|
'''1 Hyrje'''
SmartSmasasdasdart kartela quhen të gjitha pajisjet që kanë një qark të integruar - IntegratedIntdasdasdegrated Circuit (IC) qëposedon një formë sa do të vogël të inteligjencës dhe që janë të ngjiturangjisasdatura në njëndasdasjë copë plastike.Prania e inteligjencësinteligjencësdasdasd në kartela iu ka dhëne këtyre kartelave emrin “smart” – të meçme. Smartkartelat kanë lindur si nevojë për ti ruajtur dhe përpunuar shënimet në vendvasdsadaend dhe formë të sigurt.
Siguria e shënimeve në smart kartelë i bënë smart kartelat mbi të gjitha të jenë smart.
Smart kartelat janë paraqitur në treg në fillim të viteve të ’70.
• smart kartela me madhësi të kartelave të bankës (ID-1 formati), dhe
• smart kartela me madhësi të kartelave të telefonave mobil (ID-001 formati), pra SIM kartela.
Varësisht prej kontaktitkontaktiasdsadsadas me lexuesin (shkruesin) e smart kartelave, smart kartelat ndahen në:
• smartsmartddaddddd kartela me kontakt dhe që janë të standardizuarastandasddardizuara përmes standardit International
Organization for Standardization (ISO) 7816, dhe
• smart kartela paasdasdasdpa kontakt, komunikimi me lexuesin e smart kartelave bëhet përmes fushës
magnetike dhe janë të standardizuara me anë të standardeve ISO10536 dhe ISO14443.
Smart kartelat pa kontakt me tutje ndahen në tri nëngrupe, varësisht nga largësia e
smart kartelës prej antenës:
2-3 mm “close“adadclose coupled” smart kartela,
2-3 cm “proximity” smartsmartddddddddda kartela, dhe
deri në 1 m largësi, “vicinity”“vdaicinity” smart kartela
• smart kartela memedaasda dual interface që komunikimin me lexuesinlexueaddddsin mund ta bëjnë në dy mënyra:
përmes kontakteve dhe përmes fushës magnetike.
Varësisht prej procesimit të shënimeve në smart kartelë, smart kartelat mund të ndahen në:
• smart kartela qe posedojnëpodasdfasdfadsedojnë mikroprocesorë për përpunimin e shënimeve, dhe
• smart kartela vetëm me memorie
• që kanë vetëm një aplikacion, siç kanë qenë smart kartelat e para në treg, kartelat për
telefonim nga kabinatkabindaaaadadadat publike, SIMS2IM kartela apo kartela e bankës,
• që kanë shumë aplikacione siç janë smart kartelat eedsasdasd kohës se fundit (Java smart kartela etj.).
Meqenëse siguria e shënimeve është roli primar i smart kartelave ato zbatimin më të gjerë e kanë gjetur në banka dhe në sigurimin e sistemit të pagesave.
'''PërmbajtjaPërmbadasjtja e smart kartelës'''
Meqenëse smart kartela nuknuddadsadak përmban njësinë për furnizim ajo është gjithmonë pasive, duke pasur parasysh modelin master-slave smart kartela është gjithmonë slave, pra ajo vetëmvdasdsaetëm përgjigjet në pyetjet nga ambienti jashtëm [2].
Qasjet në shënimet në memorien e përhershme, EEPROM mbrohen nga qasjet e paautorizuara meanë të ashtuquajturit “Personal IdentificationIdentificatadasdaion Number” (PIN).
Vetëm pasi qëasdasqë pronari i smartkartelës ensdfnsae bënë prezantimin e suksesshëm të PIN-it smart kartela i lejon qasjen në shënimetshënimeadssadat në EEPROM. PIN-i është i gjatë 4 deri në 8 shenja. Në rast se shfrytëzuesi e jep gabimisht PIN-in disa herë radhazi (zakonishtzaadsasdakonisht tri herë) smart kartela e bllokon plotësisht qasjen në EEPROM, me çka smart kartela shndërrohet në njënjdasadë plastikë të rëndomtë dhe të pavlerë.
'''Fajll sistemi i smart kartelave'''
Smart kartelat e kanë fajllfsadsadaajll sistemin në formën e pemës (tree), siç është paraqitur në Fig. 3. Rrënja e fajll sistemit quhet Master File (MF) dhe ka vlerën 3F00 heksadecimal dhe mund të përmbajsadsadaspërmbaj disa Dedicated File-s (DF) dhe Elementary File-s (EF). Emrat e fajllave janë të normuar sipas ISO 7816-4 standardit. Secili fajll përbehet prej File IDentifierIDendaasdtifier (FID) të gjatë 2 bajt, dhe që brenda një DF është unik [3].
Në disa smart kartelakarteladsadsa DF-at mund të referencohen edhe sipas emrit, i cili mundasddsadsmund të jetë i gjatë deri në 16 bajt. Shënimet e shfrytëzuesit, pronarit të smart kartelës ruhen në një EF.
'''Sistemi Operativ (OS) JavaCard'''
card becomes veryasdry hard work.Perparsi tjeter e OS JavaCard eshte se ajo lejon konceptin e post−issuance. ▼Trendi i ri i sistemit operativ ne smart kartela eshte sistemi operativ JavaCard. OS JvaCard ishte zhvilluar nga Sun Microsystems dhe pastaj promovuar ne JavaCard Forum. Java Card OS eshte I popullarizuar sepse ajo i jep programuesit arkitekturen e pavarur. Dhe Java OS mund te perdoret nga qdo shites i smart kartelave qe perkrah JavaCard OS.
Shumica e smart kartelave sod perdorin sistemin orperativ te vetin per komunikim dhe funksione themelore. Por per ti dhene mbështetje për aplikacionet e sistemet operative te smart kartela të
cilat shkojnë përtej funksioneve të thjeshta te furnizuara nga standartet ISO7816 .
As a result porting your application, developed on one vendor, to another vendor of smart
▲card becomes very hard work.Perparsi tjeter e OS JavaCard eshte se ajo lejon konceptin e post−issuance.
Kjo ju lejon per te përmirësuar aplikimet në smart kartele pas dhënies së kartës perdoruesve.
Rëndësia është, kur dikush ka nevojë për një smart kartë ai / ajo ka nevojëdasdsadnevojë për një aplikacion të veçantë për të drejtuar.
• ka shënime për në smart kartelë dhe ka përgjigje nga smart kartela (Lc dhe Le janë të ndryshëm nga zero).
APDU përgjigja përbehetpërbesdasdashet nga trupi dhe status fjala (Status Word - SW) prej 2 bajtëve.
Trupi i APDU përgjigjes mundet të mungoj, në rastin kur smart kartela nuk ka shënime përpërdasdas lexuesin e smart kartelës, ndërsa status fjala është gjithmonë prezent. Nëse ekzekutimiesad sdaskzekutimi i komandës është bërë me sukses smart kartela i përgjigjet terminalit me përgjigjenpërgdsadasjigjen 9000 në formë heksadecimale.dsfa
APDU komanda për selektimin e MF (Master File) do të dukej:
'''Aplikacionet me smart kartela'''
Smart kartelat e para janë përdorur në kabina të telefonave publik për ti zëvendësuar monedhatmetalike. Këto smart kartela kanë një numërues, i cili mundet vetëm tëtadasdasdë zvogëlohet dhe gjate thirrjes telefonike ky numërues zvogëlohet në proporcion me impulset e harxhuara. Kur numëruesi e arrin vlerën zero, pra kartela është zbrazur ajo mund të hidhet si e pavlerë. Logjika e vetme që këto kartela e kanë është aftësia e “zvogëlimit të sigurt e numëruesit” dhe në disa raste edhe autentifikimi aparatin telefonik në kabinë.
Kartelat e bankës pothuajse në gjithë boten janë të pajisura me qark të integruar (çip). Në
EEPROM, më saktësisht në një EF ruhenruh asnd asdasen shënimet e pronarit të kartelës, xhiro llogarisë si dhe
transaksionet e fundit të bëra me kartelë. Të gjitha kartelat e bankës janë të afta të bëjnë edhe llogaritje kriptografike (simetrike ose/dhe asimetrike). Pra çdo transaksion ta nënshkruajnë në formë digjitale ose ta sigurojnë me një Message Authentication Code (MAC). Të gjitha llogaritjet kriptografike që i bëjnë kartelat e bankave sot bazohen ne enkriptimin simetrik dhe në çelësa të derivuarddasdsadsaerivuar. PIN-i i kartelës së bankës ruhen në një EF të veçantë në smart kartelë. Autentifikimi me PIN bazohet në enkriptimin simetrik, çelësa të derivuar dhe numrin serik të smart kartelës.
Smart kartelat e kohëvekohëveasdasda të fundit po pajisen me mikroprocesor të fuqishëm, me çka mundësohet qe në smart kartelë të zhvillohen operacione kriptografike siç janë: gjenerimi i çelësave privat dhe publik, krijimi i nënshkrimit digjitaldigasdasdajital si dhe dekriptimi me çelësin privat. Smart kartelat paraqesin mediumin më të sigurt për ruajtjen e shënimeve private si xhiro llogaritë bankare dhe transaksionet tjera financiare. Pagesat e sigurta me smart kartela dhe përmes Internetit bazohen pikërisht në vetit kriptografike të smart kartelave.
'''Përmbledhje'''
Smart kartelatkartasadasdelat sot konsiderohen si pajisje me të sigurta për ruajtjen dhe përpunimin e shënimeve private. Komunikimi me smart kartela është i standardizuar, gjë që ka shkaktuar që smartsmaasddasart kartelat të konsiderohen si pjesë standarde të kompjuterëve personal.
Qasja në shënime në smart kartelë, bëhet vetëm pasi të bëhet autentifikimi i suksesshëm me PIN-in e smart kartelës.dasdad
PIN-i i smart kartelës është i njohurnjohdasawsdaur vetëm pronarit të smart kartelës. Nëse pronari i smart kartelëskarasddsadtelës e harron PIN-in ose e jep atë disa herë radhazi gabimisht smart kartela e bllokon qasjen në shënimet në EEPROM dhe smart kartela shndërrohet në plastike të pavlerë.
2po2
Albana Morina
| 