Këngët e Milosaos: Dallime mes rishikimesh

Jeronim De Rada është romantiku ynë i parë, i cili e pa se letërsia popullore e përdorur në vepra luan një rol të rëndësishëm në pasurimin e tyre. Ai, siç dihet, u muar edhe me mbledhjen e folklorit në viset e ndryshme ku jetonin arbëreshët, në radhë të parë, në viset e Kalabrisë, sidomos të fshatit të tij të lindjes, Makit. Pos mbledhjes së krijimtarisë gojore arbëreshe, De Rada botoi edhe vepra origjinale me vlera të mëdha artistike, siç janë “Këngët e Milosaos” (1836), “Një pasqyrë e jetës njerëzore” (1898) dhe “Skënderbeu i pafan” (1872-1884). Ndër këto vepra më së shumti shquhet poema romantike, apo siç e quajnë dsia studiues, romani autobiografik lirik i dashurisë, “Këngët e Milosaos”.

Gjithë çka u tha më sipër dëshmon se sa afër qe De Rada me popullin, me shpirtin e tij: poezinë. Këto huazime elementesh të këngës popullore De Rada i mor me vetëdije të plotë poetike duke mos u bërë asnjëherë imitues i thjeshtë i saj. Dhe, mu këto elemente bënë që vepra e tij të ngrihet në kulmet më të larta artistike, të bëhet më popullore, më e përjetshme.