Historia e arteve: Dallime mes rishikimesh
| [redaktim i pashqyrtuar] | [redaktim i pashqyrtuar] |
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Rreshti 75:
Tradicionalisht arti në Azi ka kuptim simbolik, e cila mshifet pas temës së figurës, skulpturës apo skalitjes dhe është më e rëndësishme se iluzioni real. Në Kinë, për shembull figurat e pejsazhit janë të stilizuara për të paraqitur idetë e mendimeve religjioze: harmoninë natyrore, paqen dhe virtytin. Në Kinë dhe Japoni kaligrafija është konsideruar formë e lartë mbretërore. Mbishkrimet zakonisht janë të shkurtëra dhe situata poetike
==Arti kinez== Kina ka nje historidhe nje tradite kulturore mijevjecare,por ajo mbeti per nje kohe te gjate e izoluar nga pjesa tjeter e botes. Shembulli me I dukshem I kesaj ndarjeje eshte Muri I madh Kinez,nje nga ndertimet mbrojtese me te medha ne te gjithe historine njerezore.kjo shkeputje nisi te ndryshonte qe prej mesjetes,ku mardhenjet e saj me Perendimin filluan te japin frytet e para.arti tradicional kinez eshte I lidhur kryesisht me perandoret. Thuajse te gjithe artistet dhe arkitektet profesioniste ishin nenpunes shteteror ne sherbim te tyre , te ndikuar teresisht nga stili I oborrit. Kalimi I pushtetit nga njera dinasti ne tjetren ndiki mjaft ne zhvillimin e artit kinez, ndaj edhe sot,per te dalluar fazat e kesaj prodhimtarie artistike ,ato emertohen me emrin e dinastive ne te cilat u krijuan. Por,pertej dallimeve midis periudhave te ndryshme, arti kinez ka tiparet e tij karakteristike,qe e bejne te dallueshem dhe mjaft origjinal.Finesa, perkushtimi, delikatesa dhe persosmeria teknike jane tipare dalluese te artit kinez. Keto tipare gjenden kudo: ne pikture, ne skulpture dhe ne arkitekture.Kultura kineze filloi te ndikonte ne Evrope qe ne mesin e shekullit XVII dhe me vone u kthye ne mode.Pasioni per Orientin u shfaq sidomos ne zbukurimin e mjediseve te brendshme, ne admirimin e vazove te porcelanit, mobiliet,tapetet dhe, ne pergjithesi, ne te gjithe ornamentiken kineze.Arkitektura kineze shfaqet ne forma dhe materiale te ndryshme qe perbehet si nga ndertimet civilie,ashtu edhe nga ato fetare.Ndertimet shoqerohen me zbukurime te shumta dhe te cmuara ne pikture dhe skulpture. Deshmite me te rendesishme jane pallatet perandorike dhe monumentet funebre te njerezve te pushtetshem. Forma me e njohur e arkitektures kineze eshte pagoda , nje kulle disakatshe e zbukuruar me shume korniza e tarraca.
==Piktura edhe skulptura kineze==
Piktura u adhurua me shume se cdo gje tjeter prej evropianeve. Ajo qe ata vleresonin se tepermi ishte liria e vendosjes se figurave ne siperfaqe, eleganca dhe thjeshtesia e linjave, virtuoziteti I shenja grafike,thjeshtesia e ngjyrave etj. Zgjedhjet “origjinale” te kompozimit ne pikturen kineze e nxiten mjaft fantazine e artisteve Evropian.Teknika 2-permasore e saj, mbizoterimi I penelit si mjet kryesor,perdorimi I materialeve jo te zakonshme per pikturen,si tekstilet e ndryshme,I frymezuan shume artistet evropjan. Te mesuar me nje mbingarkese shenjash, ngjyrash dhe formash dhe sidomos te perpire nga deshira per imitimin treparesor te realitetit. Dalngadale piktura fitoi rolin kryesor ne artin kinez. Veprat me interesante u realizuan ne copa mendafshi apo letre, me ngjyra transparente, te lehta e delikate, me silueta te zeza qe percaktonin qarte format. Piktura te tjera trajtojne peisazhet, duke shenuar nisjen e nje rruge te gjate dhe te larmishte te kesaj gjinie.Peisazhet realizohen me pak elemente,si simbole te asaj cka paraqet dhe ndodh shume rralle qe at ate paraqesin natyren me te gjitha detajet.Skulptura kineze permban nje prodhimtari te pafundme statujesh dhe statuetash, te realizuara me mjaft mjeshteri. Materialet e perdorura jane te ndryshme ku me te rendesishmet jane:porcelain, fidishi metale te tjera.
.
[[Arti Japonez]] është realizuar si kopje direkte e kulturës kineze apo si kundërënie e kulturës kineze. Më e njohur është për nga arkitektura dhe grafikat e vjetra.
| |||