Portal:Gjeografi/A e dini se: Dallime mes rishikimesh
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Rreshti 107:
* .. se kufiri tokësor i Shqipërisë është më i gjatë se kufiri i Kosovës për vetëm 15 km.(Kosova - 702 km, Shqipëria 717 km).
Gjeografia
Kosova shtrihet në Evropën jug-lindore, në pjesën qendrore te gadishullit Ballkanik. Në jug-perëndim kufizohet me Shqipërinë, në veri-perëndim me Malin e Zi, në veri me Serbinë dhe në lindje dhe jug-perëndim me Maqedoninë.
Territori shtrihet brenda gjatesive gjeografike 41° 50’ 58’’ dhe 43° 15’ 42’’ dhe brenda gjeresise gjeografike 20° 01’ 30’’ dhe 21° 48’ 02’’
Kosova ze nje siperfaqe afersisht 10,900 km² dhe eshte i karakterizuar nga nje lartesi mesatare 800 m mbi nivelin e detit, po duke treguar ndryshime vertikale te relievit dhe morfologjise. Keto ndryshime morfologjike jane si pasoje e ndertimit gjeologjik. Pika me e ulet e Kosoves ndodhet ne luginen e lumit Drini i Bardhe, ne kufi me Shqiperine dhe arrin lartesine 297 m mbi nivelin e detit. Pika me e larte ndodhet ne jug te Kosoves – në Gjeravicë – 2 565 m e larte.
Nga pikepamja gjeografike, Kosova eshte e ndare ne dy njesi te medha te sheshta rajonale sipas ÇAVOLLI – t: Pjesa veri – lindore eshte quajtur si “Rrafshi i Kosoves”, pjesa jug – perendimore eshte quajtur “Rrafshi i Dikagjinit. Ato jane te karakterizuara nga kushte te veçanta klimatike – gjeografike. Per shembull, shume nen njesi si Drenica, Novobërda dhe Gollaku, Fusha e Kosovës, Fusha e Moravës, Podujevë etj jane te dalluara nga te tjeret.
Kufiri midis Rrafshit te Dukagjinit dhe Rrafshit te Kosoves formon siperfaqen e ndarjes midis pellgut te detit Adriatik ne njeren ane dhe nen anen tjeter pellgu i Detit te Zi dhe i detit Egje.
Kosova eshte e rrethuar nga shume vargje malore te larte. Pjesa veriore eshte e zene nga malet e Kopaonikut (mbi 2000 m), qe jane karakterizuar nga nje veprimtari abrazive, lumore dhe akullnajore. Ne pjeset jugore dhe jug – perendimore te Kosoves ne kufi me Maqedonine ndodhet Malet e Sharrit (mbi 2500 m). Pjesa perendimore e Kosoves (kufiri me Shqiperine) perfshin pjeset e Alpeve Shqiptare si dhe Malet e Mokres (kufiri me Malin e Zi). Keto zona jene te karakterizuara nga materiale shkembore, Male te larte dhe gryka te thella.
Ne pjesen qendrore te Kosoves, ne perendim dhe jug perendim te Prishtines, ndodhen vargjet malore Bjeshkeve te Çiçavices, te Goleshit, Carralevës dhe Milanovces te cilet jane te karakterizuara nga forma karstike, lumore dhe akullnajore duke u ngritur me lartesi mbi 1000 m.
Pjesa e Kosoves, qe eshte e karakterizuar nga siperfaqe te rrafshta, ze nje siperfaqe afersisht 36 % te territorit te vendit. Keto pellgje jane te karakterizuar nga lartesi midis 400 dhe 700 m mbi nivelin e detit.
E punoi:
Diar Ahmeti
| |||