Shipkovica (Tetovë): Dallime mes rishikimesh
| [redaktim i pashqyrtuar] | [redaktim i pashqyrtuar] |
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Rreshti 18:
== Shipkovica antike dhe intelektuale ==
Duke hulumtuar botën etnike shqiptare dhe duke kërkuar shpirtin e fshatit Shipkovicë. I shtrirë në trekëndëshin e zonës kufitare ndërmjet Kosovës,Shqipërisë dhe F.Y.R.O.M, e banuar sot prej
Me rënjë të thella në histori,që nga periudha trako-ilire,Shipkovica figuron përherë të parë në dokumentet turke,në vitin 1453, kur banorët e saj ishin të përkatësisë fetare krishtere.Gjurmët e këtij krishterizmi,sipas disave,të ritit
Duke u kthyer te lashtësia e Shipkovicës po shtojmë faktin se me termin më të lashtë të gjuhë shqipe (gur), janë të ndërlidhur disa toponime të kësaj zone: Gjuri Gjat, Gjuri me Dushk, Gjuri Alimalës, Gjuri Radences, etj.
Shipkovica është një fshat i ngarkuar me histori, Gjeografia e saj ndërlidhet me malet shqipëtare të Sharrit,sipas mendimit tonë, janë malet më të bukura në botë. Shenjtaria historike e këtij mjedisi ndërlidhet me patriotët që i ka dhënë për çështjen tonë kombëtare: Rexhep Voka, Sadudin Gjura, Rexhep Ramizi,Lazim Rexhepi,Xhelal Gjura etj.
"Te Kisha".Toponime të këtilla kemi edhe në fshatrat tjera shqiptare si në Lisec , Gajre . Për arën e Vakafit, pleqtë e këtij fshati thonin se ka qenë kishë
Halim Fanda, ishte i biri i Nezir Fandës, që jetoi 114 vjet. Ai ka thene se maqedonasit bënë gërmime dhe gjetën hyrjen e kishës dhe varreza iliro - shqiptare përeth përroit të Hallës, të mbuluara me pllaka të gurit. Disa prej tyre i pat marrë vërshima, të tjerat u zhdukën nga dora e njerëzve të pa vetëdijshëm. Kishën shqiptare e kanë patur përreth përroit të fshatit. Ata knë qenë ne Pjesën më të madhe ortodoks ,por edhe katolik.Katolik kan qenë Fandët që përbëjnë fisin më të madh. Ata kanë ardhur diku nga fundi i shekullit të XVIII nga krahina e Mirditës, prej Bajrakut të Fandit,dhe kan qenë katolik,por thon137 se janë fisi më i fundit që ka pranuar islamizmin nga të gjitha fiset e Shipkovicës. Por ka edhe fise autoktonë siç janë Voket,Gjurajt,Mjaket,etj të cilët kan qenë të ritit ortodoks para se të islamizohen. Cadelet vijnë nga Opoja, dhe disa prej tyre janë të fisit Krasniq e disa të fisit Shalë.Shaljanë janë shpanat ,ndërsa Hadret janë me origjine nga Prokuplja dhe ne Shipkovicë jane vendosur diku nga vitet 80 të shekullit të XIX.Duhet cekur se në Shipkovice jetojnë edhe pak torbesh dhe goran por që janë shqiptarizuar dhe flasin vetëm shqip.
▲Sipas disa pleqëve Shipkovica e lashtë ka qenë në Kuqurica(?)
N
Njëra Katolike kurse tjetra Ortodokse ndërsa për shkijet që ishlin në Llavcë thonë se kanë patur
Në kohën e Abdurahman Pashës, Shën Gjergji, Shën
▲Njëra Katolike kurse tjetra Ortodokse ndërsa për shkijet që ishlin në Llavcë thonë se kanë patur origjinë bullgare ndërsa të tjerët prejardhje Vllahe Vllahët kane ndërtuar kalanë e Tetovës. ata kanë qenë muratorë të ardhur nga Krusheva dhe mbas ndertimit të kalasë kanë mbetur në Tetovë, ku janë martuar me femra shqipëtare orrtodokse, duke krijuar kështu popullatën e sotme "sllavomaqedonase" të kësaj komune.
▲Në kohën e Abdurahman Pashës, Shën Gjergji, Shën Muri, Kërshëndjellat apo Kërstofi, të gjitha këto ishin testerime krishtere të kësaj zone? Sipas historisë dihet se në shekullin XVII është bërë presion i madh që shqiptarët ta pranojnë fenë islame. Megjithatë gjurmët e lashta të shqiptarisë, Kisha Katolike e Shipkovicës, kishat e fshatrave të tjera, ajo e Shën Gjergjit në Rasadishte, madje edhe Kisha Shqiptare e Tetovës për të cilën Kërste Semerxhij deklaron se ka qenë "Albanska crkva".
▲Krishterismin shqipëtarët e përqafojnë qysh në kohën e Jezu Krishti përmes të dërguarit të tij, Shën Palit, që para dymijë vitesh, pra një mijë vjet para se të përqafojnë sllavet këtë fe. ...
== Veteranët e Shipkovicës ==
Line 36 ⟶ 34:
*[[Mulla Jaha]]
*[[Sadudin Gjura]]
*[[Xhelal Gjura]]
*[[Lazim Rexhepi]]
*[[Xhemil Abdurrahmani]]
* Isak Amzai
Line 49 ⟶ 42:
*[[Baki Ymeri]]
*[[Tasin Voka]]
*[[
*[[Ilijas Osmani]]
*[[Ibrahim Guri]]
Line 55 ⟶ 48:
* Zeqir Kadriu
* Adem Abdullahu
== Shkolla e Shipkovicës ==
Historia jonë është e përmbushur me shembuj të shumtë të atdhedashurisë shqiptare. Misionarët
e saj i kemi gjithandej: që nga jugu i Çamërisë e deri tejmatanë brigjeve të Dardanisë, Prekazi, Sllupçani, Poroji, Drenica, Shipkovica, e qindra qendra shqiptare të martirizuara. Trojet tona janë të mbushura me eshtra martirësh. Në varrezat e Shipkovicës, që gjenden tejmatanë fshatit, prehen eshtrat e Sadudinit të shenjtë, që e persekutuan deri në atë shkallë udbashët e ish-Jugosllavisë, saqë ia shembën edhe shëndetin e shpirtit. Duke vajtur gjurmave të Sadudin Gjurës, kuptojmë se edhe në atë gjendje të traumave të papërshkruara shpirtërore, u nis me shpirtin e tij të shenjtë për në Shqipëri, duke i lënë eshtrat tejmatanë Lerës së Veshallës, për të vajtur përjetë, në botën e engjëjve. Kështu e përshkruajnë, ata që e mbajnë mend, jetën heroike të Sadudin Gjurës, ndër të cilët edhe arsimtari i parë i Shipkovicës, Murtezan Katzadei, veteran i arsimit shqiptar me prejardhje nga Elbasani.
Murtezani pat vepruar në këto troje, ndërmjet viteve 1939-1944, duke qenë i dekoruar nga Qeveria Shqiptare me Urdhërin “Naim Frashëri” të Kl. I. E kemi parë në një fotografi të asaj kohe, sëbashku me nxënësit e Sh.F. “Rexhep Voka”, duke mbajtur uniforma shkollare dhe parollat “Rroftë Shkolla Shqipe!”, “Rroftë Flamuri!”, “Rroftë Shqipëria!”.
Kujtimet e bashkëfshatarëve tanë janë të freskëta, bindëse dhe interesante. “I emëruar përmes një dekreti nga Qeveria Shqiptare, kryetar i Komunës së Shipkovicës, asokohe ishte Sefedin Kërçova, patriot me përvojë, që nga Kolonia Shqiptare e Bukureshtit
Sefedin Kërçova, përndryshe njihej për së afërmi me bashkatdhetarët e Shipkovicës ngase njëri prej tyre, kishte qenë veprimtar i dalluar i Kolonisë Shqiptare të Bukureshtit. Para se të vijë të drejtojë komunën dhe të ndihmojë shkollën e Shipkovicës, Sefedin Kërçova kishte botuar në fushë të shqiptarizmës, edhe artikuj në shtyp: “Kolonia Muhamedane e Shqiptarëve të Bukureshtit” “Java” (Tiranë, 1937).
Ngjarjet shkojnë e lidhen njëra me tjetrën si në film: E para: Pjesa dërmuese e arsimtarëve të parë të këtyre trojeve shqiptare, vinin nga Shqipëria. Përmes një fotografie që na e ofron zoti Sadush Lisi nga Xhepçishti, kuptojmë se po në atë periudhë, arsimtar i shkollës së parë shqipe të këtij fshati, është Vangjel Daka, me prejardhje nga Shkodra. Nxënësit e veshur në kostume kombëtare, porsi në Shipkovicë, po atë vit (1942), mbajnë parrollat “Rroftë Shqipëria!”, “Rroftë Flamuri!”, “Rroftë Arsimi!” E dyta: Në vitin 1942, një kërçovar që u kalit në Bukuresht, vjen nga Tirana e Mbretërisë Shqiptare dhe qeveris Komunën Shqiptare të Shipkovicës, duke patur një qëndrim dinjitoz, pa e kompromituar vetveten (Sefedin Kërçova). Dhe vjen 59 vjet më vonë, një kërçovar tjetër i zgjuar, me tetovarë, shkupjanë, dibranë, kumanovarë, kërçovarë, e atdhetarë tjerë të ndezur, për të dirigjuar nga ky fshat, aksionet ushtarake dhe diplomatike, për desovjetizimin e Maqedonisë.
Për qëndrimin dhe veprimin e tij e të njerëzve të tij në këtë kështjellë shpirtërore të shqiptarizmit, gjeneratat që vijnë, do të shkruajnë fejtone dhe vepra voluminoze. Dëshmi për këtë janë evenimentet, kujtimet, takimet, dokumentet, vizitat, intervistat, xhirimet, fotografitë. Manifestimet më madhështore, që janë mbajtur në kët fshat historik, lidhur me ngritjen e Flamurit, janë pra ato të periudhës së Sefedin Kërçovës dhe Ali Ahmetit.
== Kultura ==
| |||