mjeksise Ligjore.
1. “Anthropologjia Ligjore”, meret me percaktimin e origjines dhe identifikimin e mbetjeve skeletike njerezore. Eshtrat e skeletit te njeriut, si objekt studimi jane shekullore,por si mjet identifikimi ligjor jane trajtuar kohet e fundit. Per aresye te qendrueshmeris se madhe te tyre ndaj dekompozimit te shpejte te indeve te buta nga agjentet atmosferike e te kushteve te tjera, mbetjet skeletike mund te japin te dhena te rendesishme me karakteristika individuale. Nga ekzaminimi i kockave mund te zbulohet origjina e tyre, seksi, mosha afersisht, shtati (gjatesia) dhe demtimet skeletike (karakteristika te vecanta me vlera te medha individualizuese e identifikuese).
 
2. “Balistika ligjore”, studion gjurmet e armeve te zjarrit (ne predha e gezhoja), te municioneve te tyre dhe te mjeteve qe perdoren per ndezjen e lendeve eksplozive. Ndihmese jep balistika ligjore edhe ne percaktimin e kohes, drejtimit e largesise se qitjes, probleme qe shtrohen ne vrasjet me arme zjarri.
Line 62 ⟶ 75:
4. “Daktiloskopia”, studion gjurmet e gishtave qe jane kategoria me e rendesishme e gjurmeve ne pamje kriminalistike.
 
5. “Ekzaminimi shkencor i dokumenteve”, synon kryesisht per identifikimin e personit autor i nje doreshkrimi ose nenshkrimit dhe per te zbuluar falsifikimet ne dokumentet e kontestuara.
 
6. “Fotografia Ligjore”, pervec fiksimit te vendit te ngjarjes dhe rezultateve te ekspertizave ligjore, studion teknika kzaminimi te pavarura per identifikimin e personit nepermjet fotografive, te kufomes ne baze te kafkes, etj.
Line 76 ⟶ 89:
11. “Toksikologjia Lgjore”, meret me analizat e lengjeve te trupit per te percaktuar pranine ose mungesen e alkoolit, droges dhe te helmeve.
12. “Traseologjia”, studion gjurmet e kembeve, te mjeteve te transportit, te veglave te thyerjes dhe ato me pak te ndeshura ne praktike si gjurmet e vesheve, te dhembeve, te buzeve, te thonjve e te cdo objekti tjeter, pamjen e jashtme te te cilit ato pasqyrojne.
Ne grupin e shkencave ligjore, ne shume vende, perfshihen edhe dy fusha te rendesishme te ekspertizes:
 
1. Ekspertimi kontabel, dhe;
 
2. Ekspertimi autoteknik.
 
Ato, megjithse mbulojne drejtime shume te rendesishme te punes dhe jane mjaft te zhvilluara, nuk jane integruar akoma ne grupin e
shkencave ligjore.
 
Trinomi shkencat natyrore, shkencat teknike dhe shkencat mjeksore, burim i lindjes dhe zhvillimit te shkencave ligjore,
jane ne nje progres te pandalshem teknologjik. Ashtu sic ka ndodhur deri tani, realizime te ndryshme teknologjike te ketyre shkencave,
kur aplikohen per te zgjidhur probleme qe i dalin drejtesise, mund te behen shtrat i lindjes se disiplinave te reja te shkencave ligjore.
III. Disiplina te tjera te shkencave ligjore, akoma te pa materializuara ne laboratore:
Line 126 ⟶ 145:
• Gaqo Papadhopulli
• Hiqmet Dibra
 
 
V. Shiko gjithashtu (Institucione te shkencave ligjore ne Shqiperi):
 
• Shoqata Shqiptare e Shkencave Ligjore
 
• Instituti i Policise Shkencore
 
• Instituti i Mjeksise Ligjore
 
• Qendra Shkencore per mbrojtjen e individit “The exspert”
 
 
VI. Referenca:
(1) “Konferenca IV e Shkencave Ligjore”, red: E. Myftari, F. Harito, S. Meksi, I. Mandro: - Shtypshkronja “At Gjergj Fishta” - Tirane, 2000 ▼
(2) Estref Myftari “Kriminalistika” botim i “UFO Press, ISBN 978-99956-1918-3, f 424 – Tirane 2008 ▼
▲(1) “Konferenca IV e Shkencave Ligjore”, red: E. Myftari, F. Harito, S. Meksi, I. Mandro: - Shtypshkronja “At Gjergj Fishta” - Tirane, 2000
- Tirane, 2000
▲(2) Estref Myftari “Kriminalistika” botim i “UFO Press, ISBN 978-99956-1918-3, f 424 – Tirane 2008
(3) Bashkim Cuberi “Mjekësia Ligjore”, Tiranë 1972, 1975, 1981, 414 faqe
 
(4) Hiqmet Dibra “Ekspertimi psihiatriko- gjyqësor”, botim i “ Naim Frashëri”, Tiranë, 1962, 80 f.
 
Revista:
 
“Shkenca dhe Jeta”, Nr. 2/1988, f. 44 dhe, Nr. 3/1988, f. 60 - E.Myftari: “Kriminalistika - Shkenca e zbulimit te krimeve dhe identifikimit te autoreve te tyre” ;
“Tribuna Juridike” Nr. 30 (3) /2001 f. 21 - E. Myftari : “Niveli aktual dhe perspektivat e zhvillimit te shkencave ligjore ne Shqiperi” - E. Myftari: “Bashkepunimi nderkombetar ne Shkencat Ligjore”, Nr. 50 (5)/2004;
“Mjeksia Ligjore” , Nr 1/2004, f. 17 - E. Myftari : “Korrelacioni Kriminalistike-Mjeksia Ligjore” -“Etika Profesionale ne Shkencat Ligjore” Nr. 3/2005, f. 35;
 
“Ligji” Nr. 8/2002, f.20 - E. Myftari: “ Ekspertiza ligjore ne funksion te mbrojtjes se lirive e te drejtave te shtetasve” –
 
vijon...
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/wiki/Shkencat_ligjore"